Τρίτη 2 Σεπτεμβρίου 2025
Ένα ενδιαφέρον άρθρο που απαριθμεί τις διαχρονικές ανθρωπογενείς παρεμβάσεις στον ποταμό Αχελώο και το δυσοίωνο μέλλον που διαγράφεται για τον θεό - ποταμό, μας παρουσιάζει το μέλος της Επιτροπής Αγώνα Αιτωλοακαρνάνων – Ευρυτάνων ενάντια στις Βιομηχανικές ΑΠΕ και π. Βουλευτής, κ. Θωμάς Κώτσιας. Αναφέρει συγκεκριμένα:
«Για ένα νέο ακόμα φράγμα εκδόθηκε πρόσφατα από το αρμόδιο υπουργείο Απόφαση Έγκρισης Περιβαλλοντικών Όρων (Α.Ε.Π.Ο.), κόντρα στις αποφάσεις του Οργανισμού Φυσικού Περιβάλλοντος και Κλιματικής Αλλαγής (ΟΦΥΠΕΚΑ), των τοπικών Δημοτικών Συμβουλίων και συλλογικοτήτων, το ποτάμι που μέχρι τώρα ήταν ότι απέμεινε και καταγράφεται σαν κοιλάδα του Αχελώου, αν υλοποιηθούν οι αποφάσεις και τα σχέδια της κυβέρνησης, σταματά να υφίσταται σαν ποτάμι.
Ο πολύπαθος ποταμός που λατρεύτηκε σαν "θεός" και σύμφωνα με τον μύθο, με σώμα φιδιού που αποτυπώνει τα στριφογυρίσματά του κατεβαίνοντας από τα βουνά της Πίνδου μέχρι το Ιόνιο και με κεφαλή ταύρου, σύμβολο της ορμής και της δύναμης του, μονομάχησε με τον Ηρακλή και νικήθηκε, διεκδικώντας και οι δύο την όμορφη Δηιάνειρα, κόρη του βασιλιά της αρχαίας Καλυδώνας Οινέα και της Αλθαίας. Στον αγώνα τους ο Αχελώος έχασε το ένα του κέρατο.
Ο συμβολισμός του μύθου διαχρονικός, δεν είναι παρά η αέναη προσπάθεια των ανθρώπων να τιθασεύουν τα ποτάμια και τα νερά γενικότερα και με το πότισμα της γης, να πετυχαίνουν την καλύτερη αποδοτικότητα της, την γονιμότητα, την ευφορία και την καρποφορία της (κέρας της Αμάλθειας) που συνδεόταν με την ζωή τους και την ευτυχία τους.
Σήμερα, στη μάχη του θεού ποταμού, με έναν άλλο σύγχρονο θεό, τον "θεό" του κέρδους των επιχειρηματικών ομίλων, το ποτάμι όσο είχε απομείνει, παρά τα μέχρι τώρα τραύματά του, σταματά να κυλά αβίαστα και μετατρέπεται σε λίμνες που διαδέχονται η μια την άλλη και το φυσικό περιβάλλον που γνωρίζαμε σε όλο τον ρου του Αχελώου, μετατρέπεται σε ένα βιομηχανικό τοπίο, όπου η επιφάνειες των λιμνών θα είναι γεμάτες πλωτά φωτοβολταϊκά, τα γύρω βουνά γεμάτα ανεμογεννήτριες και μικρότερους ταμιευτήρες συνδεδεμένες με τις λίμνες για αντλησιοταμιεύσεις, που στο τοπίο θα προστίθενται κτήρια, υποσταθμοί και πυλώνες για τα δίκτυα μεταφοράς, ενώ οι παραπόταμοι γεμάτοι τσιμεντοφράγματα και αγωγούς, για Μικρά Υδροηλεκτρικά.
Και για να γίνουμε ποιο συγκεκριμένοι, έχουμε και λέμε, ακολουθώντας ότι μέχρι τώρα ονομάζαμε ποτάμι, από πάνω προς τα κάτω:
Αποφασίστηκε η λειτουργία του φράγματος της Μεσοχώρας, με τα γνωστά επακόλουθα, με πνιγμένα χωριά, νέους ξεριζωμούς και ότι άλλο φέρνουν όλα αυτά τα φαραωνικά έργα, ελπίζω και εύχομαι όχι σεισμούς που ζήσαμε όσοι υπήρξαμε θύματα της λίμνης Κρεμαστών.
