Απόστολος Π. Πυλαρινός: Ηρωϊκώς πεσών εις Χειμάρρα (17/12/1940)

Τρίτη 27 Οκτωβρίου 2020

Ο Απόστολος Π. Πυλαρινός με καταγωγή από τα Καλύβια Αγρινίου πήρε μέρος στις πολεμικές μάχες του ελληνοιταλικού πολέμου το 1940, με το βαθμό του στρατιώτη πεζικού, που ανήκε στο 12 Σύνταγμα Πεζικού, έπεσε ηρωϊκώς υπέρ πατρίδος στο Κηπαρό Χειμάρας της Βορείου Ηπείρου, στις 17 Δεκεμβρίου 1940.

Ο Απόστολος Π. Πυλαρινός γεννήθηκε στις 1-1-1912, γονείς του ήταν οι Παναγιώτης και Δήμητρα Πυλαρινού και είχε άλλα τέσσερα αδέρφια, τον Γιώργο, τον Σάββα την Αγγελική και την Ελένη, με την οικογένεια να απασχολείται με την κτηνητροφία και την γεωργία.

Μετά από σκληρές μάχες για την κατάληψη μιας στρατηγικής σημασίας τοποθεσίας κοντά στη Χειμάρρα, έχασε τη ζωή του, όμως οι Έλληνες συμπολεμιστές του κατάφεραν και πήραν το ύψωμα!

Ο Απόστολος Π. Πυλαρινός ήταν ένας από τους χιλιάδες Έλληνες στρατιώτες που έχασαν την ζωή τους  πέφτοντας στο πεδίο της μάχης, χωρίς να γνωρίζει κανείς αν τάφηκε η σωρός του ή έστω αν οι συμπολεμιστές του πρόλαβαν να πουν μια προσευχή και να φροντίσουν την ταφή του…

Η επιστράτευση και η πορεία προς το μέτωπο

Κατά την επιστράτευση σε ηλικία 28 ετών, ο Απόστολος Π. Πυλαρινός κατατάχθηκε στο 12ο Σύνταγμα Πεζικού που έδρευε στην Πάτρα.

Την 31η Οκτωβρίου 1940 αναχωρούσε για τα ηπειρωτικά σύνορα, από την Εγλυκάδα όπου είχαν μετασταθμεύσει όλοι οι σχηματισμοί της ΙΙΙ Μεραρχίας, το 3ο τάγμα του 12ου Συντάγματος πεζικού, το οποίο δια ταχέων μέσων προωθήθηκε στον τομέα Παραμυθιάς και αποτέλεσε τμήμα του αποσπάσματος του Στρατηγού Λιούμπα.

Έδρα της ΙΙΙ Μεραρχίας πεζικού, η οποία ιδρύθηκε στις 30/6/1903, από την 13/9/1904 ήταν η Πάτρα και ο στρατολογικός της χώρος περιελάμβανε τις επαρχίες Αχαΐας, Ηλείας, Αιτωλοακαρνανίας, Ζακύνθου και Κεφαλληνίας. Ειδικότερα στο 12ο Σύνταγμα Πεζικού, που ανήκε πάντοτε στην ΙΙΙ Μεραρχία καλούνταν να υπηρετήσουν υπό τα όπλα κατά τις εμπόλεμες περιόδους και πολλοί Αιτωλοακαρνάνες οπλίτες.

Η Μεραρχία με Διοικητή τον Υποστράτηγο, Γεώργιο Μπάκο και Συνταγματάρχη του 12ου τον Επ. Ζησιμόπουλο, ξεκίνησε από την 7 έως 10 Νοεμβρίου 1940 από την Πάτρα και πέρασε μέσω νηοπομπών στο Κρυονέρι. Έτσι η ΙΙΙ Μεραρχία άρχισε στις 12/11/1940 δια νυκτερινών συντόνων πορειών, όδευση προς το ηπειρωτικό μέτωπο, με τα 12ο και 6ο Συντάγματα Πεζικού και το 3ο Σύνταγμα Ορειβατικού Πυροβολικού.

Ακολούθησε την πορεία Αγρίνιο - Αμφιλοχία - Άρτα - Ιωάννινα - Σιταριά - Παπαδάτες - Ζίτσα και Καστάνιανη, για να φθάσει στο πεδίο της μάχης στις 25 Νοεμβρίου, λαμβάνοντας θέση στο αριστερό πλευρό της VIII Μεραρχίας του περίφημου Ηπειρώτη Στρατηγού Χαράλαμπου Κατσιμήτρου και στο δεξιό του αποσπάσματος Λιούμπα (στο οποίο συμμετείχε ήδη το 3ο εκ Πατρών τάγμα πεζικού). Οι ανωτέρω δυνάμεις εντάσσονταν στο Α΄ Σώμα Στρατού…

Η μάχη στο οχυρό ύψωμα 613

Την 15η Δεκεμβρίου το 12ο Σύνταγμα αναλαμβάνει να εκπορθήσει το παραλιακό οχυρό ύψωμα 613 κοντά στο Μπόρσι (9 χιλ. νότια της Χειμάρρας), που ορθώνεται απότομα σαν πέτρινος γίγαντας μέσα από την θάλασσα του Αδρία, έχοντας δεξιά του την απροσπέλαστη χιονισμένη κορυφογραμμή του Μάλι Τζόρετ (Άγριον Όρος).

