Συνέντευξη της Βίκυς Μπαλωμένου για το Μουσείο Παραμυθιού Κύπρου

Πώς γεννήθηκε η ιδέα της ζωντανής ανάγνωσης παραμυθιών από εθελοντές;

Η ιδέα γεννήθηκε από το βιβλίο του Τζιάνι Ροντάρι «Παραμύθια από το τηλέφωνο». Ο γνωστός Ιταλός συγγραφέας, όταν βρισκόταν μακριά από το σπίτι για δουλειά τηλεφωνούσε στην κόρη του για να της αφηγηθεί παραμύθια. Τα παραμύθια αυτά τα εξέδωσε σε ένα βιβλίο με τίτλο παραμύθια από το τηλέφωνο. Στο Μουσείο Παραμυθιού έχουμε ένα έκθεμα, τον Τηλέμυθο, όπου ο επισκέπτης μέσω ενός παλιού τηλεφώνου, μπορεί να ακούσει δέκα παραμύθια από το συγκεκριμένο βιβλίο. Πέρυσι για πρώτη φορά πραγματοποιήθηκε με μεγάλη επιτυχία η συγκεκριμένη δράση, όπου δεκάδες εθελοντές ήρθαν στο Μουσείο ένα απόγευμα και τηλεφωνούσαν σε παιδιά για να τους αφηγηθούν το αγαπημένο τους παραμύθι. Για φέτος είχε προγραμματιστεί ξανά η ίδια δράση στις 20 Μαρτίου, Παγκόσμια ημέρα Αφήγησης.

Πώς ξεκίνησε και πώς εξελίχθηκε;

Όταν ανακοινώθηκε το κλείσιμο των σχολείων για μια εβδομάδα, σκεφτήκαμε ότι η δράση «Παραμύθια από το τηλέφωνο» έχει πιο πολύ νόημα τώρα από ποτέ άλλοτε και προχωρήσαμε άμεσα σε κάλεσμα εθελοντών. Είναι πραγματικά συγκινητική η ανταπόκριση του κόσμου, με πόσο ενθουσιασμό και με πόση αλληλεγγύη αγκάλιασαν τη δράση, θέλοντας να δώσουν χαρά στα παιδιά. Με την ανακοίνωση ότι τα σχολεία θα είναι κλειστά ως τις 10 Απριλίου αποφασίσαμε να επεκτείνουμε τη δράση για όσο θα είναι περιορισμένα.

Το ενδιαφέρον τόσο από τους εθελοντές όσο και από τους γονείς ξεπέρασε κάθε προσδοκία. Αυτό μας ευαισθητοποίησε ακόμη πιο πολύ και μας ενεργοποίησε ακόμη παραπάνω να σκεφτούμε και άλλους τρόπους να συνεισφέρουμε ως Μουσείο και να δώσουμε χρώμα στις ζωές των παιδιών. Για αυτό προχωρήσαμε και στη δράση «Να σου πω ένα παραμύθι» που περιλαμβάνει ζωντανές αφηγήσεις παραμυθιών από αγαπημένα πρόσωπα, που μοιράζονται το αγαπημένο τους παραμύθι με τα παιδιά, τονίζοντας το μήνυμα « Μένουμε σπίτι». Είναι ιδιαίτερα συγκινητικό ότι παρακολουθούν τις ζωντανές αφηγήσεις όχι μόνο από την Κύπρο αλλά και από το εξωτερικό. Ακόμη και από την Αμερική!

Τα παραμύθια τι ρόλο παίζουν; Τι ικανότητες αναπτύσσουν;

Τα παραμύθια είναι πάρα πολύ σημαντικά στην ανάπτυξη ενός παιδιού. Αναπτύσσουν τη δημιουργικότητα και τη φαντασία τους, αναπτύσσουν το λεξιλόγιο, την κριτική σκέψη, προάγουν τον προβληματισμό και την ευαισθητοποίηση των παιδιών σε διάφορα θέματα. Μια σημαντική συμβολή των παραμυθιών είναι η δυνατότητα που δίνουν στα παιδιά να ταυτίζονται με ήρωες και να επεξεργάζονται διάφορα συναισθήματα και ζητήματα που τα απασχολούν.

