Κυριακή 8 Ιουνίου 2025
Την Παρασκευή 6 Ιουνίου ο Πολιτιστικός & Μορφωτικός Σύλλογος «Το Αιτωλικό» συμμετείχε στην εκδήλωση «Η παραδοσιακή αλιεία στο Εθνικό Πάρκο Λιμνοθαλασσών Μεσολογγίου – Αιτωλικού» που διοργάνωσε η Μονάδα Διαχείρισης Εθνικού Πάρκου Μεσολογγίου και Προστατευόμενων Περιοχών Δυτικής Στερεάς Ελλάδας του Οργανισμού Φυσικού Περιβάλλοντος και Κλιματικής Αλλαγής (ΟΦΥΠΕΚΑ) στο πλαίσιο του εορτασμού της Παγκόσμιας Ημέρας Περιβάλλοντος 2025.
Στην εκδήλωση πραγματοποιήθηκαν παρουσιάσεις από φορείς που συνέβαλαν στην ένταξη της «Παραδοσιακής Αλιείας του Εθνικού Πάρκου Λιμνοθάλασσας Μεσολογγίου – Αιτωλικού» στο Εθνικό Ευρετήριο Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς της Ελλάδας καθώς και από φορείς της τοπικής κοινωνίας που χρησιμοποιούν την παραδοσιακή αλιεία ως μέσο ενίσχυσης του τουρισμού του τόπου αλλά και ως καλλιτεχνική έμπνευση.
Ένταξη της Παραδοσιακής Αλιείας του Εθνικού Πάρκου Λ/Θ Μεσολογγίου - Αιτωλικού στο Εθνικό Ευρετήριο Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς της Ελλάδας"
Μαλβίνα Καρανίκα, Γεωλόγος Msc, στέλεχος ΟΦΥΠΕΚΑ
"Η Παραδοσιακή αλιεία ως ζωντανή πολιτισμική μνήμη: Ταυτότητα, Βιωσιμότητα και τοπική συνείδηση στο Εθνικό Πάρκο Μεσολογγίου - Αιτωλικού"
Αθανάσιος - Φοίβος Μπέρδος, Πολιτιστικός Διαχειριστής (Msc, MBA, Med), Σύμβουλος Διαχείρισης Πολιτιστικής Κληρονομιάς, Υποψήφιος Διδάκτορας Πανεπιστημίου Πατρών
"Η Αλιεία στη Λ/Θ Μεσολογγίου Αιτωλικού. Παρελθόν, παρόν και μέλλον"
Γεώργιος Κατσέλης, Καθηγητής Παν/μιου Πατρών, Τμήμα Αλιείας και Υδατοκαλλιεργειών
"Η Παραδοσιακή Αλιεία στη Λ/Θ Μεσολογγίου - Αιτωλικού ως πόλος έλξης υπεύθυνων επισκεπτών και μόχλος βιώσιμης τουριστικής ανάπτυξης"
Αλέξανδρος Παναγιωτόπουλος, Συνιδρυτής & Συντονιστής Messolonghi By Locals
"Θάλασσα και Πολιτισμός: Η Παραδοσιακή Αλιεία ως Τέχνη Ζωής"
Μιχάλης Κότσαρης, Ζωγράφος/Χαράκτης.
Ο Πολιτιστικός & Μορφωτικός Σύλλογος «Το Αιτωλικό» θα ήθελε να ευχαριστήσει θερμά όλους όσους παρευρέθηκαν στην εκδήλωση και φυσικά τη Μονάδα Διαχείρισης – ΟΦΥΠΕΚΑ για την πρόσκληση συμμετοχής και για μία ακόμα άψογη συνεργασία.
Η ομιλία του Προέδρου του Πολιτιστικού Συλλόγου και Χαράκτη, Μιχάλη Κότσαρη, η οποία είχε θέμα "Θάλασσα και Πολιτισμός: Η Παραδοσιακή Αλιεία ως Τέχνη Ζωής".
«Με τη σειρά μου θα επικεντρωθώ στον παράγοντα του πολιτισμού, για τον οποίο, η παραδοσιακή Αλιεία δεν είναι απλώς βιοπορισμός. Είναι τρόπος ζωής. Είναι πολιτισμός. Είναι γνώση που περνά από γενιά σε γενιά.
Ο Σύλλογος που εκπροσωπώ, προσπαθεί χρόνια τώρα, μέσα από πολλές και ποικίλες δράσεις, να αναδείξει την παραδοσιακή αλιεία του Αιτωλικού, κινητοποιώντας και ευαισθητοποιώντας το κοινό της πόλης μας, με την εικαστική δυναμική της εικόνας, με το άμεσο φωτογραφικό αποτύπωμα και με εθελοντικές περιβαλλοντικές δράσεις.
