Πέμπτη 23 Φεβρουαρίου 2023
Ο συμπατριώτης μας Χαράλαμπος Β. Φασούλας, με καταγωγή από τα Καλύβια Αγρινίου, για σχεδόν 30 χρόνια εργάζεται ως Αρχαιοφύλακας και υπεύθυνος Ασφαλείας, σε σημαντικούς αρχαιολογικούς χώρους της Αθήνας, ενώ επί σειρά ετών ήταν στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο ( Ε.Α.Μ.) το παλαιότερο μουσείο της Ελλάδας. Δείτε τη συνέντευξη που μας παραχώρησε:
1. Πόσα χρόνια εργάζεσαι στο Αρχαιολογικό Μουσείο; Πως προέκυψε αυτή η εργασία:
Στο Υπουργείο Πολιτισμού διορίστηκα πριν 30 χρόνια, το 1993. Από την πρώτη στιγμή τοποθετήθηκα στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο (Ε.Α.Μ) όπου ήταν και η οργανική μου θέση.
2. Τι προσόντα απαιτούνται, ποια εκπαίδευση έκανες πριν αναλάβεις, τα καθήκοντα και ποια είναι αυτά;
Η εργασία προέκυψε μετά από προκήρυξη του Υπουργείου Πολιτισμού, πρόσληψη για τις Ανάγκες Ασφάλειας – Φρούρησης των Αρχαιολογικών Χώρων, καθώς και των Μουσείων, πανελλαδικά. Τα προσόντα που απαιτούνται σήμερα είναι το απολυτήριο Δ.Ε. Εκπαίδευσης, Ι.Ε.Κ Αρχαιοφυλάκων, καθώς και πιστοποιημένη ξένη γλώσσα αγγλικά.
Στην προκήρυξη του 1993 τα προσόντα ήταν απολυτήριο Δ.Ε. καθώς και προϋπηρεσία σε συναφή εργασία. Πριν τον διορισμό μου στο Υπουργείο Πολιτισμού, είχα διοριστεί ως Προσωπικό Ασφαλείας Φρούρησης Δημοσίων Οργανισμών και Τραπεζών, όπου και έλαβα εκπαίδευση στην Σχολή Αστυφυλάκων, στην Νέα Φιλαδέλφεια και αποφοίτησα σαν ένοπλος φρουρός, έχοντας καθήκοντα ασφαλείας φρούρησης. Με τον διορισμό μου στο Υπουργείο Πολιτισμού έλαβα μέρος σε πρακτική εκπαίδευση στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο ( Ε.Α.Μ.) από αρχαιολόγους –αρχιτέκτονες –συντηρητές καθώς και θεωρητική εκπαίδευση στις εγκαταστάσεις της ΕΛ.ΑΣ στην Λεωφ. Μεσογείων.
Ξεκίνησα με καθήκοντά ασφάλειας-φρούρησης και πληροφόρησης των επισκεπτών σε όλες τις αίθουσες των εκθεμάτων του Ε.Α.Μ καθώς και συνοδεία, εποπτεία αρχαίων εκθεμάτων προς συντήρηση και επιστροφή στη θέση τους. Επίσης φρούρηση των αρχαίων που δινόταν με δανεισμό σε μουσεία ξένων χωρών, καθώς και σε άλλα μουσεία εντός του Ελλαδικού χώρου.
Για πολλά χρόνια ανέλαβα την ευθύνη της πρωινής ασφάλειας στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο ( Ε.Α.Μ.) ένα πόστο νευραλγικό υψίστης για την ασφάλεια του Μουσείου, έχοντας να διαχειριστώ ευαίσθητα και απόρρητα δεδομένα όπως συναγερμούς, κωδικούς κλειδοθήκες, πρωτόκολλα έκτακτης ανάγκης, καθώς και το Δωμάτιο Ελέγχου, με ηλεκτρονικά μέσα όλων των χώρων του Μουσείου.
3. Το Μουσείο είναι από τα πιο σημαντικά και σπουδαία που διαθέτει η χώρα μας. Πως νιώθεις που εργάζεσαι σε ένα χώρο «γεμάτο» Ελληνική ιστορία και αποτελεί ένα μεγάλο ¨κομμάτι¨ του πολιτισμού μας;
Το Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο ( Ε.Α.Μ,) ιδρύθηκε το 1829 και είναι το πρώτο Μουσείο του Ελληνικού κράτους μετά την απελευθέρωση από τον οθωμανικό ζυγό και την επανασύστασή του. Σήμερα είναι το μεγαλύτερο μουσείο της Ελλάδος και από τα σημαντικότερα στον κόσμο!
Oι συλλογές του αριθμούν περισσότερα από 11.000 εκθέματα και προφέρουν στον επισκέπτη ένα πανόραμα του αρχαίου Ελληνικού Πολιτισμού από τις αρχές της προϊστορίας έως την μετέπειτα αρχαιότητα. Για όλα αυτά αισθάνομαι υπερηφάνεια και δέος που εργάζομαι ανάμεσα στα αριστουργήματα των αρχαίων Ελλήνων και παίρνω την αύρα τους και την θετική τους ενέργεια!
4. Καθημερινά οι επισκέπτες είναι χιλιάδες και από όλο των κόσμο. Πως λειτουργείται και πως καθοδηγείται όλους αυτούς τους ανθρώπους. ώστε να απολαύσουν την επίσκεψή τους στο Μουσείο;
Oι χιλιάδες επισκέπτες που προσεγγίζουν το Μουσείο ενημερώνονται κατά την είσοδο τους, από το υλικό που βρίσκεται τοποθετημένο στα stands (πινακίδες), στην πλατεία του Μουσείου. Ανάμεσα στους επισκέπτες υπάρχουν φύλακες παρατηρητές, που δίνουν προτεραιότητα σε ευάλωτα άτομα και τους προστατεύουν από τυχόν παραβατικούς. Στην συνέχεια τους υποδέχονται οι φύλακες στις εξωτερικές γκαρνταρόμπες προκειμένου να αφήσουν τα προσωπικά τους είδη με ασφάλεια. Κατόπιν, περνώντας την κεντρική είσοδο ελέγχονται από μηχανήματα υπερήχων προκειμένου να αποφευχθεί η μεταφορά επικίνδυνων υλικών ( όπλα, ουσίες, εκρηκτικά). Οι φύλακες υποδοχείς τους καλωσορίζουν και τους οδηγούν με τάξη προς το ταμείο δίνοντάς τους τις απαραίτητες πληροφορίες εξειδικευμένες σύμφωνα με τα ενδιαφέροντα του κάθε επισκέπτη.
5. Κάποια γεγονότα ή περιστατικά που θυμάσαι και σου έκαναν εντύπωση.
Αυτό που μου έκανε εντύπωση στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο ( Ε.Α.Μ.), ήταν τον Δεκέμβριο του 2019, όταν τοποθετήθηκαν θραύσματα λίθων από την επιφάνεια της Σελήνης, τα οποία είχε συλλέξει το διαστημόπλοιου «ΑΠΟΛΛΩΝ ΙΙ», δίπλα στον μηχανισμό των Αντικυθήρων προκειμένου να θυμίζουν την σημασία της Σελήνης στην αρχαιότητα για πολλές ανθρώπινες δραστηριότητες.
6. Είσαι ικανοποιημένος από την εργασία σου αυτή; Τι είναι αυτό που την κάνει να ξεχωρίζει;
Θεωρώ ότι ήταν και είναι ευλογία να εργάζομαι σε αυτή την θέση που υπηρετώ για τριάντα χρόνια γιατί είναι ξεχωριστή έχοντας καθημερινά επαφή με την πολιτιστική κληρονομία της αρχαίας Ελλάδας η οποία επηρέασε τον σύγχρονο πολιτισμό μας καθώς και τον Ευρωπαϊκό και τον παγκόσμιο, δίνοντας τη βάση για τα μεγαλύτερα επιτεύγματα όπως Δημοκρατία, φιλοσοφία, Ολυμπιακοί Αγώνες, Θέατρο, αρχιτεκτονική, μαθηματικά, σύσταση δικαστηρίων, Ιατρικής κ.α.
7. Έχεις εργαστεί σε άλλα μουσεία;
Στην διαδρομή της υπηρεσίας μου έχω εργαστεί εκτός από το Ε.Α.Μ. και στους παρακάτω χώρους: Tο 2008 αναβαθμίστηκα σε Αρχιφύλακα και αποσπάστηκα για δύο χρόνια στον Ιερό Βράχο, στον αρχαιολογικό χώρο της Ακρόπολης (Παρθενώνας) έχοντας υπό την ¨ευθύνη¨ μου 130 αρχαιοφύλακες.
Το διάστημα αυτό μου ανατέθηκε η μεταφορά των αρχαίων εκθεμάτων από το παλιό Μουσείο, στο Νέο Μουσείο της Ακρόπολης. Με το πέρασμα της διετίας επέστρεψα στην βάση μου. Από τις αρχές του 2020, μετατέθηκα στην Εφορεία Αρχαιοτήτων Ανατολικής Αττικής, όπου υπηρετώ μέχρι σήμερα και ανήκουν οι ιστορικοί χώροι: η Μονή Καισαριανής, Βυζαντινή εκκλησία, κτισμένη το 1100 μ.Χ. πάνω σε αρχαίο ναό, πιθανώς αφιερωμένος στον θέα Αφροδίτη, η Μονή Αστερίου στον Υμηττό, Βυζαντινή εκκλησία του 10ου αι. Το 1950, η βασίλισσα Φρειδερίκη επισκέφτηκε τον χώρο και τον μετέτρεψε σε προσωπικό της ησυχαστήριο και ασχολείτο πολύ με τον εσωτερισμό και τις εσωτερικές φιλοσοφίες. Επίσης τον χώρο τον επισκέφτηκε και η Δούκισσα της Πλακεντίας , θεωρώντας ότι ο συγκεκριμένος χώρος είχε και έχει κάτι ιδιαίτερο και μοναδικό.
Ο Μάνος Χατζηδάκης έγραψε το πολύ γνωστό τραγούδι «Εκεί ψηλά στον Υμηττό υπάρχει κάποιο μυστικό» υπονοώντας κατά τα λεγόμενα, τον κρυφό έρωτα ενός γόνου της βασιλικής οικογενείας και μιάς πανέμορφης ηθοποιού όπου ήταν ο χώρος συνάντησής τους…!!!
Στην Ομορφοκκλησιά, εκκλησία χτισμένη από υλικά άλλου αρχαιοελληνικού κτιρίου του 12ου αι. το σημαντικό στοιχείο που φέρει είναι ότι, τον 13ο αιώνα, η μεγάλη τέχνη έβρισκε ¨δρόμους¨ σε ταπεινές επαρχίες όπου υπήρχαν άνθρωποι ικανοί και πρόθυμοι να τις υιοθετήσουν. Είναι σημάδι της πνευματικής και καλλιτεχνικής ευρωστίας που καλλιεργείτο όχι από μεγάλους άρχοντες εκκλησιαστικούς ή πολιτικούς, αλλά από τον απλό λαό.
8. Κάποιες αίθουσες του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου ( Ε.Α.Μ.) που εσύ ξεχωρίζεις περισσότερο για τα εκθέματά της.
Όλα τα εκθέματα που έχουν επιλεγεί για τις αίθουσες του Ε.Α.Μ είναι αριστουργήματα. Εμένα μου προκαλούν ιδιαίτερη συγκίνηση οι εξής χώροι:
H «αίθουσα Μυκηνών» με την ολόχρυση προσωπίδα του Αγαμέμνονα.
Η αίθουσα που αναπαριστά την μάχη των Θερμοπυλών με τα αυθεντικά βέλη και δόρατα των Σπαρτιατών, καθώς και την στρατηγική των πολεμιστών, όπου στο θάρρος τους υποκλίνεται όλος ο σύγχρονος κόσμος και διδάσκεται σε όλα τα στρατιωτικά σχολεία παγκοσμίως.
Η αίθουσα που στέκεται αγέρωχος ο Ποσειδώνας.
Η αίθουσα «Αιγυπτιακών εκθεμάτων», όπου υπάρχουν ανθρώπινα σώματα τα οποία χρονολογούνται πριν 3.000 χρόνια και παραμένουν αναλλοίωτα στο χρόνο.
Τέλος, η «αίθουσα 39», όπου μέσα σε ειδική προθήκη και με ελεγχόμενο σταθερό μικροκλίμα, βρίσκεται ο «Μηχανισμός των Αντικυθήρων, ο αρχαιότερος πολυσύνθετος μηχανικός υπολογιστής, ο οποίος προσδιόριζε με απόλυτη ακρίβεια τη θέση του Ηλίου και της Σελήνης, προέβλεπε την έκλειψη του Ηλίου και της Σελήνης για την τήρηση ενός πολυετούς ημερολογίου, καθώς και τον προσδιορισμό του χρόνου τέλεσης των Πανελληνίων Αγώνων στην Ολυμπία, τη Νεμέα, τα Ίσθμια, τους Δελφούς και την Δωδώνη.
9. Τι θα έλεγες σε όσους θέλουν τα επισκεφθούν το Μουσείο, αξίζει ο κόπος;
Θεωρώ ότι πρέπει να γίνει σκοπός ζωής κυρίως των Ελλήνων η επίσκεψη στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο ( Ε.Α.Μ.) , θα βρεθούν σε ένα χώρο μαγικό εκεί μέσα και νοερά θα μεταφερθούν χιλιάδες χρόνια πίσω, θα ανακαλύψουν ποσό εφευρετικοί, έξυπνοι και διορατικοί ήταν οι πρόγονοί μας, που ανέπτυξαν αυτόν τον σπουδαίο πολιτισμό.
10. Κάτι που θα ήθελες να συμπληρώσεις ή να τονίσεις από την εμπειρία σου όλα αυτά τα χρόνια.
Τελειώνοντας θα ήθελα να αναφέρω ότι, όλο αυτό το ¨μαγικό¨ ταξίδι επαγγελματικής ζωής φτάνει προς το τέλος του σε λίγους μήνες, λόγω συνταξιοδότησης μου. Θα ήθελα να ευχαριστήσω το Υπουργείο Πολιτισμού, όλους τους συναδέλφους που συνεργαστήκαμε όλα αυτά τα χρόνια προϊσταμένους και υφισταμένους, να ζητήσω ένα μεγάλο συγγνώμη σε αυτούς που πάνω στην ένταση της εργασίας ανέβηκαν λίγο οι ¨τόνοι.¨ Όλους τους εξωτερικούς συνεργάτες και ιδιαίτερα να ευχαριστήσω τους εκατομμύρια επισκέπτες που όλα αυτά χρόνια τίμησαν με την παρουσία τους τον Αρχαίο Ελληνικό Πολιτισμό και την πατρίδα μας την Ελλάδα.
Να ευχηθώ καλή δύναμη στους νέους συναδέλφους και καλό υπόλοιπο στους παλιούς. Να δηλώσω απερίφραστα την ευγνωμοσύνη μου και την ευχαρίστησή μου που υπηρέτησα το ένδοξο σώμα των Αρχαιοφυλάκων.
Και ένα υστερόγραφο
Ο κλάδος των αρχαιοφυλάκων έχει ιστορία 150 χρόνων με προοπτικές εξέλιξης και αναβάθμισης για πολλά χρόνια ακόμη. Επίσης είναι η εμπροσθοφυλακή της ¨βαριάς¨ βιομηχανίας της πατρίδας μας, που είναι ο τουρισμός, με τεράστιο όγκο εργασιών σε όλη την επικράτεια, κάτω από δύσκολες και δυσμενείς συνθήκες. Οι αρχαιοφύλακες είναι μονίμως αδικημένοι και μόνο με το φιλότιμο και την αυταπάρνηση φέρουν εις πέρας αυτό το δύσκολο έργο. Όμως θα δανειστώ τα λόγια ενός ήρωα πιλότου ότι, «…χρωστάμε στην Ελλάδα και δεν μας χρωστάει».
Επιμέλεια συνέντευξης: Γιώργος Αν. Πανταζόπουλος