Πάμε τώρα στο ημιτελές φράγμα της Συκιάς, στην ιστορική γέφυρα Κοράκου, που προβλέπονταν η εκτροπή για τον κάμπο της Θεσσαλίας και επίσης η κυβέρνηση αποφάσισε να ολοκληρώσει. Όσοι φαντασιώνονται ότι η εκτροπή θα γίνει για τα συμφέροντα των σημερινών αγροτών και δεν "σπέρνουν" ακόμα φωτοβολταϊκά στα χωράφια τους, πολύ σύντομα θα καταλάβουν ότι η όποια εκτροπή θα είναι για μεγάλες γεωργικές εκμεταλλεύσεις που σε αυτούς θα αναγκαστούν να παραδώσουν τα χωράφια τους.
Συνεχίζουμε στο νέο αδειοδοτημένο έργο του φράγματος της μοναδικής κοιλάδας του Αχελώου, τις άλλες κοιλάδες τις χάσαμε 60 χρόνια πριν κάτω από τις υπάρχουσες λίμνες, μαζί με τα χωριά μας, που βγαίνουν σαν εφιαλτικά σπαράγματα της μνήμης όσων ξαναβλέπουν τα γκρεμισμένα σπίτια τους, λόγω της υποχώρησης της στάθμης ιδιαίτερα της λίμνης των Κρεμαστών. Στο νέο φράγμα που σχεδιάζεται λίγο ψηλότερα από την γέφυρα Αυλακίου και ανάμεσα στους νομούς Άρτας και Καρδίτσας, το ύψος 90 μέτρων κατασκεύασμα, θα φτάσει την νέα λίμνη μέχρι λίγο κάτω από το φράγμα εκτροπής, θάβοντας όπως και στις άλλες λίμνες χωριά και οικισμούς της κοιλάδας με ξεριζωμό των κατοίκων και με τα επακόλουθα που αναφέραμε παραπάνω σαν εικόνες γύρο από την λίμνη, επιταχύνοντας την ερήμωση της περιοχής, μετά βέβαια από ένα εργασιακό οργασμό των ντόπιων για μερικά χρόνια, ίσως το "τυρί στην φάκα" των οπαδών της κατασκευής του έργου.
Ελάχιστα μόλις χιλιόμετρα παρακάτω και κατάντη του πέτρινου αριστουργήματος και μνημείου της γέφυρας Αυλακίου, ένα κατασκεύασμα που συγκαταλέγεται στα μικρά Υδροηλεκτρικά, ύψους περίπου 16 μέτρων, φράζει ξανά τον Αχελώο και σαν πρώτο θύμα του ήταν ένα από τα ομορφότερα φαράγγια στα περάσματα του ποταμού που χάθηκε για πάντα και με δεύτερο θύμα την ίδια την γέφυρα που μετά την δημιουργία του φράγματος, μπαζωμένη στις βάσεις στήριξης των καμαρών της, σε κάθε πλημμύρα, δημιουργείται ανάσχεση της ροής και το νερό περνά πάνω από την γέφυρα, επιφέροντας καταστροφές στο μνημείο.
Πάμε τώρα στην λίμνη Κρεμαστών όπου είναι η μεγαλύτερη, έχουν αδειοδοτήσει περίπου 15.000 στέμματα από την επιφάνειά της για πλωτά φωτοβολταϊκά, 8 αντλησιοταμιεύσεις, με αντίστοιχους ταμιευτήρες ψηλότερα και γύρω από τις ακτές της. Θέλουν και από εδώ και ίσως το μόνο όχι άδικα, αν αφορά ανάγκες ύδρευσης της Αθήνας, να πάρουν την μεγαλύτερη ποσότητα του Τρικεριώτη ποταμού που είναι η σμίξη του Κρικελοπόταμου με τον Καρπενησιώτη και καταλήγει στην λίμνη Κρεμαστών, για να τη μεταφέρουν στην λεκάνη του Μόρνου.
Οι Περιφέρειες Στερεάς και Δυτικής Ελλάδας, που ανήκει η λίμνη, δεν είδαν και δεν άκουσαν τίποτα από όλα αυτά, διοργανώνουν κάθε χρόνο φιέστες και υπόσχονται τουριστική αξιοποίηση της λίμνης, μέχρι και Υδροπλάνα, ενώ η ΔΕΗ διαβεβαιώνει τους φορείς του κάμπου της Αιτωλοακαρνανίας που αρδεύεται από τον Αχελώο και ανησυχούν για όλους αυτούς τους σχεδιασμούς που αφαιρούν τα νερά του ποταμού ότι, αν παρουσιαστεί ανάγκη θα διαθέσουν νερό από την μεγαλύτερη λίμνη δηλ. των Κρεμαστών, που χωρίς να μπούμε στις νέες λίμνες και τις εκτροπές, ούτε στα ζοφερά σενάρια της κλιματικής αλλαγής και της λειψυδρίας, παρουσιάζει μια διακύμανση της στάθμης της, κάθε χρόνο, που φτάνει ακόμα και τα 25-30 μέτρα.
