Πέμπτη 23 Μαΐου 2024
Στην κατάμεστη αίθουσα του Δημοτικού Συμβουλίου Αγρινίου, πραγματοποιήθηκε την Τετάρτη 22 Μαΐου η παρουσίαση των δυο βιβλίων «Τα όνειρα ταξιδεύουν νύχτα» (διηγήματα) και «Κόντρα στα κύματα» (ποίηση), της εκπαιδευτικού και συγγραφέως Κατερίνας Λιβιτσάνου – Ντάνου.
Η εκδήλωση συνδιοργανώθηκε από τον Δήμο Αγρινίου, τις Εκδόσεις «Βακχικόν» και το Βιβλιοπωλείο "Βιβλιοτρόπιο", ενώ παρευρέθηκαν ο βουλευτής Αιτ/νίας του ΣΥΡΙΖΑ, Μίλτος Ζαμπάρας, ο Εντεταλμένος Σύμβουλος- Βοηθός Δημάρχου, Θύμιος Γρίβας, ο Αντιδήμαρχος Αγρινίου, Ανδρέας Σκαρτσάρης, ο Δήμαρχος Θέρμου, Σπύρος Κωνσταντάρας, εκπαιδευτικοί, παλιοί μαθητές από σχολεία της περιοχής όπου είχε θητεύσει η κυρία Λιβιτσάνου και αρκετοί συμπολίτες μας.
Η αφήγηση για το συγγραφικό έργο της κας Λιβιτσάνου και προβολή φωτογραφικού υλικού έγινε από την κα Ελένη Ζαμπάρα – Τζωρτζοπούλου, Φιλόλογο, ενώ την συζήτηση συντόνισε ο Εκπαιδευτικός, κ. Παναγιώτης Χατζηγεωργίου.
Ο κ. Κωνσταντίνος Γεωργίου, Φιλόλογος – Ποιητής στην δική του τοποθέτηση έκανε μια ερμηνευτική προσέγγιση στην ποιητική συλλογή «Κόντρα στα κύματα» της Κατερίνας Λιβιτσάνου-Ντάνου, όπου ανέφερε:
«Κυρίες και κύριοι, εκλεκτοί προσκεκλημένοι, φίλες και φίλοι,
Η αλήθεια είναι ότι, από την πρώτη στιγμή που έπιασα στα χέρια μου την νέα ποιητική συλλογή της εκλεκτής φίλης ποιήτριας Κατερίνας Λιβιτσάνου-Ντάνου, από τις εκδόσεις Βακχικόν, ιδιαίτερη εντύπωση, πέρα από την καλαίσθητη έκδοση, μου προξένησε ο τίτλος της, «Κόντρα στα κύματα», ένας τίτλος άκρως δηλωτικός του συνόλου του ποιητικού αφηγήματος, ο οποίος ταυτόχρονα εμπερικλείει στην βαθύτερη νοηματοδότησή του και την αγωνιώδη αλλά και θεληματική στάση αντίστασης της ποιητικής συνείδησης απέναντι στο κατακλυσμιαίο ρεύμα της ευτέλειας της εποχής μας, που τείνει να καταπνίξει στην δίνη των θολωμένων νερών του όσες αξίες μέχρι πρότινος κατόρθωσε ο άνθρωπος με κόπους και θυσίες μεγάλες να διασφαλίσει, αξίες ισοδύναμες της ανθρωπιάς και της ευγένειας του πολιτισμού του.
Η ποιήτρια προσδιορίζει, λοιπόν, εξ αρχής την θέση της μέσα στον κόσμο, με διάθεση αγωνιστική σηματοδοτεί τα βήματά της, την πορεία της, την κατεύθυνση και τον προσανατολισμό της μέσα στα μέλανα αχαρτογράφητα νερά του ναυαγισμένου πολιτισμού μας, προσπαθεί στην δική της Οδύσσεια να αποφύγει υφάλους και ξέρες, να κρατήσει το δοιάκι του πλοίου σταθερό μπροστά στα θηριώδη κύματα που υψώνονται απειλητικά μπροστά της, να προσπεράσει αλώβητη τις επίδοξες Σειρήνες, να αποφύγει την χώρα των Κυκλώπων και των Λωτοφάγων, σ' ένα ταξίδι με μοναδικό συμπαραστάτη της την ποίηση. Σ' αυτήν καταφεύγει, σ' αυτήν βρίσκει το απάνεμο λιμάνι, σ' αυτήν και μ' αυτήν τροφοδοτεί την ανήσυχη και ευαίσθητη φύση της, το σθένος και την ακατάβλητη ψυχική της ορμή.
