Πέμπτη 23 Οκτωβρίου 2025
Στο πλαίσιο των φετινών «Δημητρίων», χθες Τετάρτη 22 Οκτωβρίου, στον Ι.Ν. Αγίου Δημητρίου Αγρινίου πραγματοποιήθηκε ομιλία του Μητροπολίτη Ναυπάκτου & Αγίου Βλασίου κ.κ. Ιεροθέου, παρουσία του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτη Αιτωλίας και Ακαρνανίας κ.κ. Δαμασκηνού, όπου παρουσιάστηκε το βιβλίο με τίτλο: «Ένας θανατοποινίτης ασκητής».
Το βιβλίο αφορά την αλληλογραφία του Σεβασμιωτάτου Ιεροθέου με τον Frank Άτγουντ, έναν περιθωριακό, παραβατικό, που άνηκε στο χώρο του αποκρυφισμού, ο οποίος γνωρίζει στην φυλακή το Χριστό, βαπτίζεται Ορθόδοξος και λαμβάνει άδικα την θανατική ποινή ως μοναχός π. Εφραιμ.
Η ζωή του αποτελεί ένα σύγχρονο παράδειγμα του πώς η Θεία Χάρη μπορεί να μεταμορφώσει τους ανθρώπους και να τους δώσει χαρά ακόμα και μέσα στο σκοτάδι της φυλακής.
Την εκδήλωση πλαισίωσε η γυναικεία Βυζαντινή χορωδία του Ι.Ν. Αγίου Δημητρίου, υπό την διεύθυνση της κας Γεωργίας Βουλδή.
Πρόλογος του βιβλίου
Ἕνας θανατοποινίτης ἀσκητήςΚάθε Κληρικός, ἰδιαίτερα κάθε Ἐπίσκοπος τάσσεται ἀπό τήν Ἐκκλησία νά ἀσκῆ τήν ποιμαντική του διακονία σέ ἕνα συγκεκριμένο ποίμνιο καί αὐτό πρέπει νά τό ἐξασκῆ μέ ἀγάπη στόν Θεό καί τόν ἄνθρωπο, μέ ἰδιαίτερη εὐαισθησία καί θυσιαστική ἀγάπη. Ἄλλωστε, ὁ Κληρικός ἔχει δύο βασικά ἔργα νά ἐπιτελέση, πρῶτον νά ὁμολογήση τήν Ὀρθόδοξη πίστη, ὅπως ἀποκαλύφθηκε ἀπό τόν Χριστό στούς θεουμένους ἁγίους καί ὁριοθετήθηκε στίς Οἰκουμενικές Συνόδους, καί δεύτερον νά ἀσκῆ ποιμαντική διακονία στούς ἀνθρώπους μέ τήν προοπτική νά προσαρμοσθοῦν σέ αὐτήν τήν ἀποκαλυφθεῖσα πίστη καί νά αἰσθανθοῦν τούς καρπούς τῆς θείας ἐνανθρωπήσεως τοῦ Υἱοῦ καί Λόγου τοῦ Θεοῦ, πού εἶναι νά ἀποκτήσουν ὅλοι οἱ ἄνθρωποι κοινωνία μέ τόν Θεό στό πρόσωπο τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ.
Μέσα στό πλαίσιο αὐτῆς τῆς ποιμαντικῆς διακονίας ἦλθα σέ ἐπικοινωνία μέ πολλούς ἀνθρώπους ποικίλων καταστάσεων, οἱ ὁποῖοι ἤθελαν νά αἰσθανθοῦν τήν ἀγάπη τοῦ Θεοῦ πού ὑπερβαίνει κάθε ἄλλη ἀγάπη. Καρπός αὐτῆς τῆς διακονίας εἶναι, μεταξύ τῶν ἄλλων, καί ἡ ἀλληλογραφία μέ διαφόρους ἀνθρώπους, ἡ ὁποία εἶναι ὀγκωδέστατη, ἀφοῦ κάθε χρόνο σχηματίζεται ἕνας μεγάλος φάκελος, μέσα στόν ὁποῖο περιλαμβάνεται ἡ ἀγωνία καί ὁ πόθος τῶν ἀνθρώπων.