Ακούμε συχνά να μιλάνε για δημιουργικό χρόνο με τα παιδιά στο σπίτι. Τι σημαίνει αυτό στην πράξη;

Δημιουργικός χρόνος είναι κάθε στιγμή που περνάμε με τα παιδιά μας κάνοντας πράγματα μαζί. Μπορούμε να διαβάζουμε παραμύθια, να φτιάχνουμε ιστορίες, να ζωγραφίζουμε, να μαγειρεύουμε, να καθαρίζουμε, να παίζουμε επιτραπέζια παιχνίδια, να δημιουργούμε τα δικά μας παιχνίδια.

Αν εμπιστευτούμε τα παιδιά μας, έχουν πολλά να προτείνουν γιατί από τη φύση τους είναι δημιουργικά και έχουν φαντασία.

Ποια μέσα μπορούν να επιστρατεύσουν οι γονείς όταν η υπομονή τους εξαντλείται;

Το να είσαι περιορισμένος όλη μέρα στο σπίτι δεν είναι εύκολο. Η διαρκής απασχόληση των παιδιών απαιτεί πολλή ενέργεια και όντως πολλές φορές η υπομονή εξαντλείται. Αυτό που θα πρότεινα στους γονείς είναι αλληλοστήριξη των συντρόφων. Είναι σημαντικό ο κάθε ένας να μπορεί να έχει έστω μια ώρα για τον εαυτό του μέσα στο σπίτι. Θα μπορούσε αυτή την ώρα να διαβάζει ένα βιβλίο, να κάνει ένα μπάνιο με την ησυχία του, να κοιμηθεί, ό,τι ευχαριστεί κάποιον, είναι η ώρα που αφιερώνει στον εαυτό του ώστε να φορτίζει τις μπαταρίες του.

Τι σημαίνει «όριο» όσον αφορά την ψυχαγωγία τους με ηλεκτρονικά παιχνίδια, τηλεόραση κ.λπ;

Οι επιστήμονες υποστηρίζουν ότι ένα παιδί θα πρέπει να εκτίθεται για μια ώρα, το πολύ δυο ώρες σε οθόνη.

Στις συνθήκες που βιώνουμε θα πρότεινα καλύτερα να μιλάμε για ζώνες κατά τη διάρκεια της ημέρας. Θα πρέπει να ορίσουμε ζώνη μελέτης, ζώνη ξεκούρασης, ζώνη ηλεκτρονικών παιχνιδιών, ζώνη παιχνιδιού, ζώνη φαγητού και ζώνη ύπνου. Μπορούμε να προσθέσουμε και άλλες ζώνες ανάλογα με την κουλτούρα της οικογένειας.

Αυτές οι ζώνες δομούν την ημέρα μας και θα πρέπει να τηρούνται ώστε να υπάρχει μια ισορροπία σε όσα χρειάζεται το παιδί.

Ποια είναι η ιστορία του Μουσείου Παραμυθιού;

Στα πλαίσια της ιδιότητάς μου ως ψυχοθεραπεύτρια αξιοποιούσα πάντα τα παραμύθια στην ψυχοθεραπεία τόσο με τα παιδιά όσο και με τους ενήλικες. Επίσης έγραφα παραμύθια και έκανα συλλογή από λαϊκά παραμύθια. Μέσα από αυτή την εντατική ενασχόληση με το παραμύθι γεννήθηκε η ιδέα της δημιουργίας του Μουσείου Παραμυθιού. Μοιράστηκα την ιδέα με τον σύζυγό μου Φώτη Κακογιάννη, ο οποίος την αγκάλιασε με χαρά, και με μια ομάδα συνεργατών και κατόπιν μελέτης και σκληρής δουλειάς καταφέραμε να κάνουμε το όνειρό μας πραγματικότητα το Φεβρουάριο του 2017 και να έχουμε σήμερα αυτόν τον Μη Κερδοσκοπικό Οργανισμό (ΜΚΟ), το Μουσείο Παραμυθιού που είναι απ’ όσο κατάφερα να μάθω το μοναδικό στο είδος του στην Ευρώπη.