Πρώτος ο Αιτωλικιώτης Ζωγράφος Δήμος Μπραέσας – ένας από τους σημαντικότερους ιμπρεσιονιστές ζωγράφους της χώρας μας, αποτύπωσε στο καμβά, εικόνες του παλιού Αιτωλικού με τους ανθρώπους του και σκηνές από την ψαράδικη καθημερινότητά τους.
Ακολούθησε η Βάσω Κατράκη, που με την χαρακτική της, μας έδωσε υπέροχα δωρικά πορτραίτα ψαράδων, σκηνές από την βιοπάλη τους, λιτά τοπία της λιμνοθάλασσας που εστιάζουν στα στοιχεία της παραδοσιακής αλιείας, τα ιβάρια, τις πελάδες, τα σταφνοκάρια και τις γαίτες. Ανέδειξε, μέσω της Χαρακτικής, την μοναδικότητα της λιμνοθάλασσας στην Τέχνη, κι αυτό είναι από μόνο του, ένα πολύτιμο στοιχείο για τον τόπο μας.
Να αναφέρω επίσης τον λαικό ζωγράφο Σπύρο Πετανίτη, ο οποίος χρησιμοποίησε την επιφάνεια του όστρακου της πίνας για να αφηγηθεί εικόνες της λιμνοθάλασσας.
Τέλος, αξίζει μια αναφορά μνήμης, στους Χαράκτες Γρηγόρη Κότσαρη και Γιάννη Λουκά, μαζί με τους οποίους δημιουργήσαμε το τμήμα Χαρακτικής του Συλλόγου μας.
Η Λιμνοθάλασσα δεν είναι απλώς ένα φυσικό τοπίο. Είναι ένας ζωντανός οργανισμός, που εδώ και αιώνες συνυπάρχει αρμονικά με τους ανθρώπους, τους ψαράδες, τους φυσιολάτρες, τους καλλιτέχνες. Είναι ένα τοπίο έμπνευσης αλλά και ευθύνης.
Επειδή λοιπόν τέχνη έχει τη μοναδική ικανότητα να συγκινεί, να κινητοποιεί, να μας κάνει να σκεφτόμαστε – όχι μόνο με το μυαλό, αλλά και με την καρδιά, φροντίσαμε σαν Σύλλογος να δώσουμε την δυνατότητα και τις ευκαιρίες σε άτομα που επιθυμούσαν να εκφρασθούν μέσω της εικαστικής γλώσσας– ιδιαίτερα τα νέα παιδιά, να το κάνουν. Δημιουργήθηκαν τμήματα Ζωγραφικής, χαρακτικής, παιδιών και ενηλίκων, καθώς και τμήμα φωτογραφίας.
Μέσα από τη ζωγραφική, την Χαρακτική και την φωτογραφία, αφηγηθήκαμε εικαστικά, τις ιστορίες των ψαράδων, και αναδείξαμε την ομορφιά της λιμνοθάλασσας και της αλιευτικής μας παράδοσης. Δείξαμε επίσης – μέσα από τις δράσεις του Τμήματος Περιβαλλοντικής Ευαισθητοποίησης, τους κινδύνους που απειλούν την ισορροπία της: την ρύπανση και την αδιαφορία.
Όλα αυτές έγιναν με δράσεις κατά την διάρκεια του έτους, με θεματικές εκθέσεις, εθελοντικές δράσεις καθαρισμού, αφιερώματα και ημερίδες, συνεργαζόμενοι με διάφορους φορείς ανάμεσά τους και ο ΟΦΥΠΕΚΑ, με τον Δήμο και ιδιαίτερα με τα σχολεία της περιοχής!
Eπίσης, με την υποστήριξη του Υπουργείου Πολιτισμού, διοργανώσαμε την δράση «Ανάσες Πολιτισμού» το 2023, στην οποία εντάχθηκαν εκδηλώσεις, εικαστικού και περιβαλλοντικού χαρακτήρα, οι οποίες άφησαν το στίγμα τους στην ευρύτερη περιοχή.
Επίσης νοιώθουμε ιδιαίτερα περήφανοι που δημιουργήσαμε ένα νέο τοπόσημο στην πόλη μας, το καταφύγιο παραδοσιακών αλιευτικών σκαφών, στην δυτική παραλία του Αιτωλικού. Κι εδώ θέλω να ευχαριστήσω, τον Λάμπρο Χαρέλο και τον Στράτο Μπαρούχο – μέλη του Τμήματος περιβαλλοντικής ευαισθητοποίησης του Συλλόγου μας – για την προσωπική και εθελοντική τους προσπάθεια, καθώς και τους χορηγούς που συνεισέφεραν στην επίτευξη του συνολικού αποτελέσματος.
