Τρίτη 1 Μαΐου 2018
γράφει ο Παναγιώτης Σταμπουλίδης, στέλεχος βιομηχανίας τροφίμων
Η μελέτη του ΔΙΚΤΥΟΥ (σ.σ. μελέτη «Σύγκριση Μοντέλων Αγροτικής Ανάπτυξης, Ελλάδα-Ισραήλ-Ολλανδία») αποτελεί ένα πολύ χρήσιμο κείμενο-ανάγνωσμα για όλους...
Αφενός για να μπορέσουμε να αντικρίσουμε και να κατανοήσουμε την πραγματικότητα και τις γηγενείς παθογένειες της αγροτικής εθνικής μας οικονομίας, αφετέρου για να πληροφορηθούμε πως χώρες με δυσμενέστερες κλιματολογικά συνθήκες σε σχέση με την Ελλάδα κατάφεραν, με την αξιοποίηση της έρευνας και της καινοτομίας, να αντιμετωπίσουν τόσο τις εσωτερικές τους ανάγκες, όσο και να αποτελέσουν πρότυπα εξωστρέφειας και ανταγωνιστικότητας για την αγροτική τους οικονομία.
Τα στοιχεία της έρευνας του κ. Δούκα, που προκύπτουν από την μελέτη των αγροτικών οικονομιών των χωρών Ισραήλ και Ολλανδίας, δεν πρέπει να τα εκλάβουμε ως απλούς αριθμούς και πρακτικές, αντιπαραβάλλοντάς τα με τη στάσιμη εικόνα της χώρας μας, αλλά να αποτελέσουν ουσιαστικά συστατικά για την χάραξη μιας εθνικής πολιτικής αναδιάρθρωσης της αγροτικής μας οικονομίας. Γίνεται σαφές ότι η όποια ανάπτυξη, πρέπει πλέον να δομείται σε στέρεες και αειφόρες πρακτικές, λαμβάνοντας υπόψιν τις παγκόσμιες καταναλωτικές ανάγκες και τάσεις, τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής που επιδρούν στα μικροκλίματα και την ενσωμάτωση της κινητικότητας μεταναστευτικού ανθρώπινου δυναμικού.
Δεκαετίες τώρα, η πολιτεία και οι παραγωγικοί φορείς εγκλώβισαν το αγροκτηνοτροφικό παραγωγικό μοντέλο, καθιστώντας το μικρό, αδύναμο, αναχρονιστικό και μη ανταγωνιστικό έναντι των άλλων χωρών, που έκαναν ακριβώς τα αντίθετα. Η έλλειψη εθνικής αγροτικής πολιτικής, η πολυδιασπασμένη κρατική μηχανή, η αδυναμία συνεργασιών της εκπαίδευσης με την παραγωγή, η αυτοχρηματοδότηση της έρευνας και καινοτομίας, η απουσία εθνικών προτύπων, η ουτοπία της χρηματοδότησης του «αέρα» κ.λπ., κράτησαν και κρατούν την αγροτική μας οικονομία ελλειμματική και αδύναμη να μπορέσει να διαδραματίσει καθοριστικό ρόλο στην ανασύνταξη της εθνικής οικονομίας.
Απέναντι σε όλα αυτά, κρίνεται αναγκαίο άμεσα να χαράξουμε μια ρεαλιστική πολιτική για την αναδιάρθρωση της αγροτικής μας οικονομίας, στο τρίπτυχο Έρευνα – Παραγωγή – Προώθηση.
- Έρευνα και καινοτομία, που θα χρηματοδοτεί και θα αξιοποιεί πόρους της εκπαίδευσης για την παραγωγική Ελλάδα.
- Παραγωγή με βάση τις εγχώριες και διεθνείς διατροφικές ανάγκες. Η Ελλάδα των τεσσάρων εποχών είναι η πρόκληση για την εθνική μας ανεξαρτησία.
- Προώθηση των προϊόντων στις αγορές του κόσμου, χτίζοντας το branding τους με τα χαρακτηριστικά της τοποθεσίας και του μικρο-περιβάλλοντος και τις αξίες του ανθρώπινου παράγοντα.
