Παρουσίαση του βιβλίου «Αρχιμανδρίτης Απόστολος Φαφούτης - Η ζωή και το έργο του»

Τετάρτη 18 Σεπτεμβρίου 2024

Στον κατάμεστο από κόσμο Νέο Ιερό Ναό Αγίου Χριστοφόρου πραγματοποιήθηκε την Τετάρτη 18 Σεπτεμβρίου, η παρουσίαση του βιβλίου της Θεολόγου, Κωνσταντίνας  Αρκουμάνη, με τίτλο: Αρχιμανδρίτης Απόστολος Φαφούτης «Η ζωή και το έργο του» σε μια εκδήλωση που συνδιοργάνωσαν ο Δήμος Αγρινίου και η Ιερά Μητρόπολη Αιτωλίας και Ακαρνανίας.

Αρκετά ενδιαφέρουσα και σημαντική ήταν η αναφορά του Σεβασμιώτατου Μητροπολίτη κ. Δαμασκηνού,  ο οποίος γνωστοποίησε ότι, γίνονται προσπάθειες για την αγιοκατάταξη του Παπαποστόλη Φαφούτη, ενός ανθρώπου που το «αποτύπωμα» της ζωής και του έργου είναι ολοζώντανο μέχρι σήμερα στους Αγρινιώτες και το Αγρίνιο, εξήντα και πλέον χρόνια μετά το θάνατό του.

Μέχρι τον προσεχή Δεκέμβριο, επεσήμανε ο κ. Δαμασκηνός, θα συνταχθεί φάκελος, στον οποίο θα συμπεριληφθεί και το έργο της κας Κων. Αρκουμάνη και κατόπιν θα υποβληθεί στην αρμόδια επιτροπή της Εκκλησίας της Ελλάδος. Εφόσον οι προϋποθέσεις πληρούνται ο φάκελος θα διαβιβαστεί στην Διαρκή Ιερά Σύνοδο και από εκεί στο Οικουμενικό Πατριαρχείο.

Παρέστησαν ο Σεβασμιώτατο Μητροπολίτη Αιτωλίας και Ακαρνανίας  κ. Δαμασκηνός, ο Δήμαρχος Αγρινίου κ. Γεώργιο Παπαναστασίου, ο Δήμαρχος Θέρμου, κ. Σπυρίδων Κωνσταντάρας, ο Πρόεδρος του Δημοτικού Συμβουλίου, κ. Κωνσταντίνος Ζώης, οι Αντιδήμαρχοι Αγρινίου, κ. Βασίλης Φωτάκης, κα Γεωργία Μπόκα, κα Χρυσούλα Τασολάμπρου, κ. Ανδρέας Σκαρτσάρης, η Πρόεδρος του ΔΗΠΕΘΕ Αγρινίου, κ. Μαρία Παπαγεωργίου, ο Πρόεδρος της Κοινότητας Αγρινίου, κ. Κωνσταντίνος Μποκώρος, πολλοί ιερείς, εκπαιδευτικοί, δημοτικοί και τοπικοί σύμβουλοι, εκπρόσωποι φορέων συγγενικά πρόσωπα του Παπαποστόλη Φαφούτη και πολλοί κάτοικοι της πόλης.

Στον χαιρετισμό του ο Δήμαρχος Αγρινίου κ. Γεώργιος Παπαναστασίου, ανέφερε τα εξής: «Η ζωή του Αρχιμανδρίτη Απόστολου Φαφούτη είναι η ζωντανή ιστορία αλλά και η ανεκτίμητη κληρονομιά μας. Υπήρξε μια από τις από τις σημαντικότερες προσωπικότητες στη νεότερη ιστορία του Αγρίνιου, στον οποίο αποδίδουμε τιμή και ευγνωμοσύνη.

Ο μακαριστός Γέροντας που ανακούφισε τον πόνο, γλύκανε τις πληγές και έγινε η παρηγοριά για τους ανήμπορους. Ο ιερέας που «έχα.ιρε μετά χαιρόντων, έκλαιε μετά κλαιόντων».

Στην καρδιά μας είναι Άγιος χωρίς φωτοστέφανο.

Οι παλαιότεροι θυμούνται ότι πρωτοστάτησε στην ανέγερση του νέου Ιερού Ναού του Αγίου Χριστοφόρου. Και όπως λέει η ιστορία, σε κάθε πέτρα, έχει βάλει την υπογραφή του με τον ιδρώτα και το αίμα του.