Επίσης με πρωτοβουλία του Τμήμα Περιβάλλοντος του Συλλόγου μας, δωρίσαμε την συλλογή φωτογραφιών, που απεικονίζουν την υρόβια ζωή της λιμνοθάλασσας, στο μουσείο Αλιείας Αιτωλικού. Οι φωτωγραφίες ανήκουν στο μέλος του Δ.Σ του Συλλόγου μας, Λάμπρο Χαρέλο, και τραβήχτηκαν όλες στα νερά της λιμνοθαλασσάς μας.
Προσεγγίζουμε λοιπόν, την παραδοσιακή αλιεία ως ένα στοιχείο, με πλούσιο πολιτιστικό απόθεμα, μια παραδοσιακής τέχνη, που εκφράζει και δίνει ταυτότητα στην νησιώτική μας πολιτεία/ Κι αυτό έγινε μέσω της εικαστικής έκφρασης η οποία μπορεί και πρέπει να παίζει έναν κομβικό ρόλο, ώστε να αισθητοποιήσουμε την αξία αυτής της παράδοσης και να μεταδώσουμε την ύπαρξή της και την συνέχειά της, στις νέες γενιές.
Δώσαμε κίνητρο μέσα στους χώρους των εργαστήριων του Συλλόγου μας, να δημιουργήσουν πολλά άτομα από το Αιτωλικό αλλά και από την γύρω περιοχή αλλά και από το Αγρίνιο, την Αμφιλοχία, την Πάτρα. Ενθαρρύναμε τους μαθητές, τους ντόπιους δημιουργικούς ανθρώπους , και όλους τους κατοίκους να αφηγηθούν τις δικές τους εικαστικές ιστορίες που αφορούν την τοπική αλιεία και την «φτωχή και ρέμπελη ζωή των ψαράδων» όπως είναι ο τίτλος ενός εμβληματικού χαρακτικού έργου της Βάσως Κατράκη.
Τέλος, επιθυμούμε και είναι στα σχέδιά μας, να δημιουργήσουμε μια μικρή αλλά ουσιαστική αναπαράσταση, ενός παραδοσιακού ιβαριού, με όλα τα επιμέρους στοιχεία που το απαρτίζουν, σε κάποιο σημείο της λιμνοθάλασσας κοντά στην πόλη μας, προσεγγίσιμο από κατοίκους και επισκέπτες… Είναι δύσκολο σαν εγχείρημα, αλλά όχι ακατόρθωτο αν υπάρξει η θέληση και γίνουν τα πρώτα βήματα. Και σε αυτό θα θέλαμε την στήριξη της πολιτείας και της τοπικής αυτοδιοίκησης. Είναι σημαντικό, πέρα από τον κλειστό χώρο ενός μουσείου, να πραγματώνεται η εμπειρία, η βιωματική επαφή με έναν χώρο αυθεντικό που μας φέρνει κοντά στην εικόνα στην ιστορία και τη μνήμη της αλιευτικής μας παράδοσης!
Επιθυμούμε μέσα από την Τέχνη να ακουστεί η φωνή της λιμνοθάλασσάς μας. Και μέσα από αυτή τη φωνή, να ακούσουμε την έκκλησή της για σεβασμό, γνώση και προστασία. Πρέπει να κρατήσουμε ζωντανή αυτή τη σχέση του Αιτωλικού με τη λιμνοθάλασσά του και τις παραδόσεις της – όχι μόνο μέσα από τη μνήμη, αλλά και μέσα από τις εικαστικές και άλλες δράσεις.
Μακάρι αυτό να συνεχιστεί και να μας ακολουθήσετε κι εσείς.
ΜΗΝΑΣ ΕΞΩΣΤΡΕΦΕΙΑΣ ΤΗΣ ΜΟΝΑΔΑΣ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΣΤΗΝ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ -ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ
Αιτωλικό, 4 Ιουνίου 2025 – Σειρά δράσεων ενημερωτικού χαρακτήρα υλοποιήθηκε στο πλαίσιο εορτασμού της «Ευρωπαϊκής Ημέρας Natura 2000», και εξωστρέφειας της Μονάδας Διαχείρισης Εθνικού Πάρκου Μεσολογγίου και Προστατευόμενων περιοχών Δυτικής Στερεάς Ελλάδας.
Η Μονάδα Διαχείρισης Εθνικού Πάρκου Μεσολογγίου και Προστατευόμενων Περιοχών Δυτικής Στερεάς Ελλάδας του ΟΦΥΠΕΚΑ πραγματοποίησε σειρά ενημερωτικών δράσεων στο πλαίσιο εορτασμού της «Ευρωπαϊκής Ημέρας Natura 2000» και της «Παγκόσμιας Ημέρας Χελώνας».
