Ο πανηγυρικός της ημέρας για την «28η Οκτωβρίου 1940»εκφωνήθηκε από την εκπαιδευτικό του Γυμνασίου Καλυβίων, κα Ρούλα Κοκορέα, ενώ στη συνέχεια οι μαθητές και οι μαθήτριες του Νηπιαγωγείου, του Δημοτικού Σχολείου και του Γυμνασίου Καλυβίων, παρέλασαν στους κεντρικούς δρόμους, καταχειροκροτούμενοι από τους κατοίκους του χωριού που τους παρακολουθούσαν με ενθουσιασμό…
Το τρισάγιο στη μνήμη των αγωνιστών που έπεσαν υπέρ Πίστεως και Πατρίδος, εψάλλη από τον ιερέα Θ. Αθανασόπουλο, στο Μνημείο των Πεσόντων, στο προαύλιο του Δημοτικού Σχολείου.
Ακολούθησε η κατάθεση στεφάνων, από τους μαθητές των σχολείων, από τον Πρόεδρο της Κοινότητας Καλυβίων, Δ. Αναστασίου, από την Πρόεδρο του Συλλόγου Γυναικών Καλυβίων Μαίρη Απ. Ζαπαντιώτη, από τον Σύλλογο Γονέων & Κηδεμόνων του Δημοτικού Σχολείου και από εκπρόσωπο του Εκκλησιαστικού Συμβουλίου Ι.Ν. Αγ. Νικολάου.
Τηρήθηκε ενός λεπτού σιγή στη μνήμη των ηρωϊκώς πεσόντων Ελλήνων κατά τον ελληνο-ιταλικό πόλεμο του 1940-41 και στο τέλος της τελετής όλοι οι μαθητές τραγούδησαν τον Εθνικό μας ύμνο!
Η ομιλία της καθηγήτριας κας Ρούλας Κοκορέα για την Εθνική Επέτειο:
"28η Οκτωβρίου 1940.
Μία επέτειος, ένας θρύλος, μία μνήμη και ένα χρέος. Υπάρχουν μέρες που δεν λησμονιούνται και δεν φοβούνται το θάνατο. Όσο περνούν τα χρόνια, αποκτούν ολοένα μεγαλύτερη τιμή και αίγλη. Μια από αυτές είναι η 28η Οκτωβρίου 1940. Είναι η μέρα που οι Έλληνες, με συσσωρευμένες μέσα στην ψυχή τους τις προγονικές αρετές της φυλής, αντιμετώπισαν νικηφόρα έναν πανίσχυρο εχθρό που διανοήθηκε να καταλύσει τις ελευθερίες τους.
Οι Έλληνες όμως δεν έχουν μάθει να σκύβουν το κεφάλι σε έναν δυνάστη και είχαν πάντα κακή σχέση με τους τυράννους. Είναι γνωστό σε όλους ότι η Ελλάδα είναι η χώρα που γέννησε τη δημοκρατία. Είναι επίσης σαφές ότι όταν οι 300 Σπαρτιάτες και οι 700 Θεσπιείς στάθηκαν απέναντι στον βασιλιά της Περσίας, στάθηκαν μεταξύ άλλων και απέναντι στην απολυταρχία. Δεν είναι τυχαίο άλλωστε ότι οι Αθηναίοι ηρωοποίησαν και τίμησαν ως ημίθεους τους τυραννοκτόνους Αρμόδιο και Αριστογείτονα. Το έκαναν αυτό για να υπενθυμίσουν ότι η τυραννία δεν ταιριάζει σε τούτο τον τόπο.
Η 28η Οκτωβρίου είναι μια μέρα ξεχωριστή. Είναι μια μέρα που ανοίγει σελίδες δόξας και μεγαλείου στην ελληνική ιστορία. Είναι μια μέρα κατά την οποία δεν διακυβεύτηκε μονάχα η ελευθερία και η ανεξαρτησία της χώρας μας αλλά και η τύχη και το μέλλον ολόκληρης της ανθρωπότητας.
Σαν σήμερα πριν από 79 χρόνια ακριβώς ο Ιταλός δικτάτορας Μουσολίνι, μέσω του πρεσβευτή του στην Ελλάδα, επέδωσε στον τότε πρωθυπουργό της χώρας, Ιωάννη Μεταξά, το τελεσίγραφο, με το οποίο ζητούσε την κατοχή ορισμένων ελληνικών περιοχών. Αν η Ελλάδα δεν δεχόταν, τότε θα τις καταλάμβανε με τα όπλα.