Δεν λησμονούμε ότι, με μοναδικό όπλο την αγάπη, στις 14 Σεπτεμβρίου 1944 απέτρεψε το αιματοκύλισμα της πόλης. Παραμένει στη μνήμη μας, ως μία πάνσεπτος μορφή, αφοσιωμένη στον θεό, τον Λαό, την πατρίδα μας.

Η συγκεκριμένη έκδοση αποτελεί παρακαταθήκη για τις επόμενες γενιές και μας υπενθυμίζει εμφατικά ότι η ιστορία ειναι φώτιση για την ψυχή».

Στη συνέχεια, για το πολύπλευρο έργο, την σπουδαία προσωπικότητα, τον εκκλησιαστικό βίο και την μεγάλη προσφορά στην τοπική κοινωνία του Αγρινίου από τον Παπαποστόλη, καθώς και για την αξία της εργασίας που αποτυπώνεται στις σελίδες του βιβλίου, μίλησαν :

- Ο Πρωτοπρεσβύτερος Χριστοφόρος Χρόνης, Εφημέριος Ι. Ν. Αγίου Χριστοφόρου Αγρινίου,  Δρ. Θεολογίας και Μ.Α. Φιλοσοφίας.

- Ο κ. Κωνσταντίνος Νάκος, Ε. Σχολικός Σύμβουλος, Msc, MA, Msc.

- και η Συγγραφέας κα Κωνσταντίνα Αρκουμάνη, Θεολόγος, Εκπαιδευτικός.

Την βιβλιοπαρουσίαση συντόνισε ο Πρωτοπρεσβύτερος Ιωάννης Γκιάφης, Πολιτικός Επιστήμων, Θεολόγος, Προϊστάμενος Ι.Ν. Αγίου Χριστοφόρου Αγρινίου.

Η συγγραφέας ανέφερε για το βιβλίο της: Η παρούσα έκδοση αποτελεί κατά βάση τη διπλωματική μου εργασία, η οποία φέρει τον τίτλο Ο Αρχιμανδρίτης Απόστολος Φαφούτης (1874-1960) και η εποχή τον και περατώθηκε το 2020 υπό την επίβλεψη του π. Βασιλείου Καλλιακμάνη, Καθηγητή του Τμήματος Θεολογίας, της Θεολογικής Σχολής του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης.

Η μελέτη αυτή αποτελεί μια μικρή συνεισφορά, στην ανάδειξη μιας σπουδαίας εκκλησιαστικής προσωπικότητας του εικοστού αιώνα τόσο στο Αγρίνιο όσο και στην Αιτωλία και Ακαρνανία: του αρχιμανδρίτη π. Αποστόλου Φαφούτη.

Σε μια εποχή απάθειας και ισοπέδωσης, ο σημερινός άνθρωπος χρειάζεται, όσο ποτέ άλλοτε, κληρικούς, οι οποίοι να διακρίνονται με τις αρετές του Παπαποστόλη. Αυτού του είδους και της ποιότητας άνθρωποι, και μάλιστα κληρικοί σαν αυτόν, θα βοηθήσουν το λαό να ξεφύγει από την ηθική και πνευματική κρίση, αλλά και να βρει το πνευματικό νόημα της δοκιμασίας του.

Η ολοκλήρωση της μελέτης θα ήταν αδύνατη χωρίς την πατρική συμπαράσταση και την αμέριστη πνευματική ενίσχυση του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτη Αιτωλίας και Ακαρνανίας, κ. Δαμασκηνού.

Οφείλω, επίσης, να μνημονεύσω τις πολύτιμες συμβουλές των πατέρων της Ιεράς Μητροπόλεως Αιτωλίας και Ακαρνανίας.

Είμαι εξαιρετικά ευγνώμων στο σύμβουλο καθηγητή μου, τον αιδεσιμολογιώτατο πρωτοπρεσβύτερο π. Βασίλειο Καλλιακμάνη, καθηγητή του Τμήματος Θεολογίας του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, για την καθοδήγηση καί τη στήριξή του, στην ολοκλήρωση της εργασίας μου που αποτέλεσε τη βάση, για τον περαιτέρω εμπλουτισμό της έκδοσης του βιβλίου αυτού.