Συγκεκριμένα, στις 21 Μαΐου, ημέρα εορτασμού της «Ευρωπαϊκής Ημέρας Natura 2000», στελέχη της Μονάδας Διαχείρισης επισκέφτηκαν τις μαρίνες Λευκάδας και Πρέβεζας προκειμένου να ενημερώσουν τους πελάτες και επισκέπτες των δύο μαρίνων, για τo σύμπλεγμα των Εχινάδων νήσων, τις οποίες χρησιμοποιούν ως βασικές αφετηρίες των σκαφών.
Στόχος της δράσης ήταν η ενίσχυση της προστασίας των Εχινάδων Νήσων με την επιτόπια ενημέρωση και διάχυση της πληροφορίας μέσω της διανομής εντύπων για την ερπετοπανίδα, την ορνιθοπανίδα και τα θηλαστικά σε αυτές τις περιοχές, καθώς και το έντυπο «Πολύτιμες Εχινάδες – Κώδικας Συμπεριφοράς Επισκεπτών στο Αρχιπέλαγος των Εχινάδων», που παρήχθησαν στο πλαίσιο του Επιχειρησιακού Προγράμματος Ιόνια Νησιά 2014-2020.
Με αφορμή την «Παγκόσμια Ημέρα Χελώνας», πραγματοποιήθηκαν ενημερωτικές επισκέψεις στα Νηπιαγωγεία Κεφαλόβρυσου και 1ο Μεσολογγίου καθώς και στα Δημοτικά σχολεία 19ο και 5ο Αγρινίου, Κεφαλόβρυσου και 3ο Αιτωλικού, με σκοπό την ενημέρωση και ευαισθητοποίηση των μικρών μας φίλων για την προστασία της θαλάσσιας χελώνας Καρέτα. Για την Καρέτα είχε γίνει τον προηγούμενο μήνα ενημέρωση στους μαθητές του Ειδικού Επαγγελματικού Γυμνασίου-Λυκείου Μεσολογγίου. Με αφορμή και την φετινή εκστρατεία της Παγκόσμιας Ημέρας Περιβάλλοντος με σύνθημα «Ας νικήσουμε την πλαστική ρύπανση» (Beat Plastic Pollution), ιδιαίτερη αναφορά έγινε στους κινδύνους που αντιμετωπίζουν οι θαλάσσιες χελώνες από τη θαλάσσια πλαστική ρύπανση. Σύμφωνα με παλαιότερη έρευνα (2020) του ΕΛΚΕΘΕ σε συνεργασία με τον ΑΡΧΕΛΩΝ, πάνω από το 70% των θαλάσσιων χελωνών που εξετάστηκαν, βρέθηκαν να έχουν καταπιεί πλαστικά. Ο μέσος αριθμός πλαστικών ήταν 11 κομμάτια ανά χελώνα, που βρέθηκαν στο στομάχι και το έντερο των ζώων, και περιλαμβάνουν νήματα – πετονιές, κομμάτια από πλαστικές σακούλες διάφορων χρήσεων, και «μικροπλαστικά» κομμάτια από σκληρό πλαστικό.
Την Παρασκευή 23 Μαΐου πραγματοποιήθηκε και η καθιερωμένη άσκηση πεδίου των φοιτητών του 2ου έτους σπουδών του Τμήματος Βιολογίας του Πανεπιστημίου Πατρών στο Εθνικό Πάρκο λιμνοθαλασσών Μεσολογγίου-Αιτωλικού. Η Μονάδα Διαχείρισης ενημέρωσε τους φοιτητές για το ρόλο και τις δράσεις του ΟΦΥΠΕΚΑ και της Μονάδας Διαχείρισης, για το Εθνικό Πάρκο λιμνοθαλασσών Μεσολογγίου – Αιτωλικού και ιδιαίτερα για τις δράσεις προστασίας μίας από τις αποικίες όρνιων στης Δυτικής Στερεάς Ελλάδας στο φαράγγι της Κλεισούρας.
Σημαντική ήταν το μήνα Μάϊο και η επισκεψιμότητα στο Κέντρο Πληροφόρησης Εθνικού Πάρκου Λιμνοθαλασσών Μεσολογγίου – Αιτωλικού από σχολεία τόσο της Αιτωλακαρνανίας, όσο και από άλλους νομούς της Ελλάδας, όπου οι μαθητές ενημερώθηκαν και ευαισθητοποιήθηκαν για μια από τις μεγαλύτερες προστατευόμενες περιοχές της Ελλάδας.
Η Μονάδα Διαχείρισης στοχεύει μέσα από το συνολικό της έργο, να μεταδώσει το μήνυμα ανάγκης προστασίας και ανάδειξης του Εθνικού Πάρκου και των υπόλοιπων περιοχών Natura που ανήκουν στις περιοχές ευθύνης της, καθώς και των προστατευόμενων ειδών χλωρίδας και πανίδας που υπάρχουν σε αυτές.