Αὐτό, βέβαια, ἔχει σχέση καί μέ τήν ἔκδοση διαφόρων βιβλίων μου, τά ὁποῖα μεταφράσθησαν, καί κυκλοφοροῦν σέ εἰκοσιεπτά (27) γλῶσσες, μέ ἀποτέλεσμα πολλοί ἄνθρωποι ἀπό ὅλο τόν κόσμο νά θέλουν νά ἐπικοινωνήσουν μέ τόν συγγραφέα τους, γιά νά ἐκφράσουν τίς ἐντυπώσεις τους, νά διατυπώσουν τίς εὐχαριστίες τους ἤ νά ζητήσουν ἐπεξηγήσεις καί ἀπαντήσεις σέ δημιουργηθέντα ἐρωτήματά τους.
Δοξάζω τόν Θεό γι’ αὐτήν τήν διακονία, τό ἄνοιγμά μου στήν οἰκουμένη, μέ ἕναν ἰδιαίτερο τρόπο, διά τῆς ἀλληλογραφίας, καί βλέπω τίς ἀναζητήσεις, τίς ἀπαιτήσεις καί τούς πόθους ἑκατοντάδων καί χιλιάδων ἀνθρώπων, ἀλλά καί τίς ἀπαιτήσεις τῆς ὀρθοδόξου θεολογίας. Ἔτσι, ἀφιερώνω πολύ χρόνο τῆς ἡμέρας, καί τῆς νύκτας ἀκόμη, σέ αὐτήν τήν ποιμαντική διακονία, διά τῆς ἀλληλογραφίας, γιατί γνωρίζω ὅτι ὁ Θεός ἐργάζεται μυστικά μέσα στίς καρδιές τῶν ἀνθρώπων.
Ἡ Ἱερά Μονή Γενεθλίου τῆς Θεοτόκου (Πελαγίας) τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως Θηβῶν, Λεβαδείας καί Αὐλίδος, πού ἐκδίδει ὅλα τά ἔργα μου διαφυλάσσει τό ἀρχεῖο τῶν ἐπιστολῶν, καί θεωρῶ ὅτι ὁ Θεός θά φωτίση διαφόρους ἀνθρώπους νά τό ἀξιοποιήσουν στό μέλλον, γιά τήν δόξα Του καί τόν ἔπαινο τῆς Ἐκκλησίας. Εἶναι πράγματι ἕνα «θεολογικό καί ἱστορικό ἀρχεῖο», πού δείχνει τό πῶς ἐργάζεται ὁ Θεός δι’ ἀνθρώπων μέσα στήν ἱστορία.
Ἕνα μικρό δείγμα αὐτῆς τῆς ἀλληλογραφίας δημοσιεύεται στό παρόν βιβλίο μέ τίτλο Ἕνας θανατοποινίτης ἀσκητής καί ὑπότιτλο «ἀλληλογραφία μέ τόν Ἀντώνιο καί τήν Σάρρα Ἄτγουντ» . Πρόκειται γιά 20 ἐπιστολές τοῦ Ἀντωνίου, 11 ἐπιστολές τῆς Σάρρας καί 27 δικές μου ἀπαντήσεις στόν Ἀντώνιο καί τήν Σάρρα, ὅπως καί μιά ἐπιστολή μου στόν Κυβερνήτη τῆς Πολιτείας τῆς Ἀριζόνας. Πρόκειται γιά μιά ἀλληλογραφία μέ τόν Φράνκ-Ἀντώνιο, πού μιά μέρα πρίν τήν θανατική του ἐκτέλεση ἐκάρη μοναχός μέ τό ὄνομα π. Ἐφραίμ. Ἔτσι, μεταξύ τῶν τριῶν αὐτῶν ὀνομάτων κρύβεται μιά μεγάλη πορεία, στήν ὁποία φαίνεται ἡ ἀγάπη τοῦ Θεοῦ.