Οφείλω ένα μεγάλο ευχαριστώ στον πνευματικό μου πατέρα και πρωτοπρεσβύτερο του Ιερού Ναού Ζωοδόχου Πηγής Αγρίνιου, π. Χρήστο Παπαχρήστο, για την ηθική στήριξη και αμέριστη καθοδήγησή του, εκφράζοντας την αποδοχή μου προς αυτόν, στον οποίο οφείλω τα πάντα. 

Επίσης, ευχαριστώ τους συμπατριώτες μου και τις συμπάτριώτισσές μου που αφιέρωσαν πολύτιμο χρόνο και συνέβαλαν στην ολοκλήρωση της εργασίας μου, καταθέτοντας είτε την γραπτή είτε την προφορική τους μαρτυρία για τον σεβαστό Γέροντα. Επιπλέον, τούς ευχαριστώ πολύ, επειδή μου επέτρεψαν την πρόσβαση στο προσωπικό τους αρχείο.

Ιδιαίτερη ευγνωμοσύνη εκφράζω στις κυρίες: κα Ζωή Φαφούτη, κα Φιλία Μπαρδάκη, κυρίες Ερασμία και Καλλιόπη Μαυρομμάτη, κα Δήμητρα - Μαρία Μαρκοπούλου-Τσιούμα και κα Λίνα Φαφούτη, για την εμπιστοσύνη που μου έδειξαν και μου εκμυστηρεύτηκαν σημαντικά ιστορικά στοιχεία, τα οποία αφορούν στην προσωπικότητα και τη δράση του αρχιμανδρίτη π. Αποστόλου Φαφούτη.

Ευχαριστίες οφείλω στη φωτογράφο Λένα Αρκουμάνη, για τη λήψη εξαίρετων φωτογραφιών, οι οποίες κοσμούν την μελέτη αυτή.

Δεν θα πρέπει να λησμονήσω, ώστε να αποδώσω ευχαριστίες στον Σύμβουλο Συντονιστή Εκπαιδευτικού Εργου Δυτικής Ελλάδος κ. Απόστολο Βετσόπουλο, για την υλοποίηση της επιστημονικής επιμέλειας του βιβλίου και τις απαραίτητες, διορθώσεις του κειμένου.

Επίσης, ευχαριστώ θερμά το Δημοτικό Συμβούλιο και το Δήμαρχο του Δήμου Αγρίνιου, κ. Γεώργιο Παπαναστασίου που ανέλαβαν τη χρηματοδότηση της εκδόσεως αυτού του βιβλίου. Ευχαριστώ εκ βάθους καρδιάς την Αντιδή μαρχο του Δήμου Αγρίνιου κα Μαρία Παπαγεωργίου, για την εμπιστοσύνη που έδειξε στο πρόσωπό μου, καθώς, με πολλή προθυμία, με βοήθησε μέσα από πολλές συζητήσεις, παρέχοντας πολύτιμες συμβουλές.

Τέλος, εκφράζω τα ευγνώμονα αισθήματά μου στην οικογένειά μου, για την αμέριστη συμπαράστασή της, την υπομονή της και την αγάπη της. Ευχαριστώ τον αείμνηστο πατέρα μου Αντώνιο, ο οποίος πάντα είναι για μένα το πρότυπο του αγωνιζόμενου Χριστιανού μέσα στην κοινωνία, ενώ μερίμνησε να εμπνεύσει στα τέκνα του την αγάπη για τον συνάνθρωπο. Οφείλω να τον μνημονεύω πάντα, διότι πρώτος αυτός στήριξε τις σπουδές μου στη Θεολογική Σχολή, που ήταν το μεγάλο μου όνειρο, γι' αυτό και το βιβλίο αυτό είναι αφιερωμένο στη μνήμη του.

Εν κατακλείδι, θα τολμήσω να ζητήσω την επιείκεια των αναγνωστών, για οποιαδήποτε τυχόν ατέλεια του πονήματος αυτού, αλλά και την ευχή του μακαριστού Γέροντα π. Αποστόλου Φαφούτη».

Ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Αιτωλίας και Ακαρνανίας  κ. Δαμασκηνό, αναφέρει στον πρόλογο του βιβλίου:

«Εάν η Αιτωλοακαρνανία καυχάται για τις πάμπολες θείες δωρεές, αυτό συμβαίνει διότι στο ιστορικό διάβα αναδείχθηκε ένας κατεξοχήν ευλογημένος τόπος. Εκτός του φυσικού κάλλους και της πλούσιας πολιτιστικής της ταυτότητας, έχει να προβάλλει και πολλές πνευματικές προσωπικότητες που έζησαν, έδρασαν και «τελειώθηκαν», στον ξεχωριστό αυτό τόπο.

