Δευτέρα 2 Νοεμβρίου 2020
Το Δασικό Φυτώριο στον Πλάτανο Καλυβίων, είναι το μοναδικό που υπάρχει στην Αιτωλοακαρνανία και η Δασάρχης Αγρινίου, κυρία Αλεξάνδρα Πολίτη, ανταποκρινόμενη θετικά σε σχετικά ερωτήματα, μας περιγράφει το ιστορικό, αναλύει τις δυσκολίες και τα προβλήματα που υπάρχουν, καθώς και τις προσπάθειες που κάνει η Δασική Υπηρεσία ώστε να συνεχιστεί και να αναβαθμιστεί το παραγώμενο έργο του φυτωρίου.
ΔΑΣΙΚΟ ΦΥΤΩΡΙΟ ΠΛΑΤΑΝΟΥ ΚΑΛΥΒΙΩΝ
Το δημόσιο Δασικό Φυτώριο Πλατάνου Καλυβίων ξεκίνησε τη λειτουργία του περί το έτος 1960. Είναι το μοναδικό στην Π.Ε. Αιτωλοακαρνανίας. Στην ευρύτερη περιοχή λειτουργούν από ένα στην Αχαϊα, στην Αρκαδία και στα Ιωάννινα. Σκοπός της ίδρυσης και λειτουργίας του Φυτωρίου είναι η παραγωγή δασικού φυτευτικού υλικού για την εξυπηρέτηση των εγκεκριμένων αναδασωτικών και δασοτεχνικών προγραμμάτων.
Μετά την κάλυψη των αναγκών των δασικών υπηρεσιών για την εκτέλεση των αναδασωτικών και δασοτεχνικών τους προγραμμάτων γίνεται η διάθεση φυτευτικού υλικού από τα πλεονάσματα της παραγωγής σύμφωνα με τους όρους και τις προϋποθέσεις διάθεσης φυτετικού υλικού που καθορίζονται από το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας.
Συγκεκριμένα η προτεραιότητα στη διάθεση καθορίζεται ως εξής:
• Διάθεση για αναδασώσεις δασών και δασικών εκτάσεων, που έχουν κηρυχθεί υποχρεωτικά αναδασωτέες λόγω πυρκαγιών ή παράνομων υλοτομιών.
• Διάθεση για αναδασώσεις λοιπών δασών και δασικών εκτάσεων που έχουν κηρυχθεί υποχρεωτικά αναδασωτέες για προστατευτικούς σκοπούς (λεκανών απορροής, κίνδυνος διάβρωσης, ερημοποίηση κ.ά.)
• Διάθεση για αναδασώσεις λοιπών δασών και δασικών εκτάσεων που έχουν κηρυχθεί ως αναδασωτέες με σκοπό την ενοποίηση δασών ή δασικών εκτάσεων, εξωραϊσμού τοπίου, δασικών φυτειών .
• Διάθεση σε σχολεία για εκπαιδευτικούς σκοπούς και την ανάπτυξη φιλοδασικού πνεύματος.
• Διάθεση για τη δημιουργία περιαστικών δασών, δασών αναψυχής, αλσών, πάρκων, δενδροστοιχιών για προστατευτικούς, αισθητικούς κ.λ.π. σκοπούς σε δημοτικούς και κοινοτικούς χώρους. Ο στόχος αυτός θα πετύχει καλύτερα σε συνεργασία με του Οργανισμούς Τοπικής Αυτοδιοίκησης.
• Διάθεση για την αποκατάσταση του τοπίου και της δασικής βλάστησης σε χώρους με δράσεις μεταλλευτικών, λατομικών και λοιπών επιχειρήσεων, οι οποίες προβλέπονται από εγκεκριμένες περιβαλλοντικές μελέτες.
• Διάθεση στους ιδιοκτήτες αγροτικής γης οι οποίοι δημιουργούν σε τεμάχια των αγρών τους δενδρώδεις ή θαμνώδεις ή μεικτούς σχηματισμούς ή δενδροστοιχίες και φυσικούς αγροφράκτες γύρω από τα όρια των αγρών τους με τα αναγκαία δασοπονικά είδη.
• Διάθεση για την ίδρυση ιδιωτικών δασοπονικών φυτειών σε αγροτικές εκτάσεις των ορεινών, νησιωτικών και των παρακείμενων σε δάση περιοχών και εφόσον αυτές, φυσικά συμβαδίζουν με τη σκόπιμη Δασοπονική τεχνική (Καρυδιά, καστανιά, αγριοκερασιά, χαρουπιά κ.λ.π.). Επίσης για την ίδρυση στις ανωτέρω περιοχές ιδιωτικών φυτειών είτε μεικτής δασοκτηνοτροφικής είτε αμιγούς κτηνοτροφικής σημασίας με δενδρώδη ή λιβαδοπονικά είδη, κατάλληλα για παραγωγή ζωοτροφών ( μουριά, δρύς, χαρουπιά κ.λ.π.). Επιπλέον για την ίδρυση προστατευτικών δασικών ζωνών στα κράσπεδα ή τα όρια των αγρών και των γεωργικών καλλιεργειών.
• Διάθεση για τη δενδροφύτευση και την εγκατάσταση πρασίνου σε δημόσιους και ιδιωτικούς χώρους (όπως αυλές, κήπους, βεράντες, ταράτσες κ.λ.π.) με σκοπό την εξυγίανση και τον εξωραϊσμό του προς όφελος της υγείας και της ποιότητας ζωής. Αυτοί μπορεί να ανήκουν σε νοσοκομεία, γηροκομεία, κάθε μορφής αγαθοεργά και κοινωφελή ιδρύματα, δημόσιες υπηρεσίες, επιχειρήσεις, και ιδιωτικές κατοικίες κ.λ.π.