Ὁ Φράνκ μεγάλωσε ἀπό μικρός σέ μιά ἀστική Ἀμερικανική οἰκογένεια, μέ χριστιανικές ἀρχές, ἀνῆκε στήν «Ἐπισκοπική Ἐκκλησία», προοδευτικά εἰσῆλθε στόν κόσμο τῆς παραβατικότητας καί τοῦ ἐγκλήματος, ἔμπαινε καί ἔβγαινε ἀπό τήν φυλακή, συμπεριφερόταν σάν ἕνα ἄγριο θηρίο, τοῦ ἀποδόθηκε ἕνα βαρύτατο ἔγκλημα, πού μέχρι τήν τελευταία στιγμή τῆς ζωῆς του ὁμολογοῦσε ὅτι δέν τό διέπραξε, ἀλλά, ὅπως ὁ ἴδιος γράφει, εἶναι «γνωστός διεθνῶς ὡς ἀπόβρασμα» (26 Μαΐου 2021), «γιά πάρα πολλούς στήν Ἀριζόνα εἶμαι ἕνα διεφθαρμένο τέρας» (16 Μαΐου 2022).
Ὁ Ἀντώνιος, πού εἶναι τό βαπτιστικό του ὄνομα, ἔγινε ὀρθόδοξος Χριστιανός, ὕστερα ἀπό περιπετειώδη ἀναζήτηση, διψοῦσε γιά συνάντηση μέ τόν Χριστό, διά τῆς προσευχῆς, καί μάλιστα τῆς νοερᾶς προσευχῆς, διάβαζε χριστιανικά, ὀρθόδοξα καί θεολογικά βιβλία καί ἑτοιμαζόταν μέ τρόπο θαυμαστό γιά τήν ὥρα τῆς θανατικῆς ἐκτελέσεώς του καί τήν συνάντησή του μέ τόν Χριστό. Ὁ π. Ἐφραίμ, πού εἶναι τό μοναχικό του ὄνομα, ἔγινε μοναχός τήν τελευταία ἡμέρα τῆς ζωῆς του, λίγο πρίν τήν θανατική του ἐκτέλεση, καί ἔτσι μέ αὐτό τό ὄνομα δέχθηκε μέ ἠρεμία τόν θάνατό του καί, μάλιστα, κατηύθυνε αὐτούς πού συνέδεαν τήν σύριγγα στό σῶμα του. Τά τρία ὀνόματα, Φράνκ πού καταδικάσθηκε, Ἀντώνιος πού αἰχμαλωτίσθηκε ἀπό τόν Θεό στήν Ὀρθόδοξη πίστη, καί π. Ἐφραίμ πού πέρασε στήν αἰωνιότητα, στήν συνάντησή του μέ τόν Θεό, ἔχοντας ἀγάπη, συγχωρητικότητα καί εἰρήνη στήν καρδιά του, εἶναι μιά σύντομη βιογραφία τῆς ζωῆς του.
Ὄντως, ἔκανε μιά ἐκπληκτική πορεία καί διήνυσε ἕναν μεγάλο δρόμο• ἀπό τό περιθώριο τῆς κοινωνίας στήν πραγματική κοινωνία μέ τόν Θεό• ἀπό τήν φυλακή ὑψίστης ἀσφαλείας στήν οὐράνια θεία Λειτουργία, ὅπως τήν περιγράφει ὁ Εὐαγγελιστής Ἰωάννης στό βιβλίο τῆς Ἀποκαλύψεως• ἀπό τό ἔγκλημα καί τό θανατηφόρο μίσος, στήν ἀγάπη ὡς φιλοθεΐα καί φιλανθρωπία• ἀπό τόν κόσμο τῶν αἰσθήσεων στόν κόσμο τῆς καρδιᾶς• ἀπό τόν παρόντα βίο πού ὁμοιάζει μέ φυλακή, στήν αἰωνιότητα ἐν Χριστῷ• ἀπό τό «εἶναι» στό «εὖ εἶναι» καί στό «ἀεί εὖ εἶναι». Ὄντως, ἐκπληκτική πορεία!
