Δευτέρα 11 Δεκεμβρίου 2023
Το Κέντρο Διαπολιτισμικής Παράδοσης & Λαογραφίας (ΚΕ.ΔΙ.ΠΑ.Λ) στην Κατοχή Μεσολογγίου πραγματοποίησε το σαββατοκύριακο 9 & 10 Δεκεμβρίου την πρώτη διήμερη Συνάντηση Παράδοσης και Λαογραφίας, η οποία αποτέλεσε φόρο τιμής στη ζωή και το έργο της Βασιλικής Κονταξή, ένα ιστορικό πρόσωπο, πιο γνωστή ως κυρα-Βασιλική.
Στο πλαίσιό της πραγματοποιήθηκε έκθεση με ενδύματα και κοσμήματα του 19ου αιώνα, τα οποία κατασκευάστηκαν από Ηπειρώτες τεχνίτες και ανήκουν στη συλλογή Νικολάου Πλακίδα. Επίσης την όλη εκδήλωση πλαισίωσε μουσικά ο Θεόδωρος Κουτσουπιάς, με παραδοσιακά ακούσματα της Ηπείρου.
Την Κυριακή 10 Δεκεμβρίου πραγματοποιήθηκε επιμνημόσυνη δέηση υπερ αναπαύσεως της Βασιλικής Κονταξή και σύντομη επίσκεψη στην «Κούλια» της (πύργος).
Τέλος οι εκδηλώσεις κορυφώθηκαν με την ομιλία του υπ. Διδάκτορα Νεότερης Ελληνικής Ιστορίας, του τμήματος Ιστορίας & Αρχαιολογίας του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων, κ. Χρήστου Δήμτσιου, με τίτλο: «Βασιλική Κίτσου Κονταξή».
Στο διήμερο αυτό συμμετείχαν και πολιτιστικοί σύλλογοι από την Κατοχή, το Αιτωλικό, την Αράχωβα, την Άμφισσα και το Αίγιο.
Ο Πρόεδρος και το Δ.Σ. του ΚΕ.ΔΙ.ΠΑ.Λ. ευχαριστεί όλους εκείνους που συνέβαλλαν στην υλοποίηση αυτού του εγχειρήματος.
Ξενάγηση στην παράδοση και την λαογραφία από τον Ελληνοράπτη, Νίκο Πλακίδα. (ΚΤΙΡΙΟ ΣΥΓΓΡΟΥ)
Επιμνημόσυνη δέηση υπερ αναπαύσεως της Βασιλικής Κονταξή (Ι.Ν. Αγίου Δημητρίου Κατοχής)
Εγκαίνια έκθεσης παραδοσιακών φορεσιών & κοσμημάτων από την συλλογή του Ελληνοράπτη, Νίκου Πλακίδα. Ομιλία από τον κ. Χρήστο Δήμτσιο
Η ΚΥΡΑ ΒΑΣΙΛΙΚΗ
Σαν σήμερα 11 Δεκεμβρίου 1834, πέθανε η Βασιλική Κονταξή , η Κυρα-Βασιλική, σύζυγος του Αλή Πασά, της οποίας ο τάφος βρίσκεται στο Αιτωλικό.
Γράφει ο αείμνηστος Κωνσταντίνος Β. Αναγνωστόπουλος, Θεολόγος
Στο Αιτωλικό, επί του κεντρικού δρόμου και στον περίβολο του ναού των Ταξιαρχών είναι θαμμένη η Κυρά-Βασιλική (1793- 1834), γυναίκα του διαβόητου τυράννου Αλή Πασά των Ιωαννίνων. Απήχθη από Τουρκαλβανούς σε ηλικία 12 ετών για ν΄αποτελέσει ένα από τα 300 μέλη , αγόρια και κορίτσια του χαρεμιού του Αλή Πασά για την ικανοποίηση των ανώμαλων ορέξεων αυτού 61 ετών τότε και των ανθρώπων του.