Και ήταν ακριβώς αυτή η ιστορική στιγμή που ο τότε Έλληνας πρωθυπουργός απάντησε ΟΧΙ, διερμηνεύοντας την θέληση της συντριπτικής πλειοψηφίας των Ελλήνων, οι οποίοι ξεχύθηκαν στους δρόμους και ζητούσαν όλοι, ο καθένας με τον τρόπο του, να προσφέρουν σ’ αυτόν τον πόλεμο. Ο ίδιος ο δικτάτορας σε ανακοινώσεις προς τον Αθηναϊκό Τύπο στις 30 Οκτωβρίου είχε πει «για να αποφύγουμε τον πόλεμο πρέπει να γίνουμε εθελοντές δούλοι και να πληρώσουμε αυτήν την τιμή με το άπλωμα του δεξιού χεριού της Ελλάδας προς ακρωτηριασμό από την Ιταλία και του αριστερού από την Βουλγαρία».
Ο Μουσολίνι, με 100.000 στρατιώτες που είχε συγκεντρωμένους στην Αλβανία, πίστευε πως θα κατακτούσε την Ελλάδα με μεγάλη ευκολία. Ενώ όμως στην αρχή οι Έλληνες αποτραβήχτηκαν από τα σύνορα και οι Ιταλοί κατέλαβαν μικρές ελληνικές περιοχές, στις 14 Νοεμβρίου αρχίζει η αντεπίθεση και τα ελληνικά στρατεύματα γνωρίζουν μεγάλες επιτυχίες, όπως στη μάχη της Πίνδου, στην Ήπειρο και στη Δυτική Μακεδονία. Επί έξι μήνες τα ελληνικά όπλα κρατούν μακριά τον εχθρό και του προξενούν σημαντικές καταστροφές. Το βάρος της άμυνας έφερε η μεραρχία Ηπείρου που είχε την τύχη να υπερασπίζεται την τιμή και την εδαφική ακεραιότητα της χώρας εναντίον ασύγκριτα υπέρτερων δυνάμεων.
22 Νοεμβρίου, Κορυτσά: Ενθουσιασμός απερίγραπτος. Στην πρωτεύουσα και στις άλλες ελληνικές πόλεις ο κόσμος ξεχύνεται στους δρόμους για πανηγυρίσει την νίκη. 6 Δεκεμβρίου, Άγιοι Σαράντα, 8 Δεκεμβρίου, Αργυρόκαστρο. Οι θρίαμβοι των Ελλήνων καταρρίπτουν το μύθο για το αήττητο του Άξονα, αναζωπυρώνουν το θάρρος των συμμαχικών δυνάμεων και οπλίζουν τους λαούς με την προσδοκία της νικηφόρας έκβασης του πολέμου. Η γενναιότητα των Ελλήνων μετουσιώθηκε σε πηγή ελπίδας και θάρρους για τα άλλα έθνη της Δύσης.
Αμέτρητοι είναι οι έπαινοι που ακούστηκαν για την Ελλάδα την εποχή εκείνη. «Το φως της Ελλάδας», έλεγε ο Υπουργός Εξωτερικών της Μεγάλης Βρετανίας, «το φως του πολιτισμού κατά της βαρβαρότητας, που δεν έσβησε ποτέ δια μέσου των αιώνων, φέγγει σήμερα λαμπρότερο παρά ποτέ. Το αδάμαστο φρόνημα των Ελλήνων αποτελεί έμπνευση για μας». Από το ρωσικό ραδιόφωνο την ίδια περίοδο ακούστηκε η δήλωση: «Πολεμήσατε άοπλοι κατά πάνοπλου εχθρού και νικήσατε. Δεν μπορούσε να γίνει διαφορετικά, γιατί είστε Έλληνες. Χάρη στις θυσίες σας κερδίσαμε χρόνο, για ν’ αντισταθούμε. Ως Ρώσοι και ως άνθρωποι σας ευγνωμονούμε.».
Όταν ο Μουσολίνι αντιλήφθηκε πως δεν υπήρχε για το στρατό του σωτηρία, ζήτησε τη βοήθεια του Γερμανού συμμάχου του, του Χίτλερ. Έτσι, τον Απρίλιο του 1941 η ναζιστική Γερμανία επιτίθεται κατά της Ελλάδας. Και στη δεύτερη αυτή εισβολή οι Έλληνες απάντησαν και πάλι ΟΧΙ. Μόνοι τους αντιμετώπισαν δύο μεγάλες δυνάμεις και λίγες μέρες αργότερα υπέκυψαν. Άρχισαν, λοιπόν, τα μαύρα χρόνια της γερμανοϊταλικής κατοχής.