Ὁ Ἀντώνιος μαζί μέ τήν σύζυγό του Σάρρα ἔγραψαν ἕνα μεγάλο μέρος τῆς περιπετειώδους ζωῆς τους στό βιβλίο Φῶς μέσα ἀπό τά κάγκελα καί ὑπότιτλο «μιά συγκλονιστική ἀληθινή ἱστορία ἀπό τίς φυλακές τῆς Ἀριζόνας», στό ὁποῖο περιγράφεται μέ ἐρωτηματικό τρόπο: «πῶς μιά θανατική ποινή συνδυάζεται μέ τόν ἔρωτα;», πού ἐκδόθηκε ἀπό τίς ἐκδόσεις Ἄθως τόν Ἰανουάριο τοῦ 2021. Γνώρισα τόν Ἀντώνιο μέσα ἀπό τίς ἐπιστολές του πρίν τήν ἔκδοση τοῦ βιβλίου αὐτοῦ, καί συγκεκριμένα τήν 1η Μαΐου 2016, τό Ἅγιο Πάσχα, πού εἶναι ἡ ἡμερομηνία τῆς πρώτης ἐπιστολῆς πού μοῦ ἀπέστειλε, καί ἔκτοτε ἄρχισε μιά ἀλληλογραφία γιά ἕξη χρόνια, πού διήρκησε μέχρι τήν προηγούμενη ἡμέρα τῆς θανατικῆς ἐκτέλεσής του.
Γιά μένα ἦταν μιά δύσκολη ποιμαντική διακονία, γιατί ἔπρεπε νά τοῦ ἀπαντῶ μέ ἀγάπη, εὐαισθησία, χωρίς νά τόν πληγώνω, νά ἀνταποκρίνομαι στίς ἀπαιτήσεις του, ἀλλά συγχρόνως καί νά τόν ἐνθαρρύνω νά πορευθῆ μέ ἀνδρεία στόν δύσκολο δρόμο τοῦ θανάτου, πού τόν ἔβλεπε νά ἔρχεται ἐπάνω του καί νά τοῦ δείχνη τά δόντια του! Συγχρόνως, ἔπρεπε νά τοῦ διδάσκω πῶς νά περνᾶ τίς δύσκολες ἡμέρες τῆς ζωῆς του καί, φυσικά, φρόντιζα νά μή τοῦ προκαλῶ πόνο. Γι’ αὐτό ἔβαζα πάντοτε τόν ἑαυτό μου στήν θέση του. Ἐπίσης, ἔγραφα μέ προσεκτικό τρόπο ὥστε νά φθάνουν τά γράμματα μου σέ αὐτόν, ἐπειδή ἦταν κλεισμένος θανατοποινίτης σέ φυλακές ὑψίστης ἀσφαλείας.
Φυσικά, τόν Ἀντώνιο τόν βοήθησαν σημαντικά καί ἀποτελεσματικά, μερικοί ἄλλοι ἄνθρωποι, ὅπως ἡ ἐκπληκτική Ραχήλ-Σάρρα, πού τόν ἐπισκεπτόταν στήν φυλακή γιά νά τόν «σώση», καί δέχθηκε νά γίνη σύζυγος ἑνός θανατοποινίτη, ἀλλά καί νά βαπτισθῆ ὀρθόδοξη• ὁ Μητροπολίτης Λεμεσοῦ Ἀθανάσιος πού τοῦ ἔδωσε θάρρος καί ἔγινε αἰτία νά γνωρισθῆ μέ τά βιβλία μου καί μέ ἐμένα, καί νά τόν στείλη στόν Ἡγούμενο τῆς Ἱερᾶς Μονῆς τοῦ Ἁγίου Ἀντωνίου Ἀριζόνας π. Παΐσιο, ὁ ὁποῖος στάθηκε κοντά του μέ ὑπερβολική χριστοειδῆ ἀγάπη, ὡς πατέρας μέχρι τήν τελευταία στιγμή τῆς ζωῆς του, τόν ἔκειρε μοναχό καί τοῦ ἔψαλε τήν ἐξόδιο ἀκολουθία.