Η Κυρά Βασιλική ήταν κόρη του Κίτσου (Κίτζου) Κονταξή ,προύχοντα της Πλεσίβιτσας (Πλέσιο) Φιλιατών της Ηπείρου. Ξακουστή για την ομορφιά της, λευκή, ψηλή, αφράτη με μεγάλα αμυγδαλωτά μάτια, έξυπνη, εύχαρις, Χριστιανή, ήτανε και έμεινε μέχρι το τέλος της ζωής της.
Στην αυλή του Αλή Πασά η Κυρά Βασιλική γνώρισε σπουδαίους Έλληνες, προσωπικότητες μεγάλες που την συμβούλευαν ως Ελληνίδα και Χριστιανή , όπως ο πιστός άνθρωπος του Αλή Μάνθος Οικονόμου, που της έφερε δασκάλους για να την μορφώσουν. Είχε συζητήσεις με τον Ιωάννη Κωλλέτη, ιατρό και πολλά τιμώμενο από τον Αλή και το γιό του ,τον Τουρτούρη Κολοβό, Ιωάννη Βηλαρά, Αθανάσιο Ψαλίδα και Θανάση Βάγια, γραμματικό του Αλή και με πολλούς οπλαρχηγούς. Ο Αλής την άφησε την Κυρα Βασιλική στη θρησκεία της,γιατί τη λάτρευε κι έτσι το μικρό εικονοστάσι έγινε παρεκκλήσι στο χαρέμι και λειτουργούσε κανονικά. Ήτανε γνώστης της Φιλικής Εταιρείας και δι' αυτής το σχέδιο ήταν να μυήσουν τον Αλή και να τον κάνουν Χριστιανό.
Ήτανε η Κυρά Βασιλική το πρόσωπο που κατηύναζε τα πάθη του τυράννου και πολλές φορές έσωσε ζωές και πόλεις από τη μανία του μεγάλου θεριού. Λόγω εκτιμήσεως ο Αλής χάρισε κτήματα στα αδέρφια της, Γιώργη, Νικόλα και Γιάννη Κονταξή, στην Κατοχή του Αιτωλικού κι ήταν ένας από τους λόγους που μετά την περιπέτειά της στην Κωνσταντινούπολη και την Προύσσα κατέφυγε στην Κατοχή, κοντά στα κτήματα των αδελφών της, όπου σώζεται και η κούλια (ο πύργος διαμονής της)
Πέθανε σε ηλικία 42 ετών από δυσεντερία , την έθαψαν στον περίβολο της Εκκλησίας των Ταξιαρχών του Αιτωλικού. Μέχρι το τέλος της ζωής της διατήρησε την πίστη της, την αρχοντιά της, την αξιοπρέπεια και την ομορφιά της.
Οι σύλλογοι και η Δημοτική αρχή του Αιτωλικού της ανήγειραν έναν απέριττο τάφο στην Εκκλησία των Ταξιαρχών.
Η Ληξιαρχική πράξη θανάτου έχει ως εξής:
''Απέθανε η Κυρά Βασιλική Κίτζου από δυσεντερία. Ήτανε η ασθένειά της, ετών 45 (αντί 42) , μετασχούσα των αχράντων μυστηρίων της θείας μεταλήψεως και κατ' αδείαν του επιτρόπου του Αγίου Ακαρνανίας και υπό του εφημερίου των Ταξιαρχών ετάφη κατά τή συνήθη εκκλησιαστικήν τάξιν εν τη εκκλησία των Ταξιαρχών ''
Εν Ανατολικώ, τη 11 Δεκεμβρίου 1834,
Μελέτιος, ιερεύς
[το κείμενο δημοσιεύτηκε στο Λεύκωμα Αναμνήσεων Γυμνασιοπαίδων 1960-1970 ]
Νικόλαος Γεωργίου - Φίλοι της Σελίδας ΓΕΝΙΚΟ ΛΥΚΕΙΟ ΑΙΤΩΛΙΚΟΥ (F/B)