Συνεχίζουμε με την λίμνη Καστρακίου, όπου εκεί οι αδειοδοτήσεις για πλωτά φωτοβολταϊκά, ανεμογεννήτριες, μπαταρίες αποθήκευσης ρεύματος και αντλησιοταμιεύσεις, θα συνεχίζουν το ίδιο αποκρουστικό βιομηχανικό τοπίο και συνθήκες μετά την πρόσκαιρη διαθεσιμότητα κάποιων μεροκάματων, η περιοχή θα είναι αφιλόξενη και η παραμονή στα χωριά προβληματική, ανάμεσα σε όλο αυτό το τοπίο.
Το ίδιο ακριβώς σκηνικό και για την λίμνη του Στράτου.
Αυτή είναι η αλήθεια για τον Αχελώο και αν την δεκαετία του ΄60 γίναμε θύματα του εξηλεκτρισμού της πατρίδας μας, με μια ΔΕΗ που έβλεπε το ηλεκτρικό ρεύμα, πέρα από κάποια αρνητικά φαινόμενα, δημιουργήματα της πελατειακής λογικής των πολιτικών, σαν προσιτό κοινωνικό αγαθό και για την ποιο απομακρυσμένη περιοχή και νησί της χώρας, στη σημερινή εποχή που το ρεύμα έγινε απροκάλυπτα εμπόρευμα, στο όνομα ποιας ανάγκης γίνεται όλη αυτή η καταστροφή με τεράστιές περιβαλλοντικές, οικολογικές και κοινωνικές συνέπειες στις περιοχές, που για πολλές χιλιάδες χρόνια οι άνθρωποι ζούσαν ήρεμα και αρμονικά με ένα ποτάμι που ποτέ δεν το είδαν σαν απειλή, αντίθετα ζούσαν και έχτιζαν τα όνειρά τους δίπλα σε αυτό. Σήμερα το νέο αφήγημα της "σωστής πλευράς τη ιστορίας" είναι να γίνουμε λέει η μπαταρία της Ευρώπης, μέσα από τους σχεδιασμούς των επιχορηγούμενων από τα δημόσια ταμεία, επιχειρηματικών ομίλων και η προσπάθεια της κυβέρνησης να ταυτιστούν τα δικά μας συμφέροντα με τα συμφέροντα όλων αυτών των αδίστακτων κερδοσκόπων που έχουν αναγάγει τον εκμαυλισμό, την εξαγορά συνειδήσεων, την διαφθορά και τον εκβιασμό σε μόνιμη πρακτική.
Μόνη ελπίδα σε όλο αυτό το ζόφο, η αφύπνιση και η αντίδραση του λαϊκού παράγοντα με κάθε μέσο και τρόπο.
Επτά, λοιπόν, λίμνες θα αποτελούν στο μέλλον ότι ξέραμε από τον Αχελώο και ότι απολαμβάναμε από την Βερλίγκα μέχρι τις Αρχαίες Οινιάδες στο δέλτα του, πριν εκβάλλει στο Ιόνιο.
Οι τοπικές μόνο κοινωνίες με την αλληλεγγύη των κινημάτων από όλη την Ελλάδα και την Ευρώπη, σε μια Ευρώπη που έχει βάλει σαν πλάνο τα επόμενα χρόνια να απελευθερώσει 25.000 χιλιόμετρα κοίτες ποταμών, βλέποντας τις συνέπειες των φραγμάτων στα ποτάμια και εμείς συνεχίζουμε…
Έχουμε την δύναμη να σώσουμε ότι απέμεινε από αυτό το ποτάμι, φτάνει τα "θύματα" να μην βλέπουν τους "θύτες" τους για σωτήρες».
Ο Θωμάς Κώτσιας εδώ και πολλά χρόνια πρωτοστατεί στον αγώνα για τη διάσωση του φυσικού περιβάλλοντος της Ευρυτανίας. Είναι πρώην Βουλευτής. (https://www.facebook.com/kotsiastho)