Με τούτα τα όπλα συνεχίζει το μεγάλο ταξίδι του νόστου, της επιστροφής και της πίστης στα μεγάλα ιδανικά που την έπλασαν και την εμόρφωσαν, που την γαλούχησαν και την επλούτισαν. Πολύπλαγκτος και πολύγνωτος η ποιήτρια, αφού «πολλών δ’ ανθρώπων ϊδεν άστεα και νόον έγνω», αλλά και πολύτροπος, μηχανάται την δίκη της ποιητική σχεδία και απευθυνόμενη σε όλους εμάς, στους συντρόφους της, ήδη από την προμετωπίδα της συλλογής, που είναι αφιερωμένη στην πολυαγαπημένη εγγονή της Ζωή, μας προτρέπει σοφά με το απόσταγμα της δικής της Ζωής:
«Να επινοείς κάθε φορά τρόπους,/ να δαμάζεις τα κύματα που η πλανεύτρα ζωή/ σου στέλνει, ειδικά εκείνα που ύπουλα καί ξαφνικά/ ορθώνονται μπροστά σου...».
Η ποιήτρια μάς εκμυστηρεύεται τις χαίνουσες πληγές της με τόλμη, και με διάθεση αυτοκριτικής συνειδητοποιεί ότι στην μακρά περιπλάνηση του ταξιδιού της έχει χρέος ιερό να χαλάσει τα έσω και έξω τέρατα που την στοιχειώνουν και την καταδυναστεύουν, που την πνίγουν και την εγκλωβίζουν στα ελώδη στεκάμενα νερά της εσωστρέφειας και του απομονωτισμού. Έχει επίγνωση ότι τα λύτρα της δικής της προσωπικής απελευθέρωσης θα σημάνουν όχι μόνο την αλλαγή τακτικής στην ποιητική της έκφραση αλλά και την αλλαγή προοπτικής για τον κόσμο. Τ' ανείπωτα πρέπει να ειπωθούν, τα αφανέρωτα να φανερωθούν, τα σκοτεινά ν' αστράψουν πάλλευκα κάτω από το αδυσώπητο φως του Λόγου της Ποιήσεως, που καταυγάζειτον κόσμο ολόκληρο με το ελπιδοφόρο μήνυμα της οικουμενικής αγάπης και της αναστάσιμης χαράς.
Ας ακούσουμε την φωνή της ποιήτριας:
«Αλλαγή τακτικής
Χρόνια τώρα στης καρδιάς μου τα μύχια
κρυμμένα με βασανίζουν τ' ανείπωτα!
Αυτά που ήθελα να πω στους στίχους μου,
αλλά παγιδευμένο με κρατήσανε του φόβου,
του εγωισμού, της έλλειψης ελπίδας οι σειρήνες.
Βιώματα, πράξεις κρυφές, λάθη που με πονέσανε
και που τα βράδια να ησυχάσω δε μ' αφήνανε,
άνθρωποι που αγάπησα ή που τους πίκρανα
όμως ποτέ κάτι γι' αυτούς δεν έγραψα,
συναισθήματα που κλειδωμένα έμειναν εκεί,
βαθιά στο χρονοντούλαπο της διαδρομής μου,
όλα του κόσμου τ' άσχημα και τα καλά
στο παρελθόν, στο τώρα και στο μέλλον,
όπου να εκφραστώ δεν είχα ανάκαρα...»
Ακολούθως, η κα Μαίρη Τσαμάκη, Φιλόλογος, στην τοποθέτηση – παρουσίασή της ανέφερε μεταξύ άλλων:
«Κυρίες και Κύριοι Καλησπέρα σας και Χριστός Ανέστη!
Πριν αρχίσω την παρουσίαση των διηγημάτων της αγαπητής φίλης και συναδέλφου Κατερίνας Λιβιτσάνου - Ντάνου θα ήθελα να την ευχαριστήσω από καρδιάς για την τιμή που μου έκανε να εμπιστευτεί το πνευματικό της πόνημα! για να είμαι εγώ που θα αναλάβω το έργο ανάδειξης σήμερα όσων με τόση ευαισθησία και αληθινότητα ψυχής κατέθεσε μέσα σ’αυτό το μικρό βιβλίο της συλλογής των διηγημάτων της!