Κοντά στην φυσική αγριάδα και η τεχνική οχύρωση: τρείς σειρές συρματοπλέγματα, ταμπούρια γερά με πολυβολεία, όλμους, μέσα σε τρείς σειρές χαρακώματα και με άφθονη υποστήριξη ελαφρού και βαρέως πυροβολικού. Σκέτη ματαιοπονία η σκέψη κατάληψης αυτού του χαλύβδινου τοίχου... Στον άνισο αγώνα εφορμούν δεξιά της κύριας προσπάθειας, προς το Μάλι Τζόρετ, το 1ο τάγμα του 12ου και αριστερά ως το γυαλό το 2ο.

Οι Ιταλοί πλεονεκτούν στην αρχή. Διαθέτουν και βαρύ πυροβολικό που αντίστοιχο δεν υποστηρίζει το πατρινό σύνταγμα. Το μέτωπο είναι σχετικά μεγάλο. Παρουσιάζεται κενό μεταξύ των ταγμάτων και την δεύτερη μέρα επεμβαίνει στον αγώνα και το 3ο τάγμα του Ταγματάρχη Καραλή. Όμως δεν είναι αρκετό και η ορατότητα αποτελεί σοβαρό εμπόδιο. Όπου τη δεύτερη μέρα φθάνει το βαρύ πυροβολικό με τον Ταγματάρχη Τσιγκρή σε βοήθεια του ΙΙΙ ορειβατικού Πυροβολικού. Τρείς μέρες κράτησε η χιονοθύελα, τρείς μέρες και η τιτανομαχία (έως το βράδι της 17/12/40).

Και το βουνό προσκύνησε. Κι η λόγχη έδειξε πως αστράφτει...

Ποτέ άλλοτε, ίσως, δεν έχει επιβληθεί τόσο πανηγυρικά το πνεύμα πάνω στην ύλη. Ο διοικητής του Ι Τάγματος Γεώργιος Παπαδόπουλος (που στις 4/1/1941 θα τραυματιστεί θανάσιμα μπροστά από το τελευταίο συρματόπλεγμα του υψώματος Σκουτάρα), ανέρχεται στην κορυφή του απότομου ιταλικού οχυρού. Όσοι έλαβαν μέρος στην κατάληψη του υψ. 613 θα τιμηθούν με το  "Χρυσούν Αριστείον Ανδρείας" δοξάζοντας τη σημαία του 12ου Συντάγματος. 

Οι απώλειες ανέρχονται σε 4 αξιωματικούς και 49 οπλίτες νεκρούς. Τραυματίες: 13 αξιωματικοί και 301 οπλίτες. Κατά την διάρκεια των επιθέσεων οι αεροπορικοί βομβαρδισμοί δεν παύουν και μεταξύ των νεκρών συγκαταλέγεται και ο διοικητής του 3ου τάγματος Α. Καραλής, την θέση του οποίου λαμβάνει στις 17/12/1940 ο Ταγματάρχη, Χρήστος Καραχάλιος.

Για την μάχη αυτή ο έφεδρος υπολοχαγός της μεραρχίας Σιέννα (αντιπάλου της ΙΙΙ Μεραρχίας) Φερνάντο Καμπιόνε θα σημειώσει στις 16 Δεκ. 1940: "Η αλήθεια είναι ότι ο εχθρός άρχισε πάλι να επιτίθεται από χθές... συγκεντρώνει κυρίως την πίεσή του με μάζας εις το άκρον δεξιόν (παραλία)... όλη τη νύκτα εξηκολούθησεν η μάχη στο σημείο αυτό... τώρα πλέον ελπίζομεν μόνο εις τον Θεόν, διότι ως προς τους ανθρώπους δεν υπάρχει καμία εμπιστοσύνη".

Επιμέλεια κειμένου: Γιώργος Αν. Πανταζόπουλος

Ευχαριστούμε θερμά για την πολύτιμη βοήθειά τους και τις φωτογραφίες, την κυρία Δήμητρα (Τούλα) Πυλαρινού- Μάη και τον Γιώργο Χρ. Μάη.

Πληροφορίες για την ιστορία του 12ου Σ.Π. από:

http://babiscook.blogspot.com/2012/10/12-40.html