Αναντίρρητα, ως τοπική εκκλησία, χαιρόμαστε και συνάμα νιώθουμε περήφανοι, γιατί το αγιολόγιο της Αγίας Εκκλησίας μας κοσμείται και από αγίους που άφησαν ανεξίτηλο το αποτύπωμά τους εδώ στην περιοχή της αιτωλοακαρνάνικης γης. Πρώτη θέση κατέχει ο άγιος εθνοϊερομάρτυρας και εθναπόστολος Κοσμάς ο Αιτωλός, ως ο σεβαστός προστάτης της καθ' ημάς Ιεράς Μητροπόλεως, και φυσικά ακολουθούν πολλοί, οι οποίοι περικοσμούν το τοπικό «αγιολογικό περιδέραιο» και λάμπουν, ως μαργαριτάρια, σε όλη την εκκλησιαστική μας επαρχία.

Όμως, η νεώτερη τοπική εκκλησιαστική ιστορία έχει να μας διδάξει ότι υπήρξαν και πιστοί μιμητές αυτών των εκκλησιαστικών μορφών.

Μια δυναμική εκκλησιαστική προσωπικότητα, που απολαμβάνει τον σεβασμό και τον φόρο τιμής όλων των επερχομένων γενεών, είναι και ο μακαριστός π. Απόστολος Φαφούτης, ο γνωστός στην Αγρινιώτικη κοινωνία «Παπαποστόλης».

Μέσα από την πολυκύμαντη βιωτή του και την πολύπλευρη δράση του, υπήρξε σύμβολο κληρικού, με απαράμιλλο εκκλησιαστικό ήθος και ανύσταχτη ποιμαντική διακονία. Πρότυπο ιερέως και μυσταγωγού των μυστηρίων του Θεού, αλλά και παράδειγμα ανθρώπου του Θεού, αφού ο ευαγγελικός νόμος χαρακτήριζε όλο του τον βίο. Γνήσιος υπερασπιστής του πνευματικού συμφέροντος του ποιμνίου του, αλλά και αληθινός διεκδικητής του εθνικού ιδεώδους και της ειρηνικής συνύπαρξης των συμπατριωτών του. Πρωτοπόρος στην αρμονική συμβίωση ακόμη και μετά αλλοθρήσκων συνανθρώπων του, αλλά και πρωτοστάτης σε έργα κοινωνικής πρόνοιας και περιβαλλοντικής ευαισθησίας. 'Ενας πραγματικός τηρητής της αγάπης του Δημιουργού προς τα δημιουργήματά του!

Η πόλη του Αγρίνιου οφείλει πολλά στον «Παπαποστόλη» όχι μόνο διότι την ευεργέτησε ποικιλοτρόπως, αλλά κυρίως για την τεράστια συμβολή του στην πνευματική αναγέννησή της. Έχοντας ως κέντρο τον παλαιό και μετέπειτα τον Ιερό Nαό του Αγίου Χριστοφόρου, τον οποίον ο ίδιος ανήγειρε, εξακτίνωνε την ιερατική του προσφορά σε όλους τους κατοίκους του Βραχωρίου. 'Ολοι προσέτρεχαν σ' αυτόν, αλλά κι αυτός έτρεχε σ' όλους! Καλλιεργήθηκε μια αμφίδρομη σχέση μεταξύ ποιμένα και ποιμενομένων, ενώ το επιστέγασμα της σχέσης του αυτής φανερώνονταν στην ευχαριστηριακή κοινωνία, όπου με το μυστήριο της Θείας Ευχαριστίας, ενώνονταν άπαντες και αποκτούσαν μια εσχατολογική πρόγευση, Γι΄αυτό, ανελλιπώς τελούσε την Θεία Λειτουργία, απ' όπου έπαιρνε δύναμη και κατόπιν γινόταν ο κυματοθραύστης των κυμάτων που απειλούσαν την ενότητα του εκκλησιαστικού πληρώματος.