Δοξάζω τόν Θεό πού μέ ἀξίωσε νά βοηθήσω, ἔστω καί λίγο, τόν Ἀντώνιο νά προχωρήση μέ θάρρος στό δικό του προσωπικό μαρτύριο καί νά περάση ἀπό τόν παρόντα βίο στήν αἰωνιότητα, προσευχόμενος, ἀγαπώντας καί συγχωρώντας. Τά τελευταῖα του λόγια ἦταν ἐκπληκτικά. Ὅταν ἀνακοινώθηκε ἡ ἡμερομηνία τῆς ἐκτελέσεώς του ἔκανε τήν ἀκόλουθη δήλωση σέ ὅλη τήν ἀνθρωπότητα:
«Σᾶς εὐχαριστῶ γιά τήν εὐκαιρία πού μοῦ δίνετε νά ἀπευθυνθῶ σέ σᾶς. Ὀνομάζομαι Φράνκ Ἄτγουντ καί πρόκειται νά ἐκτελεστῶ ἀπό τήν Πολιτεία τῆς Ἀριζόνας στίς 10:00 π.μ., τῆς 8ης Ἰουνίου 2022. Εἶμαι καταδικασμένος νά πεθάνω γιά ἕνα ἔγκλημα πού δέν διέπραξα, ἀλλά θά ἀφήσω τά στοιχεῖα πού ὑποστηρίζουν οἱ ἐμπειρογνώμονες καί τά ἐπιχειρήματα πού προβάλλουν οἱ δικηγόροι μου, νά μιλήσουν γιά τήν ἀθωότητά μου. Ἐπειδή αὐτή εἶναι ἡ τελευταία μου εὐκαιρία νά ἀπευθυνθῶ σέ ὁποιαδήποτε ὁμάδα, εἶναι πρόθεσή μου νά μιλήσω ἀπό τήν καρδιά μου ὅσο πιό εἰλικρινά καί ἀληθινά μπορῶ.
Ἐπειδή ἀνήκω στήν Ἑλληνική Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία, ἔχω ἀπόλυτη ἐμπιστοσύνη καί πίστη στήν πραγματικότητα ὅτι ἡ ψυχή μου θά ζήσει αἰώνια στόν Παράδεισο μέ τόν Κύριο Ἰησοῦ Χριστό, τόν ὁποῖο γνώρισα, ὑπακούω καί ἀγαπῶ. Ἐπιτέλους θά ἐλευθερωθῶ ἀπό τούς γήινους δεσμούς πού ἔχουν σακατέψει τό σῶμα μου καί μοῦ προκαλοῦν βασανιστικό πόνο. Καί δέν θά ζῶ πιά σέ ἕναν κόσμο στόν ὁποῖο οἱ ἄλλοι ὑποφέρουν ἀπό τήν ἴδια μου τήν ὕπαρξη.
Στήν οἰκογένεια τῆς Vicki Lynne Hoskinson, μπορῶ νά πῶ εἰλικρινά ὅτι, ἐνῶ ξέρω ὅτι δέν θά πιστέψετε ποτέ ὅτι δέν τήν ἀπήγαγα… δέν τό ἔκανα! Αὐτό, ὡστόσο, δέν ἀλλάζει τό γεγονός ὅτι ὁ πόνος σας εἶναι ὅσο πιό ἀληθινός μπορεῖ νά εἶναι μέ ὁτιδήποτε ἄλλο σέ αὐτή τή ζωή, καί ἡ βαθιά προσευχή μου εἶναι ὅτι ὁ θάνατός μου θά δώσει σέ ἐσᾶς καί στούς δικούς σας κάποια μορφή ἀνακούφισης καί τέλος στήν ἀτελείωτη δυστυχία καί τό μαρτύριό σας.
