Βιβλιοπωλείο «Αγαύη»: ένας νέος χώρος πολιτισμού, στο Αγρίνιο

Πρόσφατα μάλιστα (19/10) πραγματοποιήθηκε και η ενδιαφέρουσα εκδήλωση/παρουσίαση του βιβλίου: «Εισαγωγή στην Κριτική του Ψηφιακού Λόγου», του Αλέξανδρου Σχισμένου από τις εκδόσεις ¨Athenschool¨ την οποία παρακολούθησαν πολλοί φίλοι του βιβλίου. Διαβάστε την ενδιαφέρουσα συνέντευξη που ακολουθεί:

- Φαντάζομαι ότι, η ρομαντική σχέση και η αγάπη για το βιβλίο έγινε εργασία -επάγγελμα, όμως η απόφαση να ανοίξετε τον δικό σας χώρο πόσο εύκολη ήταν;

ΜΑΡΓΙΑ: Η ρομαντική σχέση με το βιβλίο και η αγάπη γι’ αυτό δεν ακυρώνονται όταν αυτό γίνει αντικείμενο εργασίας, αντίθετα λειτουργούν ως βασικοί παράγοντες που θα κάνουν την προσπάθεια πιο ευχάριστη. Και σε αυτή την περίπτωση βέβαια οι δυσκολίες που προκύπτουν είναι πολλές.

ΒΑΣΙΛΗΣ: Προσπαθούσαμε ανέκαθεν να βιοποριστούμε ασκώντας κάτι που αγαπάμε, ή που θα μπορούσαμε να αγαπήσουμε ασκώντας το. Υπήρξαν φυσικά και περίοδοι που αυτό δεν ήταν εφικτό, η εμπειρία όμως που αποκομίζει κάποιος, ασχολούμενος με ετερόκλητα αντικείμενα, είναι δυνατόν να λειτουργήσει αποδοτικά στο μέλλον. Το σχόλιο αυτό το θέτω κυρίως απ’ τη δική μου σκοπιά, μιας και η Μάργια ασχολείται αποκλειστικά με τη φιλολογία, που τόσο αγαπά, τα τελευταία είκοσι και πλέον χρόνια.

Η απόφαση να προχωρήσουμε στη λειτουργία ενός δικού μας χώρου, με άξονα το βιβλίο, δεν ήταν δύσκολο να ληφθεί. Το θέλαμε και οι δύο, δουλεύαμε πάνω στη ιδέα τα τελευταία τρία χρόνια, όταν και έγινε η πρώτη απόπειρα υλοποίησής της, η οποία ανακόπηκε, λόγω των συνθηκών που δημιούργησε η πανδημία και η διαχείρισή της, παίρνοντας έτσι και τον χρόνο ώστε η σκέψη να ωριμάσει. Οι αμφιβολίες που προέκυπταν στη διαδρομή είχαν να κάνουν καθαρά και μόνο με την οικονομική κατάσταση της αγοράς και το γενικευμένο κλίμα ανασφάλειας που, δυστυχώς, τείνει να εδραιωθεί. Παρ’ όλα αυτά μαζέψαμε τις δυνάμεις μας και κάναμε το βήμα. Οφείλουμε να κινούμαστε, ειδάλλως τα πάντα θα μας βρουν κατά μέτωπο και ανέτοιμους. Έχουμε ανάγκη από μια ζωή που προχωρά, από έναν κόσμο που εξελίσσεται. Το ερώτημα που προκύπτει, το μεγάλο στοίχημα, είναι, προς ποια κατεύθυνση θα βοηθήσουμε αυτό να συμβεί.

- Εσύ προέρχεσαι από τον χώρο της εστίασης και η Μάργια είναι Φιλόλογος. Πως συνταιριάξατε μεταξύ σας τυχόν διαφορετικές αντιλήψεις και εμπειρίες ώστε να δημιουργήσετε το βιβλιοπωλείο;

ΒΑΣΙΛΗΣ: Η Μάργια είναι Φιλόλογος, ναι, όπως είπαμε και πιο πάνω, οπότε η σχέση της με την τέχνη του λόγου ήρθε σχετικά νωρίς στη ζωή της και υπήρξε άμεση. Στάθηκε, αν μπορούμε να το πούμε, τυχερή, ανακαλύπτοντας σε μικρή ηλικία τι θα ήταν αυτό που αργότερα θα κάλυπτε τα μεγάλα ¨κενά¨ που η ζωή μάς εμφανίζει ενίοτε. Για μένα, η εστίαση, και ας το συγκεκριμενοποιήσουμε, το μπαρ ή τα καφέ που λειτουργούσαν ως στέκια, γιατί ο όρος έχει πλατύνει πια πολύ, ήταν η κύρια πηγή εισοδήματος. Πέρα απ’ αυτό έχω καταπιαστεί με διάφορα στο παρελθόν. Στη λογοτεχνία, ως αναγνώστη, με οδήγησε η περιέργεια, ως γράφων ενίοτε, η μουσική.

Τώρα, οι κόσμοι που θα συναντήσει κανείς στα βιβλία είναι πάντα βγαλμένοι από τη ζωή ή και από τη φαντασία, χωρίς την οποία όμως δεν υφίσταται ζωή. Μπορούμε να τους συναντήσουμε στα πανεπιστήμια, στα μπαρ, στους δρόμους, σε κάθε σπίτι. Οπότε, κατά κάποιον τρόπο όλα μπορούν να συνδεθούν και η κοινή αντίληψη δεν είναι πάντα το ζητούμενο. Μια κοινή αντίληψη περί ζωής σαφώς και βοηθάει, κι όταν αυτή μπορεί να προέρχεται από διαφορετικές εμπειρίες, ακόμη καλύτερα. Η αλήθεια είναι πως το λογοτεχνικό μας γούστο διαφέρει κατά πολύ, αυτό όμως δεν στέκεται εμπόδιο στην αναγνώριση της αξίας της αληθινής ποίησης ή ενός συγκλονιστικού μυθιστορήματος, ενός δοκιμίου ή μιας φιλοσοφικής πραγματείας. Άρα, οτιδήποτε διαφορετικό, ως προς κάτι άλλο, μπορεί να το βοηθήσει, να το συμπληρώσει και μαζί να συνεχίσουν την πορεία τους.

- Από πού εμπνευστήκατε το όνομα «Αγαύη»; Μήπως από την αρχαία τραγωδία «Βάκχες» του Ευριπίδη ή μήπως από το φυτό που φυτρώνει στις καυτές και άνυδρες περιοχές της Αμερικής;

ΜΑΡΓΙΑ: Κάποια χρόνια πριν, το 2018 συγκεκριμένα, αποφασίσαμε να εκδώσουμε αυτόνομα την πρώτη συλλογή με ποιήματα του Βασίλη και ακολούθησαν άλλες δυο εκδόσεις με ποιήματα φίλων. Το όλο εγχείρημα λειτούργησε υπό τον τίτλο : εκδόσεις ¨Αγαύη¨, ο οποίος έμελλε να μας ακολουθεί και να χαρίσει στην προκειμένη και το όνομα στο βιβλιοπωλείο. Η αρχική ιδέα προέκυψε όντως από το φυτό Αγαύη, η ιστορία όμως της λέξης βαθαίνει αρκετά, αν τολμήσουμε μια πιο σημειολογική ή μυθολογική προσέγγιση. Περισσότερα περί Αγαύης θα μπορεί κάποιος να διαβάσει σε σχετικό κείμενο που θα δημοσιευτεί στο επόμενο φύλλο του free press που εκδίδουμε ανά άτακτα χρονικά διαστήματα. Μπορεί κανείς να το προμηθευτεί από το σταντ όπου τοποθετείται, έξω ακριβώς από το βιβλιοπωλείο, χωρίς καμιά άλλη υποχρέωση, είτε να το αναζητήσει σε επιλεγμένα στέκια της πόλης.

- Ποια ήταν η ¨ιδέα¨ γι’ αυτή την πρωτοβουλία σας, την έκδοση ενός free press; Ποιος επιμελείται την έκδοση και ποια η βασική στόχευση της εφημερίδας; Μήπως είναι η κινητοποίηση μιας κοινότητας ανθρώπων, αναδεικνύοντας την αξία του βιβλίου και της ανάγνωσης; Σε πόσα αντίτυπα κυκλοφορεί;

ΒΑΣΙΛΗΣ: Η έκδοση του έντυπου free press προέκυψε ως κάτι φυσικό. Μας αρέσει να δημιουργούμε, βρίσκουμε ευχαρίστηση στο να προσφέρουμε και όταν έχουμε την βοήθεια και τη στήριξη φίλων σε αυτό, δεν μπορεί παρά να προκύψουν όμορφα πράγματα. Την επιμέλεια την έχω αναλάβει ο ίδιος, με τις όσες γνώσεις κατέχω, για τη συγκέντρωση όμως του περιεχομένου συνδράμει στην προσπάθεια και ο καλός φίλος Κώστας Παπαπάνος, απευθυνόμενοι και οι δύο σε ανθρώπους που αγαπούν τη λογοτεχνία σε όλες τις μορφές της, είτε από τη μεριά του συγγραφέα είτε του αναγνώστη. Παρουσιάζουμε αγαπημένα βιβλία, παλαιότερα και νέα, συγγραφείς γνωστούς στο ευρύ κοινό, αλλά και άγνωστους, κείμενα στοχασμού, ποίηση, καθώς και δράσεις του βιβλιοπωλείου, παρουσιάσεις βιβλίων, συζητήσεις κ.τ.λ., που έχουν πραγματοποιηθεί είτε είναι προγραμματισμένες να συμβούν. Φαντάζομαι επομένως πως η ανάδειξη της αξίας του βιβλίου και της ανάγνωσης προκύπτει αβίαστα. Όσο για την κινητοποίηση, ατομική ή συλλογική, είναι πάντα ευχής έργον.

Για την ώρα, το κάθε φύλλο, τυπώνεται σε 200 αντίτυπα. Το πρώτο, κυκλοφόρησε τον Ιούνιο του 2022, εξαντλήθηκε σχετικά γρήγορα και είμαστε ιδιαίτερα χαρούμενοι γι’ αυτό. Το 2ο φύλλο έχει μόλις τυπωθεί, τέσσερις μήνες μετά.

- Πως ¨υποδέχτηκε¨ το Αγρινιώτικο κοινό το βιβλιοπωλείο σας;

ΒΑΣΙΛΗΣ: Πολλά χαμόγελα, πολλά ζευγάρια μάτια καθημερινώς που χαζεύουν τη βιτρίνα, αντιδράσεις ευχάριστης έκπληξης, από κάποιους που αντιλαμβάνονται την ύπαρξή του τελευταία στιγμή καθώς βηματίζουν στο στενό πεζοδρόμιο, ευχές και αναγνώριση της προσπάθειας, ένα απλό ¨μπράβο ρε παιδιά¨, το καλωσόρισμα της γειτονιάς, όλα αυτά μας κάνουν χαρούμενους και μας δίνουν δύναμη.

Ξεκινήσαμε στην καρδιά της άνοιξης, με τη διάθεση όλων, λίγο πολύ, να βελτιώνεται, οπότε υπήρξαν άνθρωποι που αγκάλιασαν το βιβλιοπωλείο απ’ την πρώτη μέρα. Το βιβλίο κινήθηκε αρκετά καλά τους καλοκαιρινούς μήνες και συνεχίζει, αλλά σε πιο αργούς ρυθμούς, μιας και η εποχή επιτάσσει άλλες προτεραιότητες, όπως την αγορά σχολικών ειδών, την οργάνωση του γραφείου κ.τ.λ.. Προσπαθούμε κι εμείς λοιπόν να σταθούμε στο ύψος των περιστάσεων και πάντα βάσει των δυνατοτήτων μας, ως μικρή επιχείρηση, στον κόσμο των μεγάλων. Είναι φορές που νιώθουμε πράγματι σαν παιδιά, κοιτάζοντας αυτόν τον κόσμο, γνωρίζοντας πως κατά βάθος μας ανήκει, κι αυτό είναι το καλύτερο που μπορείς να νιώσεις όταν κάνεις τη βόλτα σου σε ένα μικρό βιβλιοπωλείο.

- Υπάρχουν βιβλιοπωλεία θεματικά ή άλλα που απευθύνονται σε ευρύτερο κοινό. Τι είδους βιβλία έχετε στα ράφια του βιβλιοπωλείου;

ΜΑΡΓΙΑ: Η Αγαύη δεν είναι θεματικό βιβλιοπωλείο. Αγαπά όλα τα βιβλία, με γνώμονα την ποιότητα και το τι μπορεί αυτά να προσφέρουν στον αναγνώστη. Συνεπώς, στα ράφια του θα συναντήσετε κλασσικούς συγγραφείς και ποιητές από όλο τον κόσμο, σύγχρονη λογοτεχνία, δοκίμιο, βιβλία για το θέατρο, φιλοσοφία και σκέψη, μουσικά βιβλία και βιβλία γραμμένα από μουσικούς, ιστορικές μελέτες, βιβλία για την πολιτική και την κοινωνία, ψυχολογία, βιβλία αυτοβοήθειας, λογοτεχνία για εφήβους και άλλα. Να αναφέρουμε εδώ και το κομμάτι των κόμικς και των graphic novels, τομέας που δείχνει να κερδίζει συνεχώς έδαφος στο ενδιαφέρον του κοινού, με την παραγωγή του να φτάνει σε υψηλά ποιοτικώς επίπεδα. Για τους μικρούς μας φίλους υπάρχουν βιβλία για ηλικίες από δύο ετών. Κλασσικά και σύγχρονα παραμύθια, βιβλία δραστηριοτήτων και διδακτικά, εικονογραφημένα, σειρές βιβλίων με τους αγαπημένους τους ήρωες.

ΒΑΣΙΛΗΣ: Στην Αγαύη μπορεί επίσης κάποιος να βρει βιβλία ανεξάρτητων, μικρών εκδοτικών εγχειρημάτων, που δύσκολα θα συναντήσει αλλού, μιας και η διανομή τους απαιτεί ιδιαίτερη προσπάθεια, ενδιαφέρον και συνεννόηση. Δίνουμε βάση σε αυτό, στηρίζουμε νέες προσπάθειες, νέες φωνές.

Η προσπάθειά να εμπλουτίζουμε με σύνεση τη βιβλιοθήκη μας είναι διαρκής καθώς καθημερινά τυπώνονται ολόφρεσκα βιβλία. Ο εκδοτικός χώρος στην Ελλάδα είναι αρκετά ενεργός πια, με τους γνωστούς σε όλους μας εκδοτικούς οίκους αλλά και με νέους, μικρούς εκδότες, να προσπαθούν να κερδίσουν ένα κομμάτι της αγοράς. Εξαιρετικά βιβλία κυκλοφορούν από όλους, η επιλογή όμως είναι πάντα δύσκολη.

- Με ποιους τρόπους θα καταφέρετε να βοηθήσετε τον αναγνώστη ώστε να επιλέξει μέσα από εκατοντάδες τίτλους βιβλίων; Οι νέοι άνθρωποι επισκέπτονται τον χώρο σας;

ΒΑΣΙΛΗΣ: Κύριο μέλημά μας, είναι να διαθέτουμε από το βιβλιοπωλείο καλά βιβλία, βιβλία τα οποία πιστεύουμε και μπορούμε να προτείνουμε. Στα μικρά βιβλιοπωλεία συνήθως χτίζονται σχέσεις μεταξύ των δύο πλευρών κι όταν αυτό επιτευχθεί τότε όλα λειτουργούν πιο ομαλά. Δεν θες να προτείνεις ένα βιβλίο που τελικά δεν θα ικανοποιήσει τον αναγνώστη, αυτό όμως απαιτεί κάποιο είδος γνωριμίας με αυτόν, η οποία, όπως είπαμε, χτίζεται με τον χρόνο. Από την άλλη, το μεγαλύτερο κομμάτι των αναγνωστών είναι πλέον ενήμερο, πριν κάνει την επίσκεψή του σε κάποιο βιβλιοπωλείο. Η πληροφορία μέσω του διαδικτύου λειτουργεί και εδώ, κάτι που κάποιες φορές είναι καλό, άλλες όχι και τόσο. Όπως και να έχει, προσπαθούμε πάντα να καλύψουμε την ανάγκη του αναγνώστη, γι’ αυτό και καθημερινά δεχόμαστε παραγγελίες για βιβλία που μπορεί να μην διαθέτουμε αυτοστιγμεί στον χώρο μας.

ΜΑΡΓΙΑ: Σαφώς και νέοι άνθρωποι επισκέπτονται το βιβλιοπωλείο και θα έλεγα πως και το ενδιαφέρον των μαθητών για το βιβλίο έχει αυξηθεί τα τελευταία χρόνια. Αυτό διακρίνω από την καθημερινή επαφή μαζί τους, από τις ερωτήσεις που δέχομαι και τις απαντήσεις που παίρνω, αφού και το μάθημά μας είναι άρρηκτα συνδεδεμένο και με τη λογοτεχνία.

- Από την περίοδο της καραντίνας και έπειτα, έχετε παρατηρήσει αν ο κόσμος διαβάζει περισσότερο;

ΜΑΡΓΙΑ: Το βιβλιοπωλείο άρχισε να λειτουργεί τον Απρίλιο του 2022, όταν πια είχαμε βγει από όλες αυτές τις ρυθμίσεις, που ξαφνικά επιβλήθηκαν στην καθημερινότητά μας, οπότε θα απαντήσω εδώ ως αναγνώστης και όχι ως κάποιος που λειτουργεί έναν χώρο βιβλίου. Λαμβάνοντας υπόψη τη δική μας αντίδραση σε σχέση με αυτό, φαντάζομαι πως ναι. Για όποιον ήδη το βιβλίο και η ανάγνωση κατείχε μια σημαντική θέση ανάμεσα στις λοιπές ασχολίες του, ίσως να κέρδισε λίγο ακόμη χώρο. Πιθανολογώ, επίσης, πως πολλοί ήταν αυτοί οι οποίοι ανακάλυψαν, ή ανακάλυψαν εκ νέου, τη χαρά του διαβάσματος κατά τη διάρκεια εκείνης της πραγματικά δύσκολης περιόδου. Για το αν αυτό θα συνεχιστεί είναι πολλοί οι παράγοντες που θα παίξουν ρόλο.

- Ποιες άλλες ιδέες και σκέψεις έχετε που αφορούν την προώθηση του βιβλίου και της φιλαναγνωσίας; Στον φυσικό χώρο του βιβλιοπωλείου γίνονται και βιβλιοπαρουσιάσεις όπως η πρόσφατη εκδήλωση για το βιβλίο «Εισαγωγή στην Κριτική του Ψηφιακού Λόγου», του Αλέξανδρου Σχισμένου. Αυτού του είδους οι εκδηλώσεις θα συνεχισθούν;

ΒΑΣΙΛΗΣ: Οι βιβλιοπαρουσιάσεις θα συνεχιστούν, ναι. Είναι κάτι το οποίο προσπαθούμε, σαν δράση, να αποκτήσει μια κάποια περιοδικότητα, αν είναι δυνατόν μηνιαία. Εκτός της εκδήλωσης που αναφέρατε λοιπόν, τον Σεπτέμβριο παρουσιάσαμε το βιβλίο του Γιάννη Σιδεράκη ¨Μηχανάνθρωποι¨, ενός νέου συγγραφέα, που κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Οξύ. Η παρουσίαση αυτή τη φορά έλαβε χώρα στο εναλλακτικό καφενείο Σείριος, στο κέντρο της πόλης, όπου και καλεστήκαμε να φέρουμε εις πέρας το οργανωτικό κομμάτι σε συνεργασία με τους ανθρώπους του χώρου. Τον Νοέμβριο, στο χώρο του βιβλιοπωλείου θα παρουσιάσουμε τα άπαντα, ποιητικά και πεζά, του Θεόδωρου Μπασιάκου, ενός ιδιαίτερου ποιητή, που δυστυχώς δεν είναι πια μαζί μας. Το βιβλίο κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις ¨Πανοπτικόν¨, οπότε και θα φιλοξενήσουμε τον εκδότη, μαζί με άλλους καλεσμένους που θα μιλήσουν για τον ποιητή και το έργο του. Μια ακόμη εκδήλωση έχει οριστεί για την περίοδο των γιορτών, στο τέλος του έτους και πρόκειται για το βιβλίο ¨Λυκοχαβιά¨ του συντοπίτη μας δημιουργού Κώστα Μπαρμπάτση. Είναι ένα βιβλίο με διηγήματα που κυκλοφόρησε πρόσφατα από τις εκδόσεις «Κέδρος και έχει πάρει πολύ καλές κριτικές. Η παρουσίαση, αυτή τη φορά, θα γίνει στο καφέ/τσαγερία ¨Το Μύρτιλο¨. Συγκεκριμένες ημερομηνίες και άλλες λεπτομέρειες θα ανακοινώνονται στα μέσα δικτύωσης, ενώ παράλληλα θα κυκλοφορεί και έντυπο ενημερωτικό υλικό.

ΜΑΡΓΙΑ: Πολλά έχουμε κατά νου, όπως τη λειτουργία μιας ανοιχτής λέσχης ανάγνωσης, είναι όμως ακόμη νωρίς, καθώς όλα αυτά χρειάζονται οργάνωση και χρόνο. Η «Αγαύη, σαν χώρος, βρίσκεται μόλις στον έκτο μήνα λειτουργίας του, κάτι που σημαίνει πως έχουμε ακόμη πολύ δρόμο μπροστά μας.¨

Σας ευχαριστώ πολύ!

Συνέντευξη: Γιώργος Αν. Πανταζόπουλος