θα αποτελούσε βεβαίως παράλειψη να μην αναφερθεί ότι ο π. Απόστολος κατέστη ο ορισμός της φιλανθρωπικής διακονίας. Όλοι οι εμπερίστατοι έβρισκαν ανακούφιση δίπλα του. Αναρίθμητες οι περιπτώσεις εκείνων που μέχρι και σήμερα τον αναγνωρίζουν ως τον προστάτη και ευεργέτη της ζωή τους. Γίνονταν «τοίς πάσι τά πάντα» (Α' Κορ. θ', 22), προκειμένου να μην υποφέρει ο διπλανός του, ο ενορίτης του, ο συμπολίτης του, ακόμη κι ο αλλόθρησκος συνάνθρωπός του.

Συνεπώς ο Παπαποστόλης κατέλειπε φήμη ενάρετου κληρικού και ποιμένα «πιστός άχρι θανάτου» (Αποκ. β', 10), αποτελώντας ένα εκκλησιαστικό ανάστημα της τοπικής μας Εκκλησίας.

Ολόθερμα, συγχαίρουμε την Θεολόγο κα Κωνσταντίνα Αρκουμάνη για την προσφορά αυτού του εξαιρετικού πονήματός της, αφιερωμένου στον "Αρχιμανδρίτη π. Απόστολο Φαφούτη και στην εποχή του".

Να την ευχαριστήσουμε, διότι με αυτό τον τρόπο συμβάλλει στην ανάδειξη του μακαριστού π. Απόστολου Φαφούτη, μιας μοναδικής και ανυπέρβλητης, σε πνευματική οεξεα εκκλησιαστικής φυσιογνωμίας του τόπου μας. Ευχόμαστε, όπως η παρούσα έκδοση είναι η τελευταία που αναφέρεται στον «Παπαποστόλη» μόνο ως έναν καλοκάγαθο λευίτη της εποχής του. Μακάρι, στο εγγύς μέλλον, ν' ακολουθήσουν κι άλλες εκδοτικές προσπάθειες ανάδειξης πλέον του «έν άγίοις μνημονευομένου» μακαριστού πατρός Αποστόλου (Φαφούτη), του «κεκρυμμένου αγίου του Αγρίνιου».

Την εκδήλωση πλαισίωσε η Βυζαντινή Χορωδία Αγρινίου, υπό την Διεύθυνση του Πρωτοψάλτου κ. Ανδρέα Λανάρα, που έψαλε εκκλησιαστικούς ύμνους και τροπάρια.

Στο οπισθόφυλλο του βιβλίου διαβάζει ο αναγνώστης τα εξής:

«…Υπάρχουν φορές που με την ρουμελιώτικη λεβεντιά του ο Παπαποστόλης εξαπέλυσε δριμεία κριτική, σε ανθρώπους με εξουσία και είχε το θάρρος να διατυπώσει την αντίθετη άποψή του, αλλά, αποφεύγοντας τις έντονες αντιπαραθέσεις.

Ο λόγος του μπορεί να είναι δυναμικός, αλλά ελκύει τον συνομιλητή του, γιατί δεν τον καταδίκαζει, ως πρόσωπο, και έτσι κερδίζει ακόμα και τον μεγαλύτερο εχθρόν του. Να σημειώσουμε ότι σε όλα τα δημοσιεύματα, αναδεικνύεται ότι, στις 14 Σεπτεμβρίου του 1944, ο Παπαποστόλης, ως επικεφαλής μιας Επιτροπής Αγρινιωτών, επεμβαίνει ανάμεσα στις δυνάμεις του Ε.Λ.Α.Σ. και στα Τάγματα Ασφαλείας του συνταγματάρχη Γ. Τολιόπουλου και καταφέρνει να αποτρέψει, στην πόλη του Αγρινίου να συμβεί ένα αδελφικό αιμοτοκύλισμα, με οδυνηρές συνέπειες για την τοπική κοινωνία.

Μέσα στα συντρίμμια του πολέμου ο Παπαποστόλης δίδει την μαρτυρία του και ένα ζωντανό παράδειγμα ενωτικού και αισιόδοξου ανθρώπου. Λειτουργεί, ως ένα υπέροχο παράδειγμα, κυρίως, για τις μελλοντικές γενιές των κληρικών, γιατί στην πορεία της ζωής του διδάσκει ότι ο Παράδεισος κερδίζεται, με πνευματικούς κόπους, διαρκή άσκηση, διακονία, προσευχή και ελπίδα στον Θεό».

Επιμέλεια - φωτογραφίες: Γιώργος Πανταζόπουλος