Θά φύγω ἀπό αὐτόν τόν κόσμο μέ εὐγνωμοσύνη καί ἀγάπη στήν καρδιά μου γιά κάποιους πολύ ἰδιαίτερους ἀνθρώπους».
Καί ἀφοῦ μνημονεύει τούς εὐεργέτες του γράφει:
«Κλείνοντας, θά ἤθελα νά ζητήσω ὅλη ἡ ἀνθρωπότητα νά προσευχηθεῖ στόν Χριστό νά μᾶς ἐλεήσει, νά μᾶς δώσει τό ἔλεος πού χρειαζόμαστε ἀπεγνωσμένα λόγῳ τῆς τραγικῆς μας ἔλλειψης προσευχῆς καί μετάνοιας. Σᾶς εὐχαριστῶ πού μοῦ ἐπιτρέψατε νά σᾶς ἀπευθυνθῶ σήμερα. Κύριε Ἰησοῦ Χριστέ, ἐλέησόν με».
Λίγο πρίν τήν ἐκτέλεση τοῦ ζητήθηκε νά πῆ τά τελευταῖα του λόγια:
«Εὐχαριστῶ πολύτιμε Πατέρα (π. Παΐσιο) πού ἦρθες σήμερα καί μέ ὁδήγησες στήν πίστη. Θέλω νά εὐχαριστήσω τήν ὄμορφη γυναίκα μου πού μέ ἀγάπησε μέ ὅ,τι εἶχε. Θέλω νά εὐχαριστήσω τούς φίλους μου καί τήν νομική ὁμάδα καί πάνω ἀπ’ ὅλα τόν Ἰησοῦ Χριστό πού μέσα ἀπό αὐτήν τήν ἄδικη δικαστική διαδικασία, μέ ὁδήγησε στή σωτηρία. Προσεύχομαι ὁ Θεός νά δείξει τό ἔλεός Του σέ ὅλους μας καί σέ ἐμένα».
Δοξάζω τόν Θεό πού μέ ἀξίωσε νά συμμετάσχω σέ αὐτήν τήν μαρτυρική διακονία, σέ ἕναν μικρό βαθμό, καί προσεύχομαι στόν Θεό νά μοῦ δώση τό ἴδιο τέλος, δηλαδή νά ἔχω στό τέλος τῆς ζωῆς μου τήν ἔμπνευση πού εἶχε ὁ φίλος μου Ἀντώνιος.
Εὐχαριστῶ τήν Σάρρα Atwood, σύζυγο τοῦ Ἀντωνίου, πού μοῦ ἔδωσε τήν ἄδεια καί μέ προέτρεψε νά δημοσιεύσω τήν ἀλληλογραφία αὐτή, καθώς ἐπίσης εὐχαριστῶ τήν ἀδελφή Πελαγία, μοναχή τῆς Ἱερᾶς Μονῆς Γενεθλίου τῆς Θεοτόκου (Πελαγίας), πού μετέφρασε τίς ἐπιστολές ἀπό τά ἀγγλικά στά ἑλληνικά καί ἀπό τά ἑλληνικά στά ἀγγλικά, ὅπως καί τήν ἀφ. ἐπίκ. καθηγήτρια τοῦ ΕΚΠΑ κα Εὐθυμία Μαυρομιχάλη πού ἐπιμελήθηκε τήν μετάφραση.
Ἔγραφα στό Μητροπολιτικό Οἴκημα τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως Ναυπάκτου τήν 8η Ἰουνίου 2025, ἐπέτειο τριῶν ἐτῶν ἀπό τήν ἡμέρα ἐκτελέσεως τοῦ Ἀντωνίου-π. Ἐφραίμ
+ Ὁ Ναυπάκτου καί Ἁγίου Βλασίου Ἱερόθεος