ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ
ΙΣΤΟΡΙΚΑ ΜΝΗΜΕΙΑ-ΙΕΡΟΙ ΝΑΟΙ ΚΑΙ ΕΞΩΚΛΗΣΙΑ
Ιερός Ναός Αγίου Νικολάου (παλαιός)
Ο παλιός ιερός ναός του αγίου Νικολάου βρίσκεται εντός του κοιμητηρίου της Τ.Κ. Καλυβίων. Χτίσθηκε από του πρώτους κατοίκους του παλιού χωριού σε μια απόσταση περίπου 250 μέτρων από το υπάρχον τότε τζαμί που είχε φτιαχτεί από τους μουσουλμάνους κατακτητές και το οποίο τζαμί, μοναδικό στην ωραιότητα του, αναφέρεται από τον Τούρκο περιηγητή Εβλιά Τσελεμπή στο πέρασμά του από το χωριό στα 1668. Ως έτος κατασκευής του ναού, θεωρείται το 1676, σύμφωνα με παλαιά επιγραφή που βρέθηκε στο ναό. Ο ταπεινός ναός του αγίου Νικολάου που χτίσθηκε από τους πρώτους Καλυβιώτες βρίσκονταν σε τέλεια αντίθεση με το ωραιότατο («χαριτωμένο» χαρακτηρίζεται από τον περιηγητή) τζαμί των Τούρκων κατακτητών, ενώ το σχήμα του δεν ξεχώριζε πολύ από τα χαμηλά πλινθόκτιστα σπίτια των χριστιανών κατοίκων του Καλιδρομίου, προφανώς, για να μην προκαλούν τον Οθωμανό Τούρκο κατακτητή. Ο ναός είναι αφιερωμένος στον άγιο Νικόλαο, πολιούχο άγιο του χωριού μας. Πιθανολογείται ότι η επιλογή του Αγίου Νικολάου, προστάτη αγίου των ναυτικών, ως πολιούχου του χωριού μας πρέπει να βασίστηκε στο γεγονός, ότι η περιοχή του παλιού χωριού ήταν πλημμυρόπληκτη κατά τους χειμερινούς, κυρίως, μήνες από τον ποταμό Αχελώο. Η εικόνα του Αγίου Νικολάου είναι του 14ου ή του 15ου πιθανώς αιώνα όπως αυτό συνάγεται από την υστεροβυζαντινή τεχνοτροπία της. Ο κοιμητηριακός, πλέον, ναός στην σημερινή του μορφή είναι ρυθμού βασιλικής, μονόχωρος, χωρίς τρούλο. Είναι πετρόκτιστος με κεραμοσκεπή. Ο ναός μεταγενέστερα επεκτάθηκε δυτικά για να καλύψει τις θρησκευτικές ανάγκες των κατοίκων του οικισμού που ο πληθυσμός του όλο και μεγάλωνε. Από το εμβαδόν του ναού εξάγεται το ασφαλές συμπέρασμα ότι το παλιό χωριό κατοικούνταν από είκοσι (20) περίπου οικογένειες. Ο Εθναπόστολος Άγιος Κοσμάς ο Αιτωλός (1714-1779), κατά κόσμο Κώνστας Δημητρίου, στην διάρκεια της Δ’ Περιοδείας του (1777-1779) και συγκεκριμένα τον Μάρτιο του 1779, αφού επισκέφτηκε για τελευταία φορά την γενέτειρα του, το Μέγα Δένδρο Θέρμου Τριχωνίδας, περιόδευσε τα χωριά της Αιτωλίας, όπως αναφέρεται σε επιστολή που έστειλε στον αδελφό του Χρύσανθο, οπότε εκτιμάται ότι διήλθε πιθανότατα και από τον Αη Νικόλα του παλιού χωριού, πριν διαβεί τον Αχελώο ποταμό, για να μαρτυρήσει στις 24 Αυγούστου 1779 στο Κολικόντασι της Βορείου Ηπείρου, από τις δυνάμεις του Κούρτ Πασά.