• Διάθεση για την εκτέλεση φυτοτεχνικών έργων στα πλαίσια της εκτέλεσης Δημοσίων Τεχνικών έργων, συγκοινωνιακών, εξηλεκτρισμού, υδραυλικών, τηλεπικοινωνιακών, με σκοπό την προστασία και την αισθητική των τεχνικών έργων και του περιβάλλοντος.
• Διάθεση σε εργολάβους φυτοκομικών έργων.
Τα παραγόμενα δασικά δενδρύλλια εφόσον δεν συντρέχουν οι προβλεπόμενες προϋποθέσεις για τη δωρεάν διάθεσή τους, διατίθενται με τίμημα το οποίο στην περίπτωση των βωλοφύτων φυταρίων, ανέρχεται στα 0,90 €/τεμάχιο χωρίς το Φ.Π.Α. Τα διαθέσιμα της τρέχουσας φυτευτικής περιόδου είναι περίπου 10.000 φυτάρια.
Σε ότι αφορά τα είδη που παράγονται στο Δασικό Φυτώριο Πλατάνου Καλυβίων πρόκειται για πεύκη τραχεία, πεύκη χαλέπιο, κουκουναριά , αριά, σφενδάμι, φράξο, δάφνη, κουτσουπιά, χαρουπιά, κυπαρίσσι ορθόκλαδο, κυπαρίσσι Αριζόνας, λεύκη, πικροδάφνη, ψευδακακία, λιγούστρο, βιμπούρνο, ιτιά κλαίουσα, μουριά, πυράκανθο, κυδωνίαστρο κ.λ.π. δασικά είδη. Τα ανωτέρω παράγονται ως βωλόφυτα.
Οι ανάγκες σε δασικό πολλαπλασιαστικό υλικό ( σπόρους και μοσχεύματα) καλύπτονται εν μέρει με την σποροσυλλογή που κάνουμε στην περιοχή μας και εν μέρει με την διάθεση από την κεντρική αποθήκη δασικών σπόρων του Υπουργείου.
Το δασικό φυτώριο Πλατάνου Καλυβίων, γνώρισε ημέρες μεγάλης ακμής, με παραγωγή που κάλυπτε τις ανάγκες σε τεράστια ακτίνα ( μέχρι και νησιά του Αιγαίου), χάρις στη ακάματη προσπάθεια των εργαζομένων. Στην πορεία το προσωπικό που ασχολούνταν αποκλειστικά στο φυτώριο (εργάτες και επιστάτης), συνταξιοδοτήθηκε χωρίς να γίνουν νέες προσλήψεις. Η συνέχιση της λειτουργίας του γίνεται πλέον με προσωπικό άλλων ειδικοτήτων (5 άτομα), που καταβάλλει κάθε δυνατή προσπάθεια παράλληλα με τα κύρια καθήκοντά του.
Οι πιστώσεις που διατίθενται μειώνονται συνεχώς, ωστόσο το σημαντικότερο πρόβλημα εντοπίζεται σήμερα στην υποστελέχωση σε επιστημονικό προσωπικό το οποίο είναι απαραίτητο για τη λειτουργία του δασικού φυτωρίου. Η κατάσταση ως προς την αναφερόμενη υποστελέχωση εάν δεν ληφθούν άμεσα μέτρα θα σημάνει αναγκαστικά και το τέλος της επί 70 έτη αδιάλειπτης λειτουργίας του φυτωρίου.
Η κλιματική αλλαγή με όλα τα συνεπακόλουθα όπως οι δασικές πυρκαγιές, τα πλημμυρικά φαινόμενα κ.λ.π. έχουν σαν συνέπεια την διαρκώς αυξανόμενη ανάγκη αποκατάστασης του φυσικού περιβάλλοντος μέσω των αναδασώσεων και της αύξησης του πρασίνου. Σ` αυτή την πρόκληση ανταποκρίνονται και τα δημόσια δασικά φυτώρια. Όμως προϋπόθεση για τη συνέχιση της λειτουργίας τους είναι η αναγνώριση από την πολιτεία του ρόλου των δασικών υπηρεσιών και η αναβάθμισή τους πρωτίστως με την κατάλληλη στελέχωση και στη συνέχεια με την αιτούμενη χρηματοδότηση για την υλοποίηση των έργων και των προγραμμάτων τους. Είναι άμεση η ανάγκη στελέχωσης ώστε ένας Δασολόγος και ένας Δασοπόνος να είναι υπεύθυνοι για τη λειτουργία του δασικού Φυτωρίου αξιοποιώντας τις διατιθέμενες πιστώσεις. Έτσι θα είναι δυνατό να υπάρχει μεγάλη παραγωγή προκειμένου να καλύπτονται οι ανάγκες, να συντηρούνται και να βελτιώνονται οι κτηριακές υποδομές και παράλληλα θα μπορούσε να παρέχεται και περιβαλλοντική εκπαίδευση στους ενδιαφερόμενους.
Αλεξάνδρα Πολίτη (Δασολόγος)
Δασάρχης Αγρινίου
Επιμέλεια - Φωτογραφίες: Γιώργος Πανταζόπουλος
