Εκταφή και Ανακομιδή Λειψάνων του αγίου Καλλινίκου Εδέσσης

Σάββατο 17 Οκτωβρίου 2020

Τήν Πέμπτη 15 Ὀκτωβρίου πραγματοποιήθηκε στήν Ἔδεσσα ἡ ἀνακομιδή τῶν ἱερῶν Λειψάνων τοῦ ἁγίου Καλλινίκου Μητροπολίτου Ἐδέσσης, Πέλλης καί Ἀλμωπίας. Εἶχε προηγηθεῖ στίς 23 Σεπτεμβρίου ἡ ἐκταφή τῶν ἱερῶν Λειψάνων γιά νά εἶναι ὅλα ἕτοιμα γιά τίς ἐπίσημες λατρευτικές ἐκδηλώσεις.

Πρόκειται γιά μεγάλα καί μοναδικά γεγονότα στήν νεώτερη ἐκκλησιαστική ἱστορία τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος.

Τό Οἰκουμενικό Πατριαρχεῖο τήν 23η Ἰουνίου 2020 μέ ἀπόφασή του κατέταξε τόν Μητροπολίτη Ἐδέσσης, Πέλλης καί Ἀλμωπίας Καλλίνικο (1919-1984) στό ἁγιολόγιο τῆς Ἐκκλησίας καί ἡ μνήμη του θά τιμᾶται τήν 8η Αὐγούστου κάθε ἔτους, ἡμέρα τῆς ἐνδόξου κοιμήσεώς του.

Ὁ μακάριος Ἱεράρχης εἶδε τό φῶς τοῦ ἡλίου στά Σιταράλωνα τοῦ Θέρμου Αἰτωλοακαρνανίας, ἔζησε τά πρῶτα χρόνια τῆς ζωῆς του στήν Αἰτωλοακαρνανία, ἰδίως στό Θέρμο καί τό Μεσολόγγι, ὅπου καί ἔκανε τά πρῶτα «πετάγματα» τῆς ποιμαντικῆς του δραστηριότητας, ἀλλά ὁλοκληρώθηκε καί τελειώθηκε στήν Μακεδονία καί συγκεκριμένα στήν Ἱερά Μητρόπολη Ἐδέσσης, Πέλλης καί Ἀλμωπίας, με ἕδρα τήν Ἔδεσσα.

Ἡ ἐκταφή τῶν ἱερῶν Λειψάνων (23 Σεπτεμβρίου 2020)

Πραγματοποιήθηκε, ὅπως προαναφέρθηκε, στίς 23 Σεπτεμβρίου, στό Δημοτικό Κοιμητήριο Ἐδέσσης ὅπου βρίσκεται ὁ τάφος τοῦ Ἁγίου. Ἐκεῖ παρίσταντο οἱ Ἀρχιερεῖς Σεβ. Μητροπολίτες Ναυπάκτου κ. Ἱερόθεος, Καστορίας κ. Σεραφείμ καί ὁ οἰκεῖος Μητροπολίτης κ. Ἰωήλ, ὁ Θεοφιλ. Ἐπίσκοπος Εὐμενείας κ. Εἰρηναῖος, οἱ Πρωτοσύγκελλοι τῶν τριῶν Μητροπολιτῶν καί μικρός ἀριθμός Ἱερέων καί λαϊκῶν, ἀπαραιτήτων γιά τίς ἐργασίες ἐκταφῆς καί πλυσίματος τῶν ἱερῶν λειψάνων ἀπό τά χώματα.

Λίαν πρωΐ, ἀφοῦ ὁ μαρμαροτεχνίτης ἀφαίρεσε τά μάρμαρα τοῦ τάφου, οἱ Ἀρχιερεῖς «ἔβαλαν εὐλογητός» κάνοντας τήν πρώτη ἐκσκαφή χώματος, γύρω στίς 7.00 π.μ. Ἄρχισε ἀμέσως νά ψάλλεται ἡ Παράκληση στόν Ἅγιο καί οἱ Χαιρετισμοί του καί νά γίνεται κομποσχοίνι καθ’ ὅλη τήν διάρκεια τῆς ἐκταφῆς, στήν ὁποία ἔλαβαν μέρος ὅλοι οἱ παρόντες ἔστω καί γιά λίγο, γιά εὐλογία, ὅπως καί ὁ Δήμαρχος Ἐδέσσης καί ὁ Ἀντιπεριφερειάρχης Πέλλας, καθώς καί οἱ ἀστυνομικοί.

Τά χώματα ἔβγαζε μέ προσοχή ὁ κ. Πέτρος Τζώτζης, ὁδηγός τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως Ἐδέσσης, καί τά ἤλεγχαν Ἱερεῖς, μέ ὑπεύθυνο τόν π. Ἀπόστολο Χατζηδῆμο, ἰατρό ὀρθοπεδικό.

Στίς 9.25 π.μ. σέ βάθος ἑνάμιση μέτρο φάνηκε πρῶτα ἡ κάρα τοῦ Ἁγίου. Τότε κατέβηκε στόν τάφο ὁ Ἀρχιμανδρίτης π. Μάξιμος, τήν ξεχώρισε μέ προσοχή ἀπό τά χώματα καί τήν παρέδωσε στόν Σεβασμιώτατο κ. Ἰωήλ καί αὐτός στούς ἄλλους Ἀρχιερεῖς, ἐκφωνώντας ὁ καθένας τό «εἰρήνη πᾶσι» μέσα σέ ἕνα κλῖμα βαθειᾶς κατανύξεως καί συγκινήσεως.

Καθώς ὁ Σεβασμιώτατος κ. Ἱερόθεος ἔπλενε τήν κάρα ἀπό τά χώματα, φάνηκε ἕνα μεγάλο ἄνοιγμα στό δεξιό μέρος τοῦ κρανίου, τό ὁποῖο θεωρήθηκε στήν ἀρχή ὡς φθορά. Ὁ Σεβασμιώτατος ὅμως ἐξήγησε ὅτι ἦταν τό ἄνοιγμα πού εἶχε δημιουργηθεῖ μέ τήν ἐγχείριση προκειμένου νά τοῦ ἀφαιρέσουν τόν ὄγκο. Φαίνονται οἱ 5 τρύπες πού ἔγιναν μέ τό τρυπάνι καί ἡ τομή μέ τά ἄλλα ἐργαλεῖα τῶν χειρουργῶν. Μέσα στό κρανίο βρέθηκε καί τό τμῆμα τοῦ κρανίου πού εἶχε ἀφαιρεθῆ κατά τήν ἐγχείριση.

Ἡ ἱερά κάρα, ὅπως καί τά ἄλλα λείψανα, εἶχε τό χρῶμα τοῦ ὥριμου κυδωνιοῦ, πού καθώς πλενόταν καί ἔπεφτε ὁ ἥλιος χρυσοκοκκίνιζε.

Ἡ ἐκταφή συνεχίσθηκε μετά γιά ἄλλες τρεῖς ὧρες. Ἐντύπωση μεγάλη ἔγινε στούς παρισταμένους ὅταν εὐωδία ἔντονη βγῆκε ὅταν ὁ κ. Πέτρος Τζώτζης ἔβγαζε ἀπό τό χῶμα τό δεξί χέρι τοῦ Ἁγίου, καί μετά ἀπό λίγο τήν λεκάνη του. Σύμφωνα δέ μέ τήν μαρτυρία του, ζαλίσθηκε ἀπό τήν εὐωδία. Αὐτήν τήν εὐωδία ἔνοιωσαν ὅσοι ἦταν κοντά στόν τάφο, σάν κάποιος νά ἄναψε θυμίαμα, καί μετά ἐξαφανίσθηκε.

Ἀργότερα, στό κήρυγμά του κατά τήν ἐπίσημη ἀνακομιδή στόν Ἱερό Ναό Ἁγίας Σκέπης, ὁ Σεβασμιώτατος κ. Ἱερόθεος ἑρμήνευσε καί συνδύασε τήν εὐωδία αὐτή ἀπό τά δύο συγκεκριμένα μέλη τοῦ σώματος τοῦ Ἁγίου, τῆς μέν δεξιᾶς χειρός μέ τήν τέλεση τῶν Μυστηρίων, τήν μεγάλη προσοχή του στίς χειροτονίες Κληρικῶν καί τήν μεμαρτυρημένη ἐλεημοσύνη του, τῆς δέ λεκάνης μέ τήν ἐγκράτεια καί καθαρότητα τοῦ βίου του.

Οἱ ἐπίσημες λατρευτικές ἐκδηλώσεις γιά τήν Ἀνακομιδή (15 Ὀκτωβρίου)

Τήν Πέμπτη 15 Ὀκτωβρίου πραγματοποιήθηκαν οἱ ἐπίσημες λατρευτικές ἐκδηλώσεις Ἀνακομιδῆς τῶν ἱερῶν Λειψάνων, στόν Ἱερό Μητροπολιτικό Ναό Ἁγίας Σκέπης Ἐδέσσης.

Τήν Τετάρτη τό ἀπόγευμα τελέσθηκε πανηγυρικός πολυαρχιερατικός Ἑσπερινός, χοροστατοῦντος τοῦ Σεβ. Μητροπολίτου Ναυπάκτου καί Ἁγίου Βλασίου κ. Ἱεροθέου, ὑποτακτικοῦ καί στενοῦ συνεργάτου τοῦ ἁγίου Καλλινίκου, συγχοροστατούντων τῶν Σεβ. Μητροπολιτῶν Βρυούλων κ. Παντελεήμονος, Μετρῶν καί Ἀθύρων κ. Δημητρίου, Γουμενίσσης κ. Δημητρίου, Βεροίας κ. Παντελεήμονος, Ξάνθης κ. Παντελεήμονος, Δημητριάδος κ. Ἰγνατίου, Πειραιῶς κ. Σεραφείμ, Κοζάνης κ. Παύλου, Μεσσηνίας κ. Χρυσοστόμου, Ἄρτης κ. Καλλινίκου, Λαγκαδᾶ κ. Ἰωάννου, Κομοτηνῆς κ. Παντελεήμονος, Κίτρους κ. Γεωργίου, Γρεβενῶν κ. Δαβίδ, Νέας Κρήνης καί Καλαμαριᾶς κ. Ἰουστίνου, Λαρίσης κ. Ἱερωνύμου, τοῦ Θεοφιλεστάτου Ἐπισκόπου Ἀμορίου κ. Νικηφόρου καί τοῦ οἰκείου Ποιμενάρχου κ. Ἰωήλ, ὁ ὁποῖος ὑπῆρξε πνευματικό ἀνάστημα καί χειροτονία τοῦ ἁγίου Καλλινίκου.

Συμμετεῖχε περιορισμένος ἀριθμός Ἱερέων, ἐνῶ ἔψαλαν θαυμάσια χοροί Ἱεροψαλτῶν μέ ἐπικεφαλῆς τόν Δάσκαλο τῆς Σχολῆς Βυζαντινῆς Μουσικῆς τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως κ. Ἀριστοτέλη Βογιατζόγλου, τόν Πρωτομαΐστορα τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου κ. Μιχαήλ Καλαϊτζῆ, πού ἦρθε ἀπό τήν Φανκφρούρτη Γερμανίας γιά τόν ἅγιο Καλλίνικο τόν ὁποῖον ἀπό μικρός τόν θεωροῦσε ἅγιο, καί τόν ἱεροψάλτη τοῦ Ἱεροῦ Ναοῦ κ. Σταῦρο Μίσχο.

Ὁ οἰκεῖος Ποιμενάρχης κ. Ἰωήλ εὐχαρίστησε τόν Οἰκουμενικό Πατριάρχη κ. Βαρθολομαῖο καί τήν Ἐκκλησία τῆς Ἑλλάδος μέλη τῆς ὁποίας πού εἶχαν συμβάλλει στήν διαδικασία καί εἶχαν ὑπογράψει τά σχετικά ἔγγραφα ἦταν παρόντα. Στήν συνέχεια ἀναφέρθηκε ἰδιαιτέρως στόν Σεβ. Μητροπολίτη Ναυπάκτου κ. Ἱερόθεο, ὑποτακτικό καί στενό συνεργάτη τοῦ Ἁγίου, πού μέ τά βιβλία του καί τίς ἐνέργειές του συνετέλεσε τά μέγιστα στό νά ἔρθη ἡ εὐλογημένη αὐτή στιγμή.

Ὁ Σεβασμιώτατος κ. Ἱερόθεος στό κήρυγμά του, τό ὁποῖο δημοσιεύεται κατωτέρω βιντεοσκοπημένο, φανερά συγκινημένος, εὐχαρίστησε μέ τήν σειρά του τόν Παναγιώτατο Οἰκουμενικό Πατριάρχη κ. Βαρθολομαῖο, τήν Ἱερά Σύνοδο τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος, καί τόν οἰκεῖο Μητροπολίτη κ. Ἰωήλ γιά τήν κατάθεση τοῦ αἰτήματος τῆς ἁγιοκατατάξεως τοῦ τιμωμένου Ἁγίου, ἀπαραίτητη προϋπόθεση γιά τήν διαδικασία τῆς ἀναγνωρίσεως τῆς ἁγιότητος στήν Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία.

Τόνισε ἐπίσης ὅτι τόν ἅγιο Καλλίνικο χαρακτήριζε τό «λάθε βιώσας», τό ἡσυχαστικό πνεῦμα, ὅπως ἀποκαλύπτει ὁ βίος του καί ἡ μελέτη τῶν ἐπιστολών του. Ὑπῆρξε, σύμφωνα μέ τόν μακαριστό Καθηγούμενο τῆς Ἱ. Μονῆς Γρηγορίου Ἁγίου Ὄρους π. Γεώργιο Καψάνη, «ἡσυχαστής τῇ καρδίᾳ, ἀκαταπόνητος ποιμήν καί ἱεραπόστολος, συνδυασμός δυσεύρετος».

Εἰς ἐπίρρωσιν μάλιστα τῶν παραπάνω καί ἰδιαίτερα τῆς ἀρετῆς τῆς ταπεινώσεως ὁ Σεβ. Μητροπολίτης Ναυπάκτου ἀνέγνωσε τέσσερεις ἐπιστολές τοῦ ἁγίου Καλλινίκου, ἀπό τό ἀρχεῖο τῶν ἐπιστολῶν πού διατηρεῖ, μέ τίς ὁποῖες ἀρνεῖτο νά ἀποστείλη τά βιογραφικά στοιχεῖα τῆς ζωῆς του γιά νά δημοσιευθοῦν σέ μεγάλες Ἐγκυκλοπαίδειες.

Ἔγραφε ὁ Ἅγιος, μεταξύ τῶν ἄλλων: «Ἐφ’ ὅσον ἤδη γράφω ἱστορίαν καί δέν ἐτελείωσα, θά πρέπει νά μήν ὁμιλήσω περί τοῦ ἑαυτοῦ μου. Ἐάν μέ ἀξιώση ὁ Θεός νά γράψω φωτεινή ἱστορία, ἄς ἀσχοληθοῦν μέ ἐμέ ἄλλοι».

Ἀνέλυσε ὁ Σεβασμιώτατος ὅτι αὐτό δείχνει τό ἡσυχαστικό καί ταπεινό φρόνημά του. Ἔτσι, δέν γράφηκε ἡ βιογραφία του στίς ἐγκυκλοπαίδειες, ἀλλά ἐγράφη στήν πραγματική ἐκκλησιαστική ἱστορία πού εἶναι τό ἁγιολόγιο τῆς Ἐκκλησίας.

Τέλος, ὁ Σεβασμιώτατος κ. Ἱερόθεος ὑπογράμμισε ὅτι κατά τήν διάρκεια τῆς ἑπταμήνου ἀσθενείας του, ὁ ἴδιος τόν διηκόνησε προσεγγίζοντας τό ἀσθενές σῶμα του -συνειδητά ἤδη ἀπό τότε- ὡς ἕνα λείψανο Ἁγίου. Ὁ ἅγιος Καλλίνικος ὑπῆρξε ἕνας Ἐπίσκοπος διάδοχος τῶν Ἀποστόλων στόν θρόνο καί στόν τρόπο τῆς ζωῆς. Ἦταν ἕνας ἱεραπόστολος καί πνευματικός πατέρας ἀκαταπόνητος, ἦταν ὅσιος, ὅπως ἔδειξαν τά ὁσιακά τέλη του, καί μάρτυς καί προφήτης.

Τήν Πέμπτη τό πρωΐ στό τέλος τοῦ ὄρθρου, στόν ὁποῖον χοροστάτησε ὁ Σεβ. Μητροπολίτης Ξάνθης κ. Παντελεήμων, καί μετά τήν δοξολογία, ἔγινε ὑποδοχή τῶν ἱερῶν Λειψάνων τοῦ Ἁγίου ἀπό τούς Ἀρχιερεῖς, καί ἡ τοποθέτησή τους στό κέντρο τοῦ Ἱεροῦ Ναοῦ.

Ἀμέσως μετά τελέσθηκε Ἀρχιερατικό Συλλείτουργο, προεξάρχοντος τοῦ Σεβ. Μητροπολίτου Βρυούλων τοῦ Οἰκουμενικοῦ Θρόνου κ. Παντελεήμονος καί συλλειτουργούντων τῶν Σεβ. Μητροπολιτῶν Μετρῶν κ. Δημητρίου, Γουμενίσσης κ. Δημητρίου, Βεροίας κ. Παντελεήμονος, Ξάνθης κ. Παντελεήμονος, Ναυπάκτου κ. Ἱεροθέου, Καστορίας κ. Σεραφείμ, Δημητριάδος κ. Ἰγνατίου, Πειραιῶς κ. Σεραφείμ, Κοζάνης κ. Παύλου, Μεσσηνίας κ. Χρυσοστόμου, Παροναξίας κ. Καλλινίκου, Ἄρτης κ. Καλλινίκου, Κιλκισίου κ. Ἐμμανουήλ, Κομοτηνῆς κ. Παντελεήμονος, Κίτρους κ. Γεωργίου, Γρεβενῶν κ. Δαβίδ, Σιατίστης κ. Ἀθανασίου, τοῦ Θεοφιλεστάτου Ἐπισκόπου Ἀμορίου κ. Νικηφόρου καί τοῦ οἰκείου Ποιμενάρχου κ. Ἰωήλ.

Σημειωτέον δέ ὅτι οἱ δύο Μητροπολίτες πού φέρουν τό ὄνομα Καλλίνικος, Παροναξίας καί Ἄρτης, τό ἔχουν λάβει πρός τιμήν τοῦ ἁγίου Ἱεράρχου, πολύ πρίν, βεβαίως, τήν ἁγιοκατάταξή του.

Ὅλοι οἱ συμμετέχοντες Ἀρχιερεῖς ἔλαβαν μιά εἰκόνα τοῦ Ἁγίου, μέ ἐνσωματωμένο ἀπότμημα τῶν ἱερῶν λειψάνων του.

Μετά τήν μικρά Εἴσοδο, ἡ μέν κάρα τοῦ Ἁγίου τοποθετήθηκε πάνω στήν ἁγία Τράπεζα, τά δέ ὑπόλοιπα ἱερά λείψανα στό προσκυνητάρι πρός προσκύνηση ἀπό τούς πιστούς, πού συνέρρευσαν ὄχι μόνον κατά τήν θεία Λειτουργία, ἀλλά καί καθ’ ὅλη τήν διάρκεια τῆς ἡμέρας γιά νά λάβουν τήν εὐλογία τοῦ Ἁγίου.

Τόν θεῖο λόγο κατά τήν θεία Λειτουργία κήρυξε ὁ οἰκεῖος Ἱεράρχης κ. Ἰωήλ, φανερά συγκινημένος. “Σήμερα ἡ Ἱερά Μητρόπολή μας χαίρεται γιά τόν τοπικό μας Ἅγιο, τόν Ἐπίσκοπο Ἐδέσσης Καλλίνικο”, ἀνέφερε μεταξύ ἄλλων ὁ Σεβασμιώτατος κ. Ἰωήλ, φωτίζοντας διάφορες πτυχές τῆς προσωπικότητας του.

“Ἦταν προφήτης, καθώς ἐξήγγειλε τίς βουλές τοῦ Θεοῦ, θαυμάσιος λειτουργός, φιλακόλουθος, ἄριστος ποιμήν μέ πλούσιο ἐκκλησιαστικό φρόνημα. Ἀνεξίκακος, Ἱεράρχης χωρίς φθόνο, πού καλλιέργησε τίς ἀρετές του”, τόνισε ὁ Σεβασμιώτατος.

Στό τέλος τῆς θείας Λειτουργίας εὐλογήθηκαν τά κόλλυβα τοῦ Ἁγίου.

Μετά τήν ἀπόλυση τῆς θείας Λειτουργίας μοιράσθηκε στούς πιστούς εἰκόνα καί χῶμα ἀπό τόν τάφο τοῦ Ἁγίου.

Τέλος, ἡ Ἱερά Μητρόπολη Ἐδέσσης δεξιώθηκε τίς Ἀρχές καί τούς φιλοξενούμενους. Κατά τήν διάρκεια τοῦ γεύματος ἔλαβαν τόν λόγο καί μίλησαν γιά τόν Ἅγιο μέ τήν σειρά πού ἔλαβαν τόν λόγο, ὁ Σεβ. Μητροπολίτης Βρυούλων κ. Παντελεήμων, οἱ Δήμαρχοι Ναυπάκτου κ. Βασίλειος Γκίζας, Ἐδέσσης κ. Δημήτριος Γιάννου καί Πέλλας κ. Γ. Στάμκος, ὁ Ἀντιπεριφειάρχης κ. Ἰω. Τζαμτζῆς, ὁ Βουλευτής κ. Γ. Καρασμάνης, ἡ ἀνηψιά τοῦ Ἁγίου κ. Αἰκατερίνα Πούλου ἐκ μέρους ὅλων τῶν συγγενῶν του, ὁ Σεβ. Μητροπολίτης Ναυπάκτου κ. Ἱερόθεος, πού ἀνέφερε σημαντικά καί ἄγνωστα στούς πολλούς στοιχεῖα ἀπό τήν ἐκκλησιαστική ἱστορία τοῦ Ἁγίου, πού δείχνουν τό ἐκκλησιαστικό του φρόνημα ἀπό τήν νεότητά του μέχρι τό τέλος τῆς ζωῆς του, καί οἱ Σεβ. Μητροπολίτες Ξάνθης κ. Παντελεήμων πού ἦταν μέλος τῆς Συνοδικῆς Ἐπιτροπῆς Δογματικῶν καί Κανονικῶν Ζητημάτων καί Ἄρτης κ. Καλλίνικος, πού ἀνέφερε ἕνα σημαδιακό γεγονός πού συνέβη τό ξημέρωμα τῆς 23ης Ἰουνίου, ἡμέρας ἁγιοκατάταξεως τοῦ Ἁγίου.

Γενικά, στίς λατρευτικές ἐκδηλώσεις παρέστησαν οἱ Δήμαρχοι Ἐδέσσης κ. Δημήτριος Γιάννου, Ναυπάκτου κ. Βασίλειος Γκίζας, Θέρμου κ. Σπ. Κωνσταντάρας, Πέλλας κ. Γ. Στάμκος, Ἀλμωπίας κ. Χ. Μπάτσης, ὁ Ἀντιπεριφειάρχης Πέλλας κ. Ἰω. Τζαμτζῆς, οἱ Βουλευτές Πέλλας κ.κ. Γ. Καρασμάνης, Δ. Σταμενίτης, Β. Βασιλειάδης καί Θ. Τζάκρη, οἱ ἐπικεφαλῆς τῶν Σωμάτων Ἀσφαλείας τοῦ Νομοῦ, συγγενεῖς τοῦ Ἁγίου καί πλῆθος κόσμου.

Ἡ Ἱερά Μητρόπολη Ἐδέσσης, Πέλλης καί Ἀλμωπίας, μέ τήν προσωπική καθοδήγηση καί μέριμνα τοῦ Σεβασμιωτάτου κ. Ἰωήλ, διοργάνωσε κατά τόν καλύτερο τρόπο ὅλες τίς σχετικές προετοιμασίες καί ἐκδηλώσεις, ὥστε νά τιμηθῆ αὐτό τό μοναδικό γεγονός, πού συμβαίνει, ὅπως εἶπε ὁ Σεβασμιώτατος, «κάθε διακόσια χρόνια» καί κυρίως ὁ ἅγιος Καλλίνικος, «τό Κόσμημα τῆς Ἐκκλησίας», ὅπως ἔχει χαρακτηρισθῆ.