Για τέσσερα σχεδόν χρόνια οι Έλληνες υπέφεραν από την πείνα, τις στερήσεις αλλά και από τα βασανιστήρια και τις εκτελέσεις. Για τα πάθη των Ελλήνων την περίοδο της Κατοχής, δεν χρειάζεται να πούμε πολλά, καθώς είναι ήδη γνωστά. Άλλωστε τί να πρωτοαναφέρει κανείς; Τον τραγικό χειμώνα του 41-42, με θύματα της πείνας κυρίως παιδιά; Ή τις ακρότητες των Βουλγαρικών και γερμανικών κατοχικών δυνάμεων με τις μαζικές εκτελέσεις στην Δράμα, στα Καλάβρυτα, στο Δίστομο, στην Ήπειρο και παντού σε όλη την Ελλάδα…ασφαλώς και στην περιοχή μας με την εκτέλεση των 59 πατριωτών στις 31 Ιουλίου του 44. Οι Έλληνες όμως συνεχίζουν την αντίσταση εναντίον του εισβολέα. Οργανώνουν αντάρτικες ομάδες στα βουνά, τυπώνουν παράνομες εφημερίδες, ενώ πολλοί διέφυγαν στην Αίγυπτο, εκεί όπου δημιουργήθηκε ένας νέος ελληνικός στρατός που πολέμησε μαζί με τους άλλους συμμάχους μέχρι την απελευθέρωση της Ελλάδας, στις 12 Οκτωβρίου 1944. Εκείνη την ημέρα οι πολίτες συρρέουν στην Πλατεία Συντάγματος στην Αθήνα, για να γευτούν τις πρώτες ώρες της ανακτημένης ελευθερίας.
Η απελευθέρωση της πρωτεύουσας από το γερμανικό ζυγό συμβόλιζε την απαλλαγή όλης της Ελλάδας από τα δεσμά και γεννούσε ελπίδες για την κατοχύρωση ενός καλύτερου μέλλοντος.
Το ΟΧΙ είναι το μέγιστο κατόρθωμα της ενότητας και αποφασιστικότητας των Ελλήνων. Είναι σταθμός με βαθύ νόημα, γιατί θα συμβολίζει πάντοτε την πάλη του δίκαιου με το άδικο, την πάλη για την αρετή και τα ανθρώπινα δικαιώματα.
Η 28η Οκτωβρίου θα παραμείνει ένα μεγάλο κεφάλαιο στην ιστορία του ελληνικού έθνους. Είναι χρέος, ωστόσο, και καθήκον μας σήμερα να θυμόμαστε τις θυσίες των προγόνων μας που θα μας καθοδηγούν και θα μας εμπνέουν στους δικούς μας σημερινούς αγώνες ενάντια στον πόλεμο -όπου και αν αυτός συμβαίνει-, ενάντια στον ολοκληρωτισμό, στο φανατισμό και τη μισαλλοδοξία.
Οι αγώνες των Ελλήνων αυτών μπορούν και πρέπει να αποτελούν μια σύγχρονη για μας πυξίδα με προσανατολισμό την παγκόσμια ειρήνη, τη δημοκρατία και την ισότητα όλων των πολιτών αυτού του κόσμου.
Αγαπητοί μαθητές, κάθε νέα γενιά ανθρώπων έχει την ίδια μοίρα: να διορθώνει τα λάθη των προηγούμενων. Δεν είστε οι μόνοι στους οποίους πέφτει αυτό το βάρος. Μέσα και σε σας λάμπει το ίδιο φως, το ίδιο νεανικό πάθος, ο ίδιος ρομαντισμός στον οποίο όλοι βασιζόμαστε για να βρείτε την ισορροπία ανάμεσα στα άκρα, να βάλετε τη λογική μπροστά από τον παραλογισμό της βίας.
Βασιζόμαστε στα όνειρα και στην δύναμη των νέων, που έχουν το κουράγιο και το ψυχικό σθένος να παλέψουν για κάτι καλύτερο μαθαίνοντας από τα λάθη του παρελθόντος".
Φωτογραφίες: Γιώργος Πανταζόπουλος