30 διηγήματα κυρίες και κύριοι λοιπόν, το ένα καλύτερο και ευαργέστερο από το άλλο, με κύριο χαρακτηριστικό τον εξομολογητικό τόνο αφήγησης και ταυτόχρονα η ταύτιση του εκάστοτε ομοδιηγητικού αφηγητή με τα πολύπλευρα εναύσματα της ζωής, με τις δοκιμασίες, βάσανα και τα απλά, ομορφα καθημερινά πράγματα και τις λαχτάρες του βίου των ανθρώπων, καθώς και ο έντονος, ευθύβολος ρεαλισμός και ο φιλοσοφικός στοχασμός ως κύριο επιμύθιο σε κάθε αφήγημα και κυρίως στο τέλος του κάθε διηγήματος!
Σχεδόν πάντα πίσω από κάθε ιστορία των διηγημάτων "κρύβεται" η ίδια η Κατερίνα Και ειδικά σε καποια που είναι σχεδόν αυτοβιογραφικά με σημείο αναφοράς τις εφηβικές της, νεανικές αναμνήσεις της απ την ιδιαίτερη πατρίδα της, την Λευκάδα και τους ανθρώπους της και τ άλλα φυσικά απ τό χώρο εργασίας της ως εκπαιδευτικός της Ζήση της, έτσι απλά μες στην πόλη μας, με τους δικούς της ανθρώπους, τις φίλες της και γενικότερα ο μικρόκοσμος μιας ζωής, που κινείται απ τήν εφηβεία της μέχρι και σήμερα... Έχουμε λοιπόν ένα αρκετά εκτεταμένο χωρόχρονο αφηγηματικού πλαισίου!
Εξάλλου αυτό ακριβώς το χαρακτηριστικό των διηγημάτων της είναι που τα κάνει ιδιαίτερα, τόσο αγαπητά και προσλήψιμα απ'τον αναγνώστη, γιατί είναι σαν να διαβάζουμε μέσα απ'αυτά τα σύντομα κατά κανόνα αφηγηματικά της έργα ένα είδος προσωπικού ημερολογίου, που απλά δεν χρονολογείται και που μέσα σε καθένα απ'αυτά βρίσκουμε κομμάτια του δικού μας εαυτού και των όσων ίσως έχουμε και εμείς παρόμοια βιώσει, σκεφτεί και νιώσει...
Έτσι λοιπόν ο λόγος της συγγραφέως έχει προέλευση βιωματική, άρα αυθεντικό πρωτογενές υλικό, είναι στην κατηγορία των συγγραφέων που αντιπροσωπεύει την απλή διαπίστωση ότι καλή λογοτεχνία δεν μπορεί να γράφει, όταν ο λόγος δεν έχει βιωματικό βάρος, και όταν ο λογοτέχνης δεν τον έχε ψηλαφίσει με την ψυχή του και το πνεύμα του!
Εν κατακλείδι επομένως τα διηγήματα της αποτελούν μικρογραφία της καθημερινότητας, και του περίγυρου που χαρακτηρίζονται από μνημονικές ανακλήσεις με συγκινησιακό και εξομολογητικό τόνο. Πρώτη ύλη λοιπόν της πεζογραφίας της αποτελείτο βίωμα κα η αξιοποίηση του!
Απ'την άλλη θα ήταν τεράστια παράλειψη μου να μην πω ότι τα αφηγήματα- πεζογραφήματα της συλλογής είναι '"πολύπτυχα", γιατί θεωρώ ότι ο όρος αυτός καλύπτει το πεζογραφικό εκείνο είδος που καλλιέργησε και περιέχει όλα τ'άλλα: α) "απ'τον όμορφο μονόλογο " - τον διάλογο , β) Το σχόλιο, γ) Το δοκίμιο, δ) Το χρονικό και ε) Το διήγημα. Έτσι κάπως γίνονται όλα τα αφηγηματικά της κείμενα προσεγγίζοντας πότε προς το ένα και πότε προς το άλλο , λιγότερο ή περισσότερο μ'ένα τρόπο απλό, λιτό, φυσικό και εντελώς αβίαστο , χωρίς ιδιαίτερες εντάσεις και το σπουδαιότερο , χωρίς υπερβολές μελοδραματισμού ή έντονου συναισθηματισμού, ακόμη κι αν τα θέματα που ανακαλούνται προκαλούν πόνο, προβληματισμό, νόστο, απορίες, μελαγχολία και έντονο στοχασμό περί των ανθρωπίνων!
Αλλά ας τα πάρουμε κυρίες και κύριοι με την σειρά, ξεκινώντας απ' τον τίτλο που "Τα όνειρα ταξιδεύουν τη νύχτα" και είναι ένας πετυχημένος τίτλος, όπως σχεδόν όλοι οι τίτλοι των αφηγημάτων της, που άλλοτε είναι αινιγματικοί, μεταφορικοί, άλλοτε συνειρμικοί και κυριολεκτικοί και κυρίως αποτελούν ομοιόπτωτα ή ετερόπτωτα ονοματικά σύνολα, όπως "Κοινή αφετηρία", "Το Τραπεζάκι της Παναγίας" και άλλα.