Πέτυχες μέσα σε αυτό το διάστημα τους αρχικούς σου στόχους;

Οι βασικοί αρχικοί στόχοι του Μουσείου Παραμυθιού ήταν η διάσωση και διάδοση της άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς που περιλαμβάνει παραμύθια, μύθους και θρύλους από την Κύπρο και την Ελλάδα και η ανάπτυξη της φιλαναγνωσίας. Θεωρώ ότι ως Μουσείο έχουμε καταφέρει σε μεγάλο βαθμό τους αρχικούς μας στόχους.

Κατόπιν πρωτοβουλίας του Μουσείου έχουμε καταφέρει να εγγράψουμε τα Κυπριακά Παραμύθια στον Εθνικό κατάλογο της Unesco. Επίσης κατά τη διάρκεια των τριών χρόνων το Μουσείο Παραμυθιού έχει αναπτύξει πολλά εκπαιδευτικά προγράμματα και δράσεις που απευθύνονται σε παιδιά, οικογένειες και εκπαιδευτικούς.

Μέσα από αυτά τα προγράμματα και τις δράσεις αναπτύχθηκε σε μεγάλο βαθμό η φιλαναγνωσία και η διάδοση των λαϊκών παραμυθιών. Φυσικά οι στόχοι αυτοί είναι διαρκείς και συνεχώς ψάχνουμε πρωτότυπους τρόπους για να τους προάγουμε. Μεγάλη ικανοποίηση για εμάς ήταν οι διακρίσεις που πήρε το Μουσείο αυτά τα χρόνια.

Συγκεκριμένα το Μουσείο κέρδισε το BIG SEE Tourism Award στη Σλοβενία και κέρδισε τον Διαγωνισμό του Οργανισμού RISE.

Ποια είναι τα μελλοντικά σου όνειρα για αυτό;

Το όραμά μου είναι να αποτελέσει ένα σημαντικό πολιτιστικό πυρήνα στην καρδιά της παλιάς Λευκωσίας που να προσφέρει ποιοτικά και καινοτόμα προγράμματα για παιδιά και οικογένειες. Ένα μελλοντικό μου όνειρο, το οποίο ήδη ξεκίνησε να υλοποιείται, είναι η ανάπτυξη προγραμμάτων που θα αναπτύσσουν την ψυχική ανθεκτικότητα των παιδιών.

Επίσης, θα θέλαμε να αναπτύξουμε τον δημιουργικό τουρισμό μέσω του Μουσείου. Τέλος ένα μεγάλο μου όνειρο είναι να αγκαλιάσουν το Μουσείο Παραμυθιού, Οργανισμοί και φορείς και να το στηρίξουν ώστε να μπορέσει να επιτελέσει τους στόχους του στο μέγιστο. Το Μουσείο Παραμυθιού αποτελεί ένα μη κερδοσκοπικό οργανισμό και θεωρώ πως έχει πολλά να προσφέρει στην κυπριακή κοινωνία γι’ αυτό και χρειάζεται τη στήριξή μας.

Για να γίνεις εθελοντής ή να δηλώσεις συμμετοχή για το παιδί σου τηλεφώνησε στο 22376522 ή στείλε μήνυμα στη σελίδα του Μουσείου Παραμυθιού στο Facebook: Μουσείο Παραμυθιού - Fairytale Museum. Κάθε μέρα στη σελίδα του Μουσείου στο Facebook live αφηγήσεις παραμυθιών.

Οι ηλικίες που απευθύνεται η δράση είναι από 3 έως 12 ετών.

Από την Νταϊάνα Άζα (This email address is being protected from spambots. You need JavaScript enabled to view it.)

Από το ένθετο περιοδικό Down Town (τεύχος 692/ 22-03-2020)

Κυκλοφορεί κάθε Κυριακή με την εφημερίδα «Φιλελεύθερος» (Κύπρος)