Η συντήρηση της αγροτικής παραγωγής, που έχει προσαρμοστεί τις τελευταίες δεκαετίες στην παροχή κρατικών ενισχύσεων, παραμέλησε την εξέλιξη και την ανάπτυξή της. Η προσμονή για καλύτερες ημέρες στηριζόταν στη δυναμική που αποκτούσαν συνεχώς τόσο η τιμή των προϊόντων όσο και το ίδιο το εισόδημα, παράλληλα με το νέο ενισχυτικό, από πλευράς ευρωπαϊκών ενισχύσεων, περιβάλλον. Η όποια διόρθωση ή και μείωση παρατηρήθηκε την τελευταία δεκαετία, ισοσκελίστηκε από το χαμηλό κόστος δανεισμού, αλλά και τις επιδοτήσεις από την ΕΕ, που εισέρρευσαν στη χώρα. Τι έγινε, λοιπόν, και χάσαμε τον δυναμισμό να αναδιαρθρώσουμε το παραγωγικό μας μοντέλο; Γιατί δεν αδράξαμε την ευκαιρία των νέων αναπτυσσόμενων αγορών, αλλά και της ίδιας της κοινής ευρωπαϊκής αγοράς; Πολύ απλά, η αγροτική οικονομία, όπως και η υπόλοιπη επιχειρηματικότητα, με αρκετές πάντα φωτεινές εξαιρέσεις, παραδόθηκε στην αγκαλιά του κρατικού προστατευτισμού και όταν στην υπόλοιπη Ευρώπη οι παραγωγικές τάξεις αναδιάρθρωναν τις καλλιέργειές τους και εκσυγχρόνιζαν την παραγωγική διαδικασία, μειώνοντας τα κόστη, στη χώρα μας επικρατούσε το «όλα τα κιλά, όλα τα λεφτά», δίνονταν παράνομες κρατικές ενισχύσεις και το ΑΕΠ της αγροτικής οικονομίας «μετανάστευσε» στις ανατολικές χώρες.
Η μείωση κοστολογίων, η ενθάρρυνση πρακτικών εξοικονόμησης πόρων, όπως η ενέργεια και το νερό, συχνά με τη χρήση καινοτόμων λύσεων, η θέσπιση κινήτρων για την ένταξη κλήρων σε μεγαλύτερες παραγωγικές εκτάσεις εν είδει «αγροτικών πάρκων», η μείωση της γραφειοκρατίας, η εύλογη φορολογική αντιμετώπιση της μικρής παραγωγής και η ένταξη στην επίσημη οικονομία των μεταναστών που εργάζονται στον κλάδο, αποτελούν βασικά σημεία μιας οριζόντιας αγροτικής πολίτικης, που θα είναι συμβατή και με επιμέρους στοχευμένες, γεωγραφικά και όπου υπάρχει ανάγκη, δράσεις, περιλαμβανομένων και των υποδομών, από δρόμους, δίκτυα, κεντρικές αγορές και δημοπρατήρια έως ύδρευση, θερμοκήπια και μονάδες πρώτης μεταποίησης, που μειώνουν το κόστος και διευκολύνουν την πρόσβαση στις αγορές.
Η περίοδος που διανύουμε ίσως είναι η πιο κρίσιμη για την ανασύνταξη της εθνικής οικονομίας και αποτελεί υπαρξιακή ανάγκη η ανακοπή της παρατεταμένης απομείωσης του ΑΕΠ της χώρας. Η Αγροτική Οικονομία έχει να διαδραματίσει διττό ρόλο για την επίτευξη του παραπάνω εθνικού αυτοσκοπού. Η ανασύνταξη της η μή θα επιδράσει τόσο στην αύξηση του ΑΕΠ, όσο και στην μείωση του εμπορικού ελλείμματος. Σκεφτείτε μια χωρά που θα βρίσκει την ανταγωνιστικότητα της σε διάφορους τομείς, όπως την ενέργεια, τα βιομηχανικά προϊόντα, το real estate, την τεχνολογία και της υπηρεσίες αναψυχής, αλλά την ίδια στιγμή 7,5 δις ευρώ θα «εξάγονται» από την παραγωγική έλλειψη αγαθών; Αυτό αργά και βασανιστικά θα μας μετατρέψει σε χώρα της Μέσης Ανατολής, όπου η παραγωγή θα αγροτικών προϊόντων θα αποτελεί εθνικής ασφαλείας πολιτική και όχι αναπτυξιακή, που πρέπει και μπορεί να είναι.
Η ανασυγκρότηση της αγροτικής οικονομίας περνάει μέσα από:
- Τη χάραξη Εθνικής Στρατηγικής και το «Παραγωγικό Κτηματολόγιο».
- Την αναδιάρθρωση των καλλιεργειών.
- Το ετήσιο πλάνο παραγωγής, διαμορφώνοντας την «Ελλάδα των 4 εποχών».
- Τη σύνδεση της αγροτικής παραγωγής με την κουζίνα.
- Τις επενδύσεις στον αγροτουρισμό.
- Τις πολιτικές «Sustainable Agriculture» & τη μετατροπή της χώρας σε αειφόρο ερευνητικό και παραγωγικό πόλο.
- Την ενίσχυση των υποδομών και δικτύων εξωστρέφειας.
- Τη σύνδεση των εξαγωγών με τη φορολογική κλίμακα.
-Την οριζόντια άρση κάθε εμποδίου και προαπαιτούμενου για τις εξαγωγές.
- Την δημιουργία φορέα εξωστρέφειας (ΣΔΙΤ) και ενίσχυσης του branding «είναι ελληνικό, είναι ποιοτικό –it’s Greek, its Quality–» μόνο για την αγροτική οικονομία και τον αγροτουρισμό.
Πηγή: ypaithros.gr