Ενίοτε χρησιμοποιεί και εμπρόθετα σύνολα όπως "Θάλασσα από Μαργαρίτες". Κοινός παρονομαστής όλων αυτών των τίτλων είναι ότι, έμμεσα ή άμεσα είναι δηλωτικοί του κεντρικού θέματος γύρω απ'το οποίο περιστρέφεται το αφήγημά της, όπως ο μεταφορικός τίτλος "Πρωινές πινελιές" που παραπέμπει σε εικόνες απ τό κέντρο της πόλης και στο τέλος συνδέεται με την προσπάθεια ζωγραφικής τέχνης, στην οποία επιδίδεται η φίλη της γράφουσας.
Άρα λοιπόν προϊδεάζουν για όσα θα ακολουθήσουν και συνδέονται άμεσα, έτσι ευφάνταστοι και εύστοχοι που είναι!
Ερχόμενοι τώρα στον τίτλο του βιβλίου που η συγγραφέας επέλεξε είναι παρμένος απ’το 13ο κατά σειρά διήγημά της, που αφορά τους νέους, τις προσδοκίες, τα όνειρα τους, τις δημοτικές εκλογές, ως αφόρμηση και τα απρόβλεπτα στην ζωή! Όπως Θα δείτε και εσείς παίρνοντας το βιβλίο αναφέρεται εκτενώς και η ίδια η συγγραφέας σ'αυτόν τον τίτλο στο οπισθόφυλλο του βιβλίου της.
Επειδή λοιπόν δεν θέλω να επαναλαμβάνομαι και επειδή θεωρώ ότι αντιπροσωπεύει η οπτική της όλα τα αφηγήματα και τα μηνύματα που Θέλει να περάσει, μέσα απ' την θεματική του καΘενός, εγώ έβγαλα ως συμπέρασμα ψηλαφίζοντας αναλυτικά και τα τριάντα αφηγήματα της ότι η Κατερίνα ανακαλεί, καταγράφει, αφηγείται, περιγράφει, στοχάζεται, νιώθει και στο τέλος πάντα θέλει να περάσει ένα αισιόδοξο μήνυμα Ανθρωπιάς, επικοινωνίας, αγάπης, σε πρόσωπα, παραδόσεις και θεσμούς και φυσικά την ανάλογη ευαισθητοποίηση-αφύπνιση στα κακώς κείμενα ίσως της κοινωνίας και του βίου μας.
Θέλει κατεξοχήν να επιτονίσει ότι όλες τις εποχές ανεξαρτήτως ηλικίας οικονομικών-κοινωνικών συνθηκών, κοινωνικού ιστορικού πλαισίου πάντα πάντοτε οι Άνθρωποι έχουν ανάγκη τα προφανή: Την αγάπη, την εκπλήρωση των ονείρων τους, την συντροφικότητα, την επικοινωνία, τον έρωτα, την οικογενειακή θαλπωρή, την φιλία, την σιγουριά, την γαλήνη ψυχής, την ισορροπία πνεύματος και ψυχής ε τέλει. Και όλα αυτά πόσο μάλλον όταν είσαι νέος όπως ο ήρωας του εν λόγω διηγήματος που λέει χαρακτηριστικά:
«Η νύχτα με αγκάλιασε και με έκανε να συνειδητοποιήσω τελικά πως τα όνειρα ταξιδεύουν μαζί της! Είμαι νέος τον μπαμπά θα τον θυμάμαι, εσένα σε λατρεύω, ξημερώνει μια άλλη μέρα που θα μου δώσει δύναμη να αποκτήσω όσα απόψε ονειρεύτηκα ή έστω κάποια από αυτά. Γιατί αυτή η γαλήνια νύχτα με αφύπνισε και μου τόνισε πως η ζωή μας συνεχίζεται πως όλα αυτά ήταν ένα διάλειμμα και είναι πλέον καιρός να επανέλθω. Δεν θα το ήθελες και εσύ;»
Άρα τα πεζογραφήματα της βγάζουν μια νότα αισιοδοξίας και προοπτικής ακόμη και αν προβληματίζουν ενίοτε ανάλογα την θεματική τους και φυσικά «στάζουν» από ταπεινότητα και ευγνωμοσύνη για όσους, όσες η ζωή τους πήγε λίγο καλύτερα απ'την ζωή των άλλων.
Επομένως τα κείμενά της εμπεριέχουν και έναν διδακτισμό, μια έμμεση παραίνεση χωρίς να ξεπέφτουν σε αυστηρό, άτεγκτο, ηθικοδιδακτισμό! Κατά αυτή την έννοια ωφελούν και ψυχοπνευματικά πέρα απ' το γεγονός ότι τέρπουν και «ταξιδεύουν» τον αναγνώστη στους μικρόκοσμους της Αφηγήτριας Κατερίνας που «κρύβεται» πίσω από κάθε ήρωα έστω και με ένα είδος πλαστοπροσωπείας εάν δεν φανερώνει ξεκάθαρα η ίδια ότι καταγράφει ένα προσωπικό, αυτοβιογραφικό βίωμα-ερέθισμα!
Τα θέματα των κειμένων της τώρα καλύπτουν μία ευρεία γκάμα: αναμνήσεις απ'τα πρώτα χρόνια εργασίας της στα σχολεία, παιδικά, εφηβικά βιώματα απ'το παρελθόν στο χωριό και η ανάδειξη ηθών-εθίμων και παραδόσεων του τόπου της, ζωοφιλίας, φιλία, ταξίδια αναψυχής και περιήγησης σε νέους τόπους, σχέσεις με άτομα τρίτης ηλικίας, έμφυλα στερεότυπα μιας άλλης εποχής ασχολίες γυναικών στην επαρχία στο παρελθόν προκαταλήψεις και δυσκολίες κυρίως για το γυναικείο φύλο, συνέπειες ς πολέμου, μνήμες απ' την προσφυγιά, σχέση καθηγητή-μαθητή, ενδοοικογενειακή βία, λαογραφία στιγμές καθημερινότητας, ξενιτιά, φοιτητές, έρωτες, σχολική βία, εθελοντισμός, ανθρώπινες σχέσεις, ψήγματος έμπρακτης Ανθρωπιάς απέναντι σε παιδιά που υποφέρουν απρόβλεπτα, ανατροπές κ.λ.π.
Πολύ μεγάλος επομένως ο «καμβάς» της θεματολογίας των αφηγημάτων της που καθιστούν πιο εύληπτη και πιο διασκεδαστική (ας μου επιτραπεί ο όρος) την ανάγνωση των διηγημάτων της γιατί καθένα πραγματεύεται κάτι διαφορετικό ως αφόρμηση-θέμα και εντέλει σε «ταξιδεύει» σε κάτι διαφορι ιικό, συναρπαστικό κάθε φορά! Υπάρχει και η χαρά της Ανακάλυψης σε καθένα απ' αυτά γιατί κανένα δεν είναι ίδιο σε θέμα, πρόσωπα, χωρόχρονο και πλοκή και καθιστά έτσι και την αποσπαματική ανάγνωση του καθενός μία ωραία πρακτική για κάποιον που δεν επιθυμεί να το διαβάσει όλο το βιβλίο μονομιάς» τόνισε η κυρία Μαίρη Τσαμάκη.
Από την πλευρά της η κυρία Κατερίνα Λιβιτσάνου- Ντάνου, ευχαρίστησε όλους τους ομιλητές αλλά και τους παριστάμενους φίλους των γραμμάτων, για την συγκινητική τους παρουσία στην όμορφη αυτή εκδήλωση!
Βιογραφικά στοιχεία
Η Κατερίνα Λιβιτσάνου- Ντάνου γεννήθηκε και μεγάλωσε στη Λευκάδα. Σπούδασε Κλασική Φιλολογία και υπηρέτησε ως Φιλόλογος στην Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση.
Ποιήματα και διηγήματά της περιλαμβάνονται σε ποιητικές – φιλολογικές ανθολογίες, ενώ με ομάδα ατόμων επιμελήθηκε το λεύκωμα «Κοπιάστε όπως μας ηύρατε» του Δήμου Σφακιωτών Λευκάδας το 2008.
Έχει εκδώσει έντεκα προσωπικά βιβλία (7 ποιητικές συλλογές και 4 συλλογές διηγημάτων). Έχει βραβευτεί σε Λογοτεχνικούς Διαγωνισμούς (Ποίηση, Διήγημα, Παιδικό παραμύθι), συμμετέχει σε ομάδες φιλαναγνωσίας, είναι μέλος διαφόρων συλλόγων και ασχολείται με τα πολιτιστικά δρώμενα του τόπου. Διαβάζει ελληνική και ξένη Λογοτεχνία και κείμενά της (ποίηση, πεζά, κριτικές βιβλίων) δημοσιεύονται σε ηλεκτρονικά και έντυπα μέσα.