Ιερός Ναός Αγίου Νικολάου (νέος)
Ο νέος Ι.Ν. Αγίου Νικολάου Καλυβίων είναι χτισμένος σε κεντρικό σημείο, δίπλα στην πλατεία του χωριού μας. Η έναρξη εργασιών κατασκευής του ναού, σύμφωνα με προφορικές παραδόσεις παλιών Καλυβιωτών, τοποθετείται στα 1905 για να ολοκληρωθεί, ύστερα από αλλαγές του αρχικού σχεδίου κατασκευής και από ένα τιτάνιο αγώνα προσφοράς σύσσωμου του χωριού. Κατά το έτος 1929 ο ναός σοβατίστηκε σύμφωνα με θύμισες παλιών συγχωριανών ενώ περί το 1931 τοποθετήθηκαν τα πλακάκια του δαπέδου της. Ο ιερός ναός είναι ρυθμού βυζαντινού σταυροειδής με τρούλο και ένα καμπαναριό στην αριστερή μπροστινή πλευρά του. Είναι πετρόκτιστος με κεραμοσκεπή και λίγες τσιμεντένιες προσθήκες καθώς το οπλισμένο σκυρόδεμα (μπετόν αρμέ) άρχισε από την δεκαετία του ’20 να χρησιμοποιείται ευρέως στις κατασκευές. Η πρώτη αγιογράφηση του ναού έγινε με δωρεές των κατοίκων του χωριού κατά τα χρόνια της κατοχής και συγκεκριμένα τα έτη 1942-1943, από το ορθόδοξο Σέρβο αγιογράφο, Μιλτιάδη Νίκολιτς.Ο πολυέλαιος του ναού αγοράστηκε με δωρεές των συγχωριανών κατά το έτος 1960 ενώ τα καινούργια καντήλια του τέμπλου τοποθετήθηκαν στα 1981. Η επιμαρμάρωση του τέμπλου έγινε το έτος 1982. Η δεύτερη αγιογράφηση άρχισε μετά το έτος 1990 με πρώτη αγιογράφηση αυτής της εικόνας της Πλατυτέρας. Στη Θεία Χάρη της Παναγίας οφείλουμε την σωτηρία του χωριού μας από την θανατηφόρα πανδημία γρίπης που ενέσκηψε κατά τα έτη 1918-1919 και η οποία οδήγησε στο θάνατο δεκάδες μικρούς και μεγάλους του χωριού. Τότε ήταν που ζητήθηκε και ήρθε για προσκύνημα από τους χωριανούς μας η ιερή εικόνα της Παναγίας της Προυσιώτισσας. Την μνήμη αυτού του συμβάντος εορτάζουμε με θρησκευτική λιτανεία εικόνος της Παναγίας την πρώτη Κυριακή του μηνός Νοεμβρίου. Οι κάτοικοι του χωριού συμμετέχουν με θρησκευτική κατάνυξη κάθε χρόνο πάνδημα στην λιτανεία που ακολουθεί την Θεία Λειτουργία της Κυριακής και λαμβάνει χώρα στην πλατεία του χωριού.
Ι.Ν. Αγίου Γεωργίου (Ξωκλήσι)
Βρίσκεται στην ομώνυμη θέση «Άγιος Γεώργιος» βορειοδυτικά της Τ.Κ. Καλυβίων.Το σημερινό εκκλησάκι χτίσθηκε στα μέσα της δεκαετίας του 1910. Είναι πετρόκτιστο με κεραμοσκεπή, βυζαντινού ρυθμού σταυροειδής με τρούλο και έχει εμβαδόν περίπου 30 τετραγωνικά. Στο ξωκλήσι μόναζε μέχρι τα μέσα της δεκαετίας του ’30 ένα καλόγερος ονόματι Γιώργος, που έμενε σε δύο κελιά τα οποία είχαν τοίχους από τσατμά και βρίσκονταν στην ανατολική πλευρά του ξωκλησιού. Η περιοχή του Αγίου Γεωργίου, που περιελάμβανε δεκάδες και ίσως εκατοντάδες ποτιστικά στρέμματα, στα χρόνια της τουρκοκρατίας ήταν μετόχι της Ιεράς Μονής της Επισκοπής (Λιτζάς και Αγράφων). Είχε δωριθεί στο Μοναστήρι από κάποιο ευσεβή Τούρκο, πιθανώς ονόματι Μουσταφά ή Μουταρπάν Λαζαντί, σύμφωνα με τις θρησκευτικές παραδόσεις των περιοχών όπου χριστιανοί και μουσουλμάνοι κατοικούσαν στα ίδια τόπια. Μετά-επαναστατικά τα κτήματα της περιοχής του Αϊ Γιώργη παραχωρήθηκαν σε ακτήμονες Καλυβιώτες.
Ι.Ν. Ζωοδόχου Πηγής (Αγίας Ελεούσας) (Ξωκλήσι)
Βρίσκεται στη θέση «Ξυλεία», στην νοτιοανατολική πλευρά του οικισμού Αγίου Γεωργίου Kαλυβίων και στο δρόμο που συνδέει τον οικισμό με τη γέφυρα της ΔΕΗ στον Αχελώο ποταμό. Χτίσθηκε κατά τα έτη 2001-2002 στην ίδια περίπου θέση που βρίσκονταν το παλιό ξωκλήσι το οποίο είχε κτισθεί κατά το έτος 1953. Στο νέο ξωκλήσι της Αγίας Ελεούσας έγινε για πρώτη φορά λειτουργία (Θυρανοίξια) ανήμερα της γιορτής της Ζωοδόχου Πηγής στις 2 Μαΐου 2003.
Ι.Ν. Αγίου Δημητρίου (Ξωκλήσι)
Βρίσκεται επί της επαρχιακής οδού Αγρινίου - Καλυβίων στον οικισμό Πλάτανος και χτίσθηκε κατά τα έτη 1997-1999 με φροντίδα κυρίως των κατοίκων του οικισμού Πλατάνου. Στο νέο ξωκλήσι έγινε για πρώτη φορά λειτουργία (Θυρανοίξια) ανήμερα της γιορτής του Αγίου Δημητρίου του Μυροβλύτη, στις 26 Οκτωβρίου 1999.