Από την περιγραφή του Διόδωρου που παρατίθεται παρακάτω, οι Δηριείς προκύπτει ότι ζούσαν σε διάσπαρτα οικιστικά σύνολα και κώμες.
Στους αρχαίους Δηριείς καταλογίζονται υπολείμματα φρουρίου στην αρχαία Σκουρτού και του σημερινού Λιγοβιτσίου σύμφωνα με τον αρχαιολόγο Κ.Α. Ρωμαίο.
Οι Δηριείς φέρονταν να ενεπλάκησαν στη διαμάχη Αιτωλών και Ακαρνάνων που έφερε ως αποτέλεσμα την πρώτη καταστροφή του αρχαίου Αγρινίου το 314 π.Χ. Όπως μας παραδίδει ο Διόδωρος, οι Δηριείς οχυρώθηκαν στην αρχαία πόλη του Αγρινίου για να αποκρούσουν τις επιθέσεις των Αιτωλών. Είχαν ακούσει την προτροπή του Μακεδόνα συμμάχου τους Κάσσανδρου, με την οποία τους υποδείκνυε να μαζευτούν οι κάτοικοι μικρών χωριών και πόλεων σε λίγες πόλεις. Ως επιχείρημα προέβαλλε ότι θα αποτραπεί το ενδεχόμενο να μη μπορεί να βοηθήσει ο ένας των άλλων λόγω της διασποράς των οικειών και θα μαζεύονται πιο εύκολα σε ενδεχόμενες επιθέσεις των Αιτωλών:
» …(Κάσσανδρος) συναγαγών δε τους Ακαρνάνας εις κοινήν 4 εκκλησίαν και διελθών ότι πόλεμον έχουσιν όμορον εκ παλαιών χρόνων συνεβούλευεν εκ των άνω 0χύρων και μικρών χωρίων εις ολίγας πόλεις μετοικήσαι όπως μή διεσπαρμένης της οικήσεως αδυνατωσιν αλλήλοις βοηθείν και προς τας απροσδοκήτους των πολεμίων επιθέσεις δυσχερώς αθροίζωνται .Πεισθέντων δε των Ακαρνάνων οι πλείστοι μεν εις Στράτον πόλιν συνώκησαν οχυρωτάτην ούσαν και μεγίστην, Οινιάδαι δε και τινές άλλοι συνήλθον επί Σαυρίαν, Δεριείς δε μεθ’ ετέρων εις Αγρίνιον» (Διόδωρος, ΧΙΧ, 67,4).
Σημασία είχε ότι το Ακαρνανικό αυτό φύλο έπαιξε κάποιο ρόλο στην πρώτη πολιορκία και καταστροφή της αρχαίας πόλης του Αγρινίου. Άλλωστε οι Ακαρνάνες κατείχαν την πόλη από το 321 π.Χ. από τους Αιτωλούς . Η συνέχεια επεφύλασσε την εγκατάλειψη από τον Κάσσανδρο και την επανάκτηση της πόλης από τους Αιτωλούς το 314 π.Χ.
Πηγές:
Διόδωρος ΧΙΧ, 67,4
Κ.Α. Ρωμαίου, Ανά την Ακαρνανίαν, αρχαιολογικό δελτίο
Κ.Δ. Στεργιόπουλου, Αρχαία Αιτωλία
agrinionews.gr