Τετάρτη 6 Οκτωβρίου 2021
Ένα από τα κρυμμένα διαμάντια της Αιτωλοακαρνανίας, είναι ο όμορφος παραθαλάσσιος οικισμός Βαλτί Αστακού, που βρίσκεται στο δέλτα του Αχελώου απέναντι από τις Εχινάδες, μια περιοχή που εντυπωσιάζει τον επισκέπτη, ενώ με τις φωτογραφίες του ο συμπατριώτης μας Γιώργος Καρδαράς αποθανατίζει καλλιτεχνικά το τοπίο!
Βαλτί, ένας μεσοπολεμικός οικισμός του Ξηρομέρου
Κατά τη διάρκεια του Μεσοπολέμου αποξηράνθηκε το έλος Λεσίνι και δημιουργήθηκε στην περιοχή του Ξηρομέρου ο οικισμός στην περιοχή Βαλτί, ο οποίος άκμασε για αρκετές δεκαετίες.
Οι δυσκολίες που είχε να αντιμετωπίσει η Ελλάδα κατά την περίοδο του Μεσοπολέμου ήταν πολλές. Η χώρα μετρούσε τις πληγές της από τη συμμετοχή της στους Βαλκανικούς Πολέμους, τον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο και τη Μικρασιατική Εκστρατεία, ενώ στο εσωτερικό της επικρατούσε πολιτική αστάθεια. Κοντά σε αυτά, είχε να αντιμετωπίσει την παγκόσμια οικονομική ύφεση καθώς και το ζήτημα της αποκατάστασης των προσφύγων. Προκειμένου να δοθούν λύσεις στα προβλήματα αυτά, η κυβέρνηση Βενιζέλου (1928-1932) κατέστρωσε ένα σχέδιο εγγειοβελτιωτικών και παραγωγικών έργων που θα ωθούσαν την οικονομική ανάπτυξη. Στο πλαίσιο αυτό προκρίθηκε από την κυβέρνηση η αποξήρανση του έλους Λεσίνι την οποία ανέλαβε η «Γεωργική Εταιρεία Λεσίνι Α.Ε.». Η εταιρεία ανέλαβε επίσης την κατασκευή οικισμού στην περιοχή για να στεγάσει τους εργάτες και τους υπαλλήλους της.
Ο οικισμός στη θέση Βαλτί ξεκίνησε να δημιουργείται το 1935 όταν η «Γεωργική Εταιρεία Λεσίνι Α.Ε.» αγόρασε γη από την τότε κοινότητα Αστακού. Ο νέος οικισμός είχε τη δυνατότητα να αναπτυχθεί σε ένα κομμάτι γης 35 περίπου στρεμμάτων βορειοδυτικά του έλους Λεσίνι, νότια του λόφου της Καλχίτσας και πολύ κοντά στην ακτή του Ιονίου.
Η οικοδόμηση των πρώτων κτηρίων ολοκληρώθηκε με γρήγορους ρυθμούς. Δίπλα στις ξύλινες κατοικίες, τις αποθήκες και τα παραπήγματα που προϋπήρχαν, κατασκευάστηκαν νέες αποθήκες, εστιατόριο και ξυλουργείο. Συμπληρωματικά, η εταιρεία κατασκεύασε για το προσωπικό ευρύχωρες πέτρινες οικίες με όλες τις απαιτούμενες ανέσεις καθώς και κτήριο διοίκησης σε μεγαλύτερο υψόμετρο από τα άλλα οικοδομήματα για να επιβλέπονται οι εργασίες από τους αρμόδιους υπαλλήλους.
Ο οικισμός άρχισε σταδιακά να αυξάνει τον πληθυσμό του: στην απογραφή του 1940 μετρούσε ήδη 300 κατοίκους. Από το 1940 και έπειτα, στα ήδη υπάρχοντα κτήρια θα προστεθούν δύο μεγάλοι πέτρινοι ξενώνες, μια πέτρινη αποθήκη, ένα ιατρείο, ένας μύλος, ένα καφενείο, ένα σιδηρουργείο, ένα μηχανουργείο και ένα ηλεκτροσυνεργείο.
Παράλληλα, ο οικισμός οργανώθηκε καλύτερα αποκτώντας υδρευτικό, αποχετευτικό και τηλεπικοινωνιακό δίκτυο.
Πολύ κοντά στον οικισμό του Βαλτίου αναπτύχθηκαν και άλλοι δύο οικισμοί: ο οικισμός του Φράξου, κοντά στο σημερινό ομώνυμο προστατευόμενο δάσος, περιλάμβανε δύο οικήματα για τη στέγαση του προσωπικού της γεωργικής υπηρεσίας της εταιρείας.
Επίσης, αναπτύχθηκε ο μικρός οικισμός του Αγίου Δημητρίου, στον οποίο κατοικούσαν κυρίως φύλακες και διέθετε ναό και σχολείο. Στον οικισμό αυτό θα προστεθούν αργότερα και κάποιες οικίες κτηνοτρόφων.
Η ανάπτυξη των παραπάνω οικισμών αυτών άλλαξε τα γεωγραφικά, οικονομικά και δημογραφικά δεδομένα της ευρύτερης περιοχής. Η αποξήρανση του έλους Λεσίνι δημιούργησε μεγάλες εκτάσεις για καλλιέργεια (σιτάρι, βαμβάκι, καρπούζι, πεπόνι, καλαμπόκι) και για βοσκή, ενώ η περιοχή προστατεύτηκε καλύτερα από τις πλημμύρες.
Ακολούθως, η ύπαρξη πλεύσιμων καναλιών μέσα στο έλος και η θέση των οικισμών πολύ κοντά στη θάλασσα δημιούργησε μια επιπλέον εστία εμπορικής δραστηριότητας δίπλα στον Αστακό. Συγκεκριμένα, εμπορικά προϊόντα και πρώτες ύλες διακινούνταν εύκολα μέσα από τα πλεύσιμα κανάλια του έλους, ενώ ευνοήθηκαν και οι εξαγωγές προϊόντων μέσω της θαλάσσιας οδού. Τα κανάλια βοηθούσαν, επίσης, στη μετακίνηση των ανθρώπων από περιοχή σε περιοχή, καθώς εκείνη την εποχή το οδικό δίκτυο ήταν ακόμα υπό κατασκευή. Ο περιορισμός του έλους, τέλος, οδήγησε στη μείωση του πληθυσμού των κουνουπιών και της απειλής που προερχόταν από την ασθένεια της ελονοσίας.
Ο οικισμός στο Βαλτί θα ακμάσει για αρκετές δεκαετίες ενώ σήμερα αποτελεί μνημείο της προσπάθειας των ανθρώπων να δαμάσουν τη γη.
Φωτογραφίες: Γιώργος Καρδαράς
Πληροφορίες από politismosxiromerou.gr
