«Δράξασθε παιδείας» - Τα μηνύματα της επανάστασης του 1821

Διπλή γιορτή. Τιμούμε την έναρξη της Επανάστασης του 1821, το μεγαλύτερο ιστορικό γεγονός της νεότερης ιστορίας μας, αφού με αυτήν το έθνος μας κατόρθωσε να αποκτήσει κρατική υπόσταση.

Μαζί με την εθνική μας επέτειο γιορτάζουμε και τον Ευαγγελισμό της Θεοτόκου, που συμβολικά ταυτίστηκε με την επανάσταση του λαού για να υποδηλώσει ότι το ευαγγέλιο της σωτηρίας του ανθρώπου εξομοιώνεται με τη λύτρωση του έθνους από τη σκλαβιά.

«Μεγαλύνει η ψυχή μου τον Κύριον, και ηγαλλίασεν το πνεύμα μου επί τω Θεώ τω σωτήρι μου ότι επέβλεψεν επί την ταπείνωσιν της δούλης Αυτού... Οτι εποίησεν μοι μεγάλα ο δυνατός, και άγιον το όνομα Αυτού» Και ο Θεός, με αυτό τον τρόπο, έδωσε στην Παναγία τη δυνατότητα να αποφασίσει μόνη της, δίνοντας της την χαρά της συνδημιουργίας. Μη φοβού… Και ο λαός αποφασίζει μόνος του, μη φοβού, σήμανε η ώρα… Αναγεννιέται η ψυχή,  ανοίγει ο δρόμος για τη σωτηρία της, αναγεννιέται το έθνος… 

Στα τετρακόσια χρόνια σκλαβιάς, που ακολούθησαν την άλωση της Πόλης, οι Έλληνες πίστευαν ακράδαντα ότι είναι οι συνεχιστές όχι μόνο της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας αλλά και της αρχαίας Ελλάδας.

Ο λαός μας κατόρθωσε να μην αφομοιωθεί, αλλά να διατηρήσει την εθνική του ταυτότητα, όπως αυτή εκφράζεται μέσα από τη γλώσσα του και τη θρησκεία του.

Σ΄ αυτό συνέβαλλαν πολλοί: η Εκκλησία, που υπήρξε «η Κιβωτός του Έθνους», ο ρασοφόρος δάσκαλος, ο Κοσμάς ο Αιτωλός και οι δάσκαλοι του Γένους, οι οποίοι με τα κείμενά τους βοήθησαν στην πνευματική αφύπνιση του Γένους.

Ο Ρήγας Φεραίος, ο Αδαμάντιος Κοραής, ο Ευγένιος Βούλγαρης, ο Άνθιμος Γαζής και άλλοι Έλληνες διαφωτιστές βρήκαν πρόσφορο έδαφος για να ριζώσει και να βλαστήσει ο σπόρος της λευτεριάς.

Χωρίς αμφιβολία, ο αγώνας αυτός έχει την ουσία και τις διαστάσεις ενός θαύματος. «Γιατί στο θαύμα κι όχι στη λογική, χρωστάει την ανάστασή του το Γένος», έγραψε ο στρατηγός Μακρυγιάννης. Και η λογική έλεγε ότι οποιαδήποτε προσπάθεια εξέγερσης απέναντι στην Οθωμανική αυτοκρατορία ήταν, εκ των προτέρων, καταδικασμένη σε αποτυχία.

Ο Κολοκοτρώνης γράφει στα απομνημονεύματά του:

«Όταν α̟ποφασίσαμε να κάμωμε την Ε̟πανάσταση, δεν εσυλλογισθήκαμε ούτε ̟πόσοι είμεθα ούτε ̟πως δεν έχουμε άρματα ούτε ότι οι Τούρκοι εβαστούσαν τα κάστρα και τας ̟πόλεις… αλλά ως μία βροχή έ̟πεσε σε όλους μας η ε̟πιθυμία της Ελευθερίας μας και όλοι και ο κλήρος και οι ̟προεστοί και οι κα̟πεταναίοι και οι ̟ε̟κπαιδευμένοι και οι έμ̟ποροι, μικροί και μεγάλοι, όλοι εσυμφωνήσαμε εις αυτόν το σκο̟πό και εκάναμε την ε̟πανάσταση».

Από την Ήπειρο ως το Μοριά και από τη Ρούμελη ως τη Μακεδονία και τα νησιά, ξέσπασε η φλόγα της επανάστασης, το ξέσπασμα ενός βασανισμένου και ταπεινωμένου λαού, που οι αγώνες του  συγκίνησαν όλον τον κόσμο και δημιούργησαν ισχυρό ρεύμα Φιλελληνισμού στην Ευρώπη..

Οι Έλληνες απέδειξαν για μια ακόμα φορά πως κανείς λαός δεν μένει υπόδουλος όταν πάρει την υπέρτατη απόφαση να ζήσει ελεύθερος ή να πεθάνει. Πως οι βάρβαροι κατακτητές δεν μπορούν «να κάνουν στάχτη έναν λαό  που είναι αιώνια φλόγα», όπως γράφει ο Κώστας Βάρναλης. 

Αυτούς τους ανθρώπους τιμούμε σήμερα…

Τους μεγάλους , τους ελεύθερους,

τους γενναίους, τους δυνατούς,

Σ ’αυτούς αρμόζουν τα λόγια τα μεγάλα, τα ελεύθερα,

Τα  γενναία, τα δυνατά.

Γι’ αυτούς η απόλυτη υποταγή κάθε στοιχείου, η σιγή,

Γι’ αυτούς τα δάκρυα, γι’ αυτούς οι φάροι,

Κι οι κλάδοι ελιάς,

Για τις μορφές τις αυστηρές και τις υπέροχες…

Όπως  τους ονόμασε ο ποιητής μας Νίκος Εγγονόπουλος.

Τιμώντας, σήμερα, την Επανάσταση του 1821, αναπόφευκτα γίνονται παραλληλισμοί με την πρωτόγνωρη δυσμενή κατάσταση στην οποία έχει περιέλθει η χώρα μας.

Σύμφωνα με τους ιστορικούς, η άλωση της Πόλης, που ήταν η απαρχή της τουρκοκρατίας, δεν προήλθε μόνο από τη στρατιωτική ισχύ των Οθωμανών. Προήλθε από την κοινωνική αναρχία και αποσάθρωση, την κοινωνική διαφθορά και ανισότητα, την εξαθλίωση του δημόσιου βίου, την αναρρίχηση σε αξιώματα φαύλων και ανάξιων ανθρώπων, τη διαφθορά των αξιωματούχων και τη ηττοπάθεια των αρχόντων.

«Λαός που δεν διδάσκεται από την Ιστορία του, είναι καταδικασμένος να την ξαναζήσει».  

Σ΄ αυτήν τη δύσκολη στιγμή που περνά η πατρίδα μας, θα πρέπει να ανατρέξουμε και να αναβαπτιστούμε στις αξίες και στα ιδανικά του ΄21, στο «εμείς» του Μακρυγιάννη, στον πατριωτισμό και τη θυσία των αγωνιστών, να κρατήσουμε αυτά που μας ενώνουν και να αναλογιστούμε «τι χάσαμε, τι έχουμε και τι μας πρέπει».

Αγαπητά μας παιδιά, εσείς που είστε το μέλλον της πατρίδας, εσείς που μεταφέρετε όλα τα χαρακτηριστικά της ελληνικής ψυχής ακολουθήστε τη συμβουλή του Θεόδωρου Κολοκοτρώνη και του Αδαμάντιου Κοραή. Ο πρώτος, ο αγράμματος πρωταγωνιστής της Επανάστασης, στην ιστορική του ομιλία στην Πνύκα προέτρεψε τους νέους να σκλαβωθούν στα γράμματα τους και να δοθούν στις σπουδές τους.

Ο δεύτερος με την προστακτική του «δράξασθε παιδείας» καθιστά σαφές ότι μόνο μέσα από την παιδεία θα γίνετε ελεύθεροι άνθρωποι και όποιος είναι ελεύθερος, συλλογάται καλά και άρα ενεργεί σωστά. Πορευθείτε με όραμα και στόχους στη ζωή σας, προσπαθήστε και αγωνιστείτε, με πίστη και αρετή, για την πραγμάτωσή τους, εμπνευστείτε από τα ιδανικά του ΄21 και τις διαχρονικές αξίες του Ελληνισμού και της Ορθοδοξίας, για να μπορέσει πάλι, χάρη σε σας, να λάμψει ξανά το ελληνικό φως και να κερδίσουμε το σεβασμό που μας αξίζει.

Ζήτω η 25η Μαρτίου 1821, ζήτω το έθνος των Ελλήνων!

Χαρά Χριστοδούλου, Εκπαιδευτικός, Διευθύντρια Δημοτικού Σχολείου Καλυβίων Αγρινίου