Εθνική Αντίσταση

ΕΘΝΙΚΗ ΑΝΤΙΣΤΑΣΗ

Καλύβια, Ιούλιος 1944 - Εκτέλεση Ελλήνων πατριωτών 

 Κάθε χρόνο τιμάται στα Καλύβια Αγρινίου, η μνήμη των 59 Ελλήνων πατριωτών που εκτελέσθηκαν στις 31 Ιουλίου του 1944 από τα γερμανικά στρατεύματα κατοχής, στη θέση «Φυλάκιο», της σιδηροδρομικής γραμμής Αγρινίου-Κρυονερίου. Οι εκδηλώσεις πραγματοποιούνται υπό την αιγίδα του Δήμου Αγρινίου και της Τοπικής Κοινότητας Καλυβίων.

Το χρονικό της μαρτυρικής εκτέλεσης των 59 Ελλήνων πατριωτών 

«Εκεί δίπλα λοιπόν στις γραμμές του τραίνου στη θέση «ΦΥΛΑΚΙΟ», ακριβώς στο τόπο που κατέληξε το γερμανικό όχημα εκτελέστηκαν, από το γερμανικό εκτελεστικό απόσπασμα, κατά ομάδες των δέκα, των οκτώ ή των πέντε, όπως τους κατέβαζαν από τα 3-4 φορτηγά-καμιόνια, που τους είχαν φορτώσει, τα οποία συνοδεύονταν από ουλαμό αρμάτων (5) μάχης, πενήντα (55) πατριώτες, ενώ κρεμάστηκαν, αφού χρησιμοποίησαν οι δήμιοι τραπέζι για να τους ανεβάσουν προκειμένου να τους περάσουν τις θηλιές, σε τηλεγραφόξυλα, που υπήρχαν κατά μήκος της γραμμής, τέσσερις (4) λεβέντες πατριώτες, μεταξύ των οποίων, δύο καπεταναίοι του ΕΛΑΣ.Οι κατακτητές κρέμασαν κατά σειρά τους:

Παπαϊωάννου Αντώνη (καπετάν «Δίας», από τον Αβαρίκο Θέρμου).

Τσιαπούρη Απόστολο (καπετάν «Βάκχο», από το Καρπενήσι). Στο αλβανικό μέτωπο είχε λάβει μέρος με το 42ο Σύνταγμα Ευζώνων.

Τον  19χρονο ΕΠΟΝίτη Πάνο Πάσχο (από το Αγρίνιο) και 

Τον Ιωάννη Μαυρέλη (από την Λεπενού Βάλτου) 

Οι πατριώτες δείχνοντας ψυχικό μεγαλείο και μεγάλη φιλοπατρία φώναξαν στις τελευταίες στιγμές λίγο πριν από την εκτέλεσή τους: «Ζήτω η πατρίδα μας η Ελλάδα», «Ζήτω το ΕΑΜ», «Ζήτω ο ΕΛΑΣ», «Τα παιδιά και οι αδελφοί μας θα ζήσουν λεύτερα...» για να αποδείξουν με τίμημα την ίδια τους την ζωή πως «Θέλει αρετή και τόλμη η ελευθερία». Όμως ο θάνατος ντυμένος με ναζιστική στολή «πλησίαζε». Κάποιοι λύγισαν. Οι στιγμές απόλυτα ανθρώπινες. Τα γοερά κλάματα των μελλοθάνατων πατριωτών έφταναν να ακούγονται μέχρι τα «Χαμολεύκια», περιοχή της κτηματικής περιφέρειας Καλυβίων, όπου κρύφτηκαν πρόχειρα πολλοί Καλυβιώτες, 1,5 χιλιόμετρο μακριά από το «Φυλάκιο», τον τόπο Θυσίας. Από τους εξήντα πατριώτες που μεταφέρθηκαν στο τόπο της εκτέλεσης, ένας δεν εκτελέστηκε (Μήτσος Ζωγράφος) καθώς ταγματασφαλίτες που παραβρίσκονταν τον έντυσαν ανάλογα παρουσιάζοντάς τον στους Γερμανούς, δήθεν, ως «ταγματασφαλίτη-γερμανόφιλο». Σε λίγα δευτερόλεπτα οι κροταλισμοί των μυδραλίων που ξερνούσαν μάλλον εμπρηστικά βλήματα έφεραν θανατερή σιωπή. Οι ηλιαχτίδες του ήλιου έκαναν φανερό από μακριά το αποτρόπαιο έγκλημα των ναζιστικών δυνάμεων κατοχής.Οι  πενήντα εννιά (59) πατριώτες  που εκτελέστηκαν, αφού συνελήφθησαν από τους Γερμανούς νωρίτερα οι περισσότεροι στα χωράφια που δούλευαν ως εργάτες, καταγόμενοι πολλοί απ’αυτούς από την Κεφαλονιά, τη Λευκάδα αλλά και το Ξηρόμερο, ήταν κατά αλφαβητική  σειρά οι ακόλουθοι:

1) Αμάραντος Νικόλαος,

2) Βαλλιανάτος Ιωάννης,

3) Γάκης Κωνσταντίνος,

4) Γκαλάγκος Ανδρέας,

5) Γουλές Γεώργιος,

6) Γρηγοράτος Σπυρίδων,

7) Δανηλάτος Σταύρος,

8) Δημονίτσας Δήμος,

9) Δοντάτος Σταύρος,

10) Ευθυμίου Φώτιος,

11) Ευθυμίου Δημ. Χρήστος,

12) Ζαρκαδούλας Γεώργιος,

13) Καλπουζάνης Γεώργιος,

14) Καλύβας Λεωνίδας,

15) Καράμπελας Ιωάννης,

16) Καραπαναγιωτίδης Αθανάσιος,

17) Καραπάνος Κωνσταντίνος,

18) Καταρέλος Γεώργιος,

19) Κατωπόδης Κωνσταντίνος,

20)  Κουφοπάνος Δημήτριος,

21)  Μαρούλης Δημήτριος,

22) Μαυρέλης Ιωάννης (Λεπενιώτης),

23) Μερεσιώτης Ανδρογένης,  

24) Μπάκας Κωνσταντίνος,

25) Μπάλλας Δημήτριος,

26) Mπάλλας Χαρίλαος,

27) Μπαστάνης Βασίλειος,

28) Μπαστάνης Γεώργιος,

29) Μπεχλούλιας Κωνσταντίνος,

30) Μπινούλης Βασίλειος,

31) Μπούρας Δημήτριος,

32) Μπουρμπούλης Σωτήριος,

33) Νεόφυτος Διονύσιος,

34) Νεοφώτιστος Σπυρίδων,

35) Ντανσκόι Κωνσταντίνος,

36) Παναγιωτόπουλος Πέτρος,

37) Παπαδημητρίου Κωνσταντίνος,

38) Παπαϊωάννου Αντώνιος (καπετάν Δίας - Αντώνης),

39) Πασίσης Θεοχάρης,

40) Πάσχος Παναγιώτης,

41) Πατσαούρας Κωνσταντίνος,

42) Πεταρούδας Βασίλειος,

43) Πόλκας Ηλίας (Μαστρογιάννης Αντώνιος),

44)   Πολλάτος Γερ. Νίκιας,

45) Ριγάλος Αντώνιος,

46) Σακαπέτης Βασίλειος,

47) Σαμψών Απόστολος,

48) Σέτας Ιωάννης,

49) Σπίγγος Ιωάννης,

50) Σταυρόπουλος Σπυρίδων,

51) Τριανταφύλλου Βασίλειος (Αγγελοκαστρίτης),

52) Τσιαπούρης Απόστολος,

53) Τσίρκας Ιωάννης,

54) Τσούτσουρας Παναγιώτης,

55) Φαμώλης Ηλίας,

56) Φατούρος Σπυρίδων,

57) Φλαμιάτος Κωνσταντίνος,

58) Χαρτομανώλης Βασίλειος,

59) Χατζόπουλος Ιωάννης.

ΠΗΓΗ: Γιάννης Διονυσάτος, "Καλύβια Αγρινίου - Ιχνηλατώντας τον Καναδά" (απόσπασμα)