Τιτλοφορείται ως «τοπογραφικό σχέδιο της Ακαρνανίας». Χρονολογείται από το 1684 και απεικονίζει την πορεία των Ενετών έναντι των Οθωμανών στην Αιτωλοακαρνανία. Ήταν η περίοδος που η Ενετία προσπαθούσε υπό τον Φρανσίσκο Μοροζίνι να επεκτείνει την κυριαρχία της στην νότια Ελλάδα.
Παρόμοιους χάρτες με ενδιαφέρουσες αναφορές έχει δημοσιεύσει πολλές φορές στο παρελθόν ο καθηγητής Αλέκος Κατεφίδης στην ομάδα του facebook «Αιτωλία και Ακαρνανία στο πέρασμα του χρόνου» ( βλέπε χάρτη 1, χάρτη 2, χαλκογραφία, και έγχρωμη απεικόνιση).
Οι παραπάνω αναφορές βοήθησαν στο να εντοπίσουμε τα τοπωνύμια και στον παραπάνω χάρτη Wrachacori ( Βραχώρι), Zapandi ( Ζαπάντι), Caliccia ( Καλύβια), Αngelo Castro ( Αγγελόκαστρο), Stonasrpo (Ασπροπόταμος =Αχελώος) και άλλα που έχουν αναφερθεί εδώ
Στα παραπάνω η προστιθέμενη αξία αυτού του χάρτη είναι η αναφορά των αρχαίων τειχών (Muraglie antiche) απέναντι ακριβώς από την τοποθεσία Strumilus (στους Μύλους), όπου έγινε η μάχη Ενετών και Οθωμανών με επικράτηση των πρώτων το 1684. Ποια είναι τα αρχαία τείχη που αναφέρει και τα απεικονίζει στις παρυφές ενός λόφου; Μήπως εκείνα της Σπολάιτας; Tης Αρχαίας Στράτου; Ή εκείνα των Φυτειών;
Επίσης ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει η προσπάθεια απεικόνισης του αναγλύφου. Μαζί με τις αναπαραστάσεις ορεινών όγκων και λόφων, περιλαμβάνονται εκείνες των ποταμών αλλά και δένδρων. Το ζήτημα είναι τι ακριβώς απεικόνιζε με τα δένδρα. Μήπως καλλιεργήσιμες εκτάσεις;
Άξια προσοχής είναι επίσης η διάσπαση της ροής του Αχελώου σε τρεις παραπόταμους σε δύο σημεία: Ένα μεταξύ Αγγελοκάστρου και Καλυβίων και ένα μεταξύ Ζαπαντίου Και «Μύλων» Οχθίων.
Όπως και να έχει, η γκραβούρα μπορεί να θεωρηθεί ως ο πρώτος γεωφυσικός χάρτης έστω και υποτυπώδης της Αιτωλοακαρνανίας…
Συμπληρωματικά ο καθηγητής και ιστορικός ερευνητής Αλέξης Κατεφίδης στην ομάδα «Αιτωλία και Ακαρνανία στο πέρασμα του χρόνου», (Aetolia Acarnania tempus) παραθέτει τα εξής ενδιαφέροντα στοιχεία:
Σχετικά με την η αναφορά των αρχαίων τειχών ( Muraglie antiche), έχει να κάνει με τα τείχη της αρχαίας Στράτου, το αναφέρει και ο Πουκεβίλ αργότερα μνημονεύοντας τον Coronelli. Tα δένδρα απεικονίζουν το βελανιδόδασος του Ξηρομέρου(περιοχή σημερινής Χρυσοβίτσας και Πρόδρομου).
Περισσότερες πληροφορίες σχετικά Iστορικές πηγές, σχεδιαγράμματα και χάρτες της μάχης των Βενετών κατά των Οθωμανών ‘‘STONASPRO’’[= στον Αχελώο], στη θέση ‘‘STURMILUS’’[=‘‘ στους Μύλους ’’] Ακαρνανίας, το 1684.και εδώ, https://www.academia.edu/.../I%CF%83%CF%84%CE%BF%CF%81%CE..
Επίσης ο συμπατριώτης μας Αλέξης Κατεφίδης αναφερόμενος σε έναν σπάνιο χάρτη-σχεδιάγραμμα της ιστορικής αυτής εποχής, παρουσιάζει αυτόν τον χάρτη και γράφει τα εξής ενδιαφέροντα στοιχεία:
O αρχαιότερος χάρτης, όπου αποτυπώνεται το“Vrachori”, “Vracori ” [=Βραχώρι], αποτελεί το σχεδιάγραμμα της στρατιωτικής επιχείρησης των Ενετών κατά των Οθωμανών στην Αιτωλία και την Ακαρνανία τον Σεπτέμβριο του 1684. Είναι δημιούργημα του μηχανικού των Ενετών Sebastian Alberti με ημερομηνία, 13 Σεπτεμβρίου 1684, και τόπο, τη “Santa Maura ” [ =Λευκάδα]. Αναγράφονται, το “Dragοmestro”(σημερινό χωριό Καραϊσκάκη), “ Porto di Dragοmestro ” [= όρμος Aστακού] η “Strovizza” [=Χρυσοβίτσα Ακαρνανίας], ο “Podromo” [=Πρόδρομος] , το βελανιδοδάσος του Ξηρόμερου,“Sturmilus” [=“στους Μύλους”, σημ. Όχθια], “Stonaspro” [=Aχελώος], “Sapandi” [= Ζαπάντι, νυν Μεγάλη Χώρα], το “Vrachori”, “Vracori ” [=Βραχώρι], τα “Calivia” [=Kαλύβια], το “Angelo Castro ” [=Αγγελόκαστρο] , η “Stiuoria” [=Γουριά;], “Catunas” [=Παλαιοκάτουνο ], το “Mastro” [= Μάστρου], η “Cattochi” [=Kατοχή], το“Gnocori ” [=Νιοχώρι] και το “Porto di Petalá ” [= όρμος Πεταλά]. Το σχεδιάγραμμα αυτό ευρίσκεται στον τόμο Carte topografiche e piante di città e fortezze per la guerra di Morea,1684-1697, του κώδικα της Μαρκιανής Βιβλιοθήκης της Βενετίας, με τα εξής στοιχεία: Biblioteca nazionale Marciana -Venezia - IT-VE0049 ; Ms.It.VII.94 (10051) (6.9.1991 PF)-GEO0025899 Αναγράφεται επί του σχεδίου η γραφική κλίμακα (scala di miglia venete 10) όπου αντιστοιχεί σε 7,9 cm (δηλ. σε κλασματική κλίμακα περίπου 1:220000). Οι διαστάσεις του φύλλου είναι: 43 cm x 30 cm.
Πηγές: agrinionews.gr, Ομάδα στο F/B «Αιτωλία και Ακαρνανία στο πέρασμα του χρόνου», (Aetolia